سید رضا صداقت حسینی، کارشناس ارزشیابی و ثبت نسخ خطی مدیریت مخطوطات آستان قدس رضوی به مناسبت میلاد پربرکت امام حسن مجتبی(ع) دراین‌خصوص اظهار کرد: بیش از ۵۸ هزار کتاب خطی به زبان‌های فارسی و در موضوعات مختلف در مرکز نسخ خطی کتابخانه این آستان مقدس وجود دارد که از این تعداد، چهار هزار و ۵۰۰ نسخه خطی آن در موضوع ادعیه همچون ادعیه ماه مبارک رمضان است.
وی گفت: نسخه خطی فارسی و عربی «شرح دعاي سحر» که با شماره ۳۸۱۳۵، در گنجینه رضوی نگهداری می‌شود، از جمله این آثار است که در سال ۱۲۵۸ قمری، کتابت شده است.
صداقت حسینی ادامه داد: این کتاب خطی، شرح عرفاني مفصلي بر دعاي معروف سحر به روايت امام رضا(ع) از جد بزرگوارشان امام محمد باقر(ع) است كه با مطلع «اللهم اني اسئلک من بهائک بأبهاه»، در سحرهاي ماه رمضان، خوانده می‌شد.
وی با اشاره به اینکه موجودي نسخه تا اواسط دعا يعني تا فقره «اللهم اني اسئلک من مشيتک بأمضاها…» است، افزود: این نسخه به‌خط نستعليق آميخته به شكسته ۲۶ سطري بر روی کاغذ نباتي آهار مهره، در ۱۱ برگ در ابعاد ۱۰ در ۲۱ سانتی‌متر کتابت و با تيماج ماشي و ميشن عنابي، مجلد شده است.
نسخه هدیه الصآئم در ۱۴ فصل
در ادامه این کارشناس ارزشیابی و ثبت نسخ خطی مدیریت مخطوطات آستان قدس رضوی به معرفی نسخه خطی فارسی «هدیه الصآئم» پرداخت و گفت: این اثر از تألیفات علی بن محمدهادی نوری است که در سال ۱۲۹۷ هجری قمری، توسط محمد موسوی کتابت و به شماره ۱۰۶۰۴، در گنجینه رضوی نگهداری می‌شود.
وی با اشاره به اینکه این نسخه توسط محمد نوری در فروردین‌ماه ۱۳۵۰ وقف بر روضه رضویه شده است، بیان کرد: کتاب هدیه الصآئم، روایتگر اعمال، ادعیه و فضائل ایام و لیالی شریفه ماه مبارک رمضان است که از کتاب‌های معتبر نقل شده و دربردارنده دو باب و ۱۴ فصل است.
وی افزود: باب اول این اثر خطی مربوط به اعمال و فضائل ماه مبارک رمضان و مشتمل بر ۱۱ فصل است. باب دوم آن نیز روایتگر آداب و ادعیه شب و روز اول ماه شوال یعنی عید فطر و دربردارنده سه فصل است.
صداقت حسینی گفت: فصول باب اول این کتاب شامل فضائل و وجه تسمیه ماه رمضان، بیان حقیقت روزه و شناختن ماه رمضان، بیان آداب رؤیت هلال و اول ماه، دعاهایی که بعد از هر نماز در تمام ماه باید خوانده شود، آداب نمازهای شب‌ها، فضیلت سحر خوردن و دعاهای سحر، آداب و دعاهای افطار، دعای شب‌ها، دعاهای روزهای ماه مبارک، بیان ادعیه مبسوط وداع ماه مبارک و بیان ادعیه همه اوقات ماه مبارک رمضان، است.
وی ادامه داد: باب دوم اثر نیز شامل فصولی در بیان وجه تسمیه ماه رمضان زکات فطره و اعمال شب و روز عید فطر است.
این کارشناس مدیریت مخطوطات آستان قدس رضوی بیان کرد: این نسخه با عبارت «بسم الله الرحمن الرحیم. الحمدلله رب العالمین و الصلوه و السلام علی خیر خلقه محمد و آله اجمعین» آغاز و با عبارت «و لا قوه الا بالله العلی العظیم الذی لایحیط بکنهه العقول»، به پایان می‌رسد.
وی گفت: این اثر به‌خط نسخ ۹ سطری در ۵۳۰ برگ کاغذ حنایی و نخودی، در ابعاد ۱۰/۳×۱۷/۳ سانتی‌متر نوشته شده است. عناوین نسخه نیز به سرخی، اوراق با کمند و جدول‌بندی به نقره و تحریر مشکی، است. صفحه اول آن نیز دارای سرلوح مزدوج منقش است. همچنین نسخه دارای حواشی است و با تیماج خرمایی، مجلد شده است.
منبع: کتابخانه آستان قدس رضوی