میراث مکتوب- استاد ایرج افشار 10 سال پیش در چنین روزی، یعنی 18 اسفند 1389، درگذشت.
یادآوری درگذشت استاد برای آنها که ایشان را از نزدیک میشناختند و نیز برای علاقهمندان فرهنگ ایرانی که ایشان را فقط از روی آثارشان میشناختند همواره اندوهبار است. بزرگترین دلیل این اندوه، مجموعۀ آثار قلمی استاد افشار است که کارنامهای درخشان در زمینۀ پژوهشهای ایرانشناسی به شمار میآید و دست اجل ما را از دیدن کارهای بیشتر ایشان محروم ساخت. آثاری که استاد افشار پدید آوردند هر کدام دارای ویژگیهایی هستند که ایشان با پیشینۀ آشنایی با فرهنگ ایرانی، انتشار آنها را ضروری تشخیص داده بودند. بسیاری از این آثار امروزه مورد استفاده و مراجعۀ پژوهشگران است و مایۀ شگفتیست که میبینیم استاد افشار در انتشار برخی از متونِ ویژه جزو آغازگران بودهاند. این نکته نشاندهندۀ آیندهنگری ایشان است و اینکه چند دهه پیش چگونه به ضرورت تحقیق و انتشار دربارۀ برخی از متون پی بردند.
اما جز آثار مکتوبی که از ایشان بر جای مانده، باید به کوششهای بی دریغ ایشان در پشتیبانی از پژوهشگران فرهنگ اسلام و ایران اشاره کرد. هرگاه ایشان درمییافتند که شخصی در این زمینهها سرگرم کار است کوشش میکردند تا در حدّ امکان از آن شخص پشتیبانی کنند. این پشتیبانی را ایشان همواره مدّ نظر داشتند. چه در زمانی که در مراکزی چون کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران دارای سمت بودند و چه در سالهای بعد که از سمتهای رسمی و دولتی بازنشسته شده بودند امّا با ارتباطاتی که داشتند سعی میکردند تا وسایلی را فراهم سازند که کارها پیش برود و پژوهش در زمینۀ فرهنگ ایرانی و اسلامی از رونق نیفتد. روحیهای که نشانگر اوج ایراندوستی استاد افشار بود.
این نمونهها و دهها نمونۀ دیگر از زندگی استاد افشار موجب میشود تا درگذشت ایشان برای دوستداران فرهنگ اسلامی و ایرانی به عنوان یک ضایعۀ اندوهبار جلوهگر شود.
به مناسبت سالگرد درگذشت استاد ایرج افشار و گرامیداشت یاد این استاد فقید، در ادامه، شرحی از زندگی و فعالیتهای علمی ایشان، و نیز مقدمۀ آثار (که از سوی مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب به چاپ رسیده است) و مقالات این استاد و پژوهشگر برجسته که در دو مجلۀ آینۀ میراث و گزارش میراث منتشر شده است، برای دانلود در دسترس علاقهمندان قرار گرفته است.
زندگینامۀ استاد ایرج افشار را اینجا بخوانید.
مقدمههای استاد ایرج افشار بر آثار منتشرشده از سوی مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب
دانلود مقدمۀ کتاب تحفة المحبین/ اینجا
دانلود مقدمۀ کتاب فروغستان/ اینجا
دانلود مقدمۀ کتاب اسناد پادریان کرملی/ اینجا
دانلود مقدمۀ کتاب جواهرنامۀ نظامی/ اینجا
دانلود مقدمۀ کتاب ختم الغرایب/ اینجا
دانلود مقدمۀ کتاب دفتر اشعار صوفی/ اینجا
دانلود مقدمۀ کتاب تاریخ هرات/ اینجا
دانلود مقدمۀ کتاب معرفت فلاحت/ اینجا
دانلود مقدمۀ کتاب الابنیه عن الحقایق الادویه/ اینجا
دانلود مقدمۀ کتاب آداب المضیفین/ اینجا
دانلود مقدمۀ کتاب دستور الجمهور/ اینجا
دانلود مقدمۀ کتاب رسالۀ جامع الصنایع/ اینجا
دانلود مقدمۀ کتاب کاغذ/ اینجا
دانلود مقدمۀ کتاب عهد حسام/ اینجا
دانلود مقدمۀ کتاب کتابشناسی فردوسی/ اینجا
مقالات استاد ایرج افشار در دوفصلنامۀ آینۀ میراث
مجلۀ نسخه های خطی (آینۀ میراث، شمارۀ 1 – تابستان 1377)/ دانلود مقاله اینجا
خبرنامه الفرقان (آینۀ میراث شمارۀ 1 – تابستان 1377)/ دانلود مقاله اینجا
سعادت نامه، سال دوم، شمارۀ 3 و 4، زمستان 78 و بهار 79 / دانلود مقاله اینجا
آشنایی با مصححان و محققان (ایمن فواد سید)، سال سوم، شمارۀ 1، پیاپی 19، تابستان 79/ دانلود مقاله اینجا
نامه های احمد گلچین معانی، سال چهارم، شمارۀ 1، پیاپی 13، تابستان 80 / دانلود مقاله اینجا
دربارۀ نظام تبریزی، (دورۀ جدید، سال اول، شمارۀ دوم، تابستان 1382، پیاپی 21)/ دانلود مقاله اینجا
حظیات و نگارش صادق بیک افشار (دورۀ جدید، سال اول، شمارۀ چهارم، زمستان 1382 (پیاپی 23))/ دانلود مقاله اینجا
مجالس الاحباب: مهمانیه نوشتۀ عبدالفتاح موسوی مراغه ای (دورۀ جدید سال دوم، شمارۀ اول، بهار 1383 پیاپی 24)/ دانلود مقاله اینجا
چهل و چهار رباعی منسوب به خیام در جُنگی از نیمۀ اول قرن هشتم (دورۀ جدید، سال دوم، شمارۀ سوم پاییز 1382 (پیاپی 26))/ دانلود مقاله اینجا
مفتاح النعیم فی آداب التعلیم (دورۀ جدید سال دوم، شمارۀ چهارم، زمستان 1383 – پیاپی 27)/ دانلود مقاله اینجا
چاپ نسخه برگردان مخطوطات (دورۀ جدید سال سوم، شمارۀ دوم تابستان 1384 پیاپی 29)/ دانلود مقاله اینجا
سنیه (دورۀ جدید، سال سوم، شمارۀ سوم و چهارم، پاییز و زمستان 1384 (پیاپی 30 و 31))/ دانلود مقاله اینجا
بیاض علامرندی (فصلنامۀ ویژه نقد کتاب، کتابشناسی و اطلاع رسانی در حوزه متون، دورۀ جدید، سال ششم، شمارۀ چهارم، زمستان 1387 (پیاپی 43))/ دانلود مقاله اینجا
شش غزل از شمس حاجی (دورۀ جدید، سال هفتم، شمارۀ اول، بهار و تابستان 1388 پیاپی 44)/ دانلود مقاله اینجا
دوبرگ نوشتۀ کهنۀ فارسی (دورۀ جدید، سال هشتم، شمارۀ اول، بهار و تابستان 1389 – پیاپی 46)/ دانلود مقاله اینجا
مقالات استاد ایرج افشار در دوماهنامۀ تخصصی گزارش میراث
هفت کشور گزارش میراث )دورۀ دوم، سال دوم، شماره بیست و یکم و بیست و دوم، خرداد و تیرماه 1387(/ دانلود مقاله اینجا
تناسب متن با قطر و قوارۀ نسخه (دورۀ دوم، سال سوم، شماره بیست و نهم و سی ام، بهمن و اسفند 1387)/ دانلود مقاله اینجا
چهاربند گزارش (دورۀ دوم، سال سوم، شماره سی و سوم، خرداد و تیر 1388)/ دانلود مقاله اینجا
مجموعه ای در موسیقی (دورۀ دوم، سال سوم، شماره سی و چهارم، مرداد و شهریور 1388)/ دانلود مقاله اینجا
کاغذ (دورۀ دوم، سال چهارم، شماره سی و ششم، آذر و دی 1388)/ دانلود مقاله اینجا
دو کتاب در موسیقی و رقص هندی به فارسی (دورۀ دوم، سال چهارم، شماره سی و هفتم، بهمن و اسفند 1388)/ دانلود مقاله اینجا
ورزنامه، فسطیوس بن اسکوراسیکه (دورۀ دوم، سال چهارم، شماره سی و هفتم، بهمن و اسفند 1388 )/ دانلود مقاله اینجا
گزارش از سیده معصومه کلانکی
یادآور میشود این گزارش پیش از این بر وبگاه مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب انتشار یافته بود.