میراث مکتوب- کتاب «مقامات شیخ حسن بلغاری» به تصحیح خانمها مریم حسینی و مریم رجبینیا، توسط انتشارات بنیاد موقوفات محمود افشار منتشر شد.
صلاحالدین حسن نخجوانی مشهور به بلغاری نوادة شیخ عارف سلمان و از عرفای سدة 7ق است که در 605ق در نخجوان به دنیا آمده و در سن 93 سالگی در 698ق در تبریز از دنیا رفته است. وی به دلیل اقامت طولانی به بلغاری شهرت یافته است.
بلغاری از یازدهسالگی قدم در طریق معرفت گذاشته و در بیست و سه سالگی به اسارت مغولان درآمده و هفت سال در میان آنان زیسته است. وی در این سالها با درایت و هوش خود موفق به بازرگانی در میان مغولان شده و پس از آن با پیشرفت در مسالک عرفانی رفتهرفته شهرتش فراگیر شده است.
مهمترین اثری که در شرح احوال بلغاری نوشته شده کتاب مقامات شیخ حسن بلغاری است که آن را مریدش محمّد زینی تالیف کرده است. اطّلاع چندانی در مورد محمّد زینی در دست نیست.
این مقامات دارای یک مقدمه، سه قسم و یک خاتمه است. قسم اوّل: در تقسیم احوال شیخ از اوّل تا آخر؛ قسم دوم: در مکاتبات و رسائل شیخ؛ و قسم سوم در شرح واقعات مریدان. طولانیترین و مهمترین بخش این کتاب باب هشتمِ قسم سوم است که مجموعة مکاتبات و مراسلات شیخ حسن بلغاری را در بر دارد.
از ویژگیهای مهم دیگر این متن وجود لغات ترکی، مغولی و نیز اطّلاعات مهم تاریخی، جغرافیایی و رجالی است. این متن بر اساس دستنویس خطی محفوظ در انستیتوی آثار خطی تاجیکستان به شمارة 4036 تصحیح شده و مصحّحان تعلیقات و نمایههای مفیدی را نیز در انتهای این متن درج نمودهاند.
مقامات شیخ حسن بلغاری را خانمها مریم حسینی و مریم رجبینیا تصحیح کرده و انتشارات بنیاد موقوفات محمود افشار با همکاری نشر سخن، در سال جاری و قطع وزیری، در 278 صفحه به چاپ رسانده است.