میراث مکتوب- ادبیات فارسی سهم بسیار عظیمی در شناساندن فرهنگ غنی ایران دارد و نظامی گنجه‌ای که یکی از چهار قله ادبیات فارسی و استاد داستان سرایی است از مفاخر فرهنگی ما محسوب می‌شود. بی شک روز بزرگداشت نظامی می‌تواند حرکت موثری در نظامی‌شناسی ایجاد کند و چه در ایران و یا سایر نقاطی که برای زبان فارسی اعتبار قائل می‌شوند تاثیرگذار باشد.
سال ۱۳۹۵ به پیشنهاد دکتر سعید شفیعیون استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان و با تصویب اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی روز ۲۱ اسفند به نام روز بزرگداشت نظامی گنجوی نامگذاری شد و سپس در تقویم جمهوری اسلامی ایران ثبت گردید.
به مناسبت بزرگداشت روز نظامی گنجوی، اثر خطی و ارزشمند خمسه نظامی محفوظ در موزه کتابخانه اختصاصی نیاوران، معرفی می‌شود.
حکیم جمال‌الدین ابومحمد الیاس بن یوسف بن زکی بن موید (۵۳۰-۶۱۴) متخلص به نظامی، شاعر معروف ایرانی قرن ششم در گنجه متولد شد و در همانجا، به کسب علم پرداخت. نظامی مورد توجه اتابکان آذربایجان و پادشاهان محلی شروان و مراغه قرار گرفت و بیشتر تألیفات خود را بنام آنها کرده است.
سال وفات نظامی، ۶۱۴ ه.ق بوده و آرامگاه او در شهر گنجه، در جمهوری آذربایجان زیارتگاه عاشقان ادب پارسی است.
خمسه نظامی همانند شاهنامه فردوسی در شمار آن گروه کتاب‌های ادبی ایران است که نگارگران به مصوّرسازی داستان‌های جذاب و دلنشین آن پرداخته‌اند. ذوق آزمایی هنرمندان ایرانی در این کار، از این اثر نظامی، شاهکارهای بزرگ هنری پدید آورده است.
نام مؤلف: نظامی گنجوی
نام کاتب و تاریخ کتابت: سید احمد الحسینی؛ سده دهم هجری قمری
نام مذهّب تزئینات درون متن صفحات افتتاح کتاب: جهانگیر بخارایی
تاریخ آرایش تزئینات درون متن صفحات افتتاح: سده دهم هجری قمری
نوع، موضوع و شرح مصوّرسازی کتاب: نوع مصوّرسازی در قالب مینیاتور سازی است.
مجالسی تحت عناوین: گریختن خسرو از پدر، رفتن شیرین به چشمه و در آب نشستن، تظلم خواهی پیرزن از سلطان، بزم خسرو و شیرین، مصاحبت مجنون با ددان و بهایم، لیلی در جستجوی مجنون، حکایات مربوط به هفت پیکر و… مصوّر شده است.
نام مصوّرسازی اثر: میرک هروی و میر سید علی تبریزی
بیان ویژگی‌های خاص اثر: این اثر نموداریست از بهترین کتابت و کتاب آرایی قرن دهم هجری که علاوه بر کتابت و کتاب آرایی مجالس مینیاتور اساتید میرک هروی و میر سید علی تبریزی، امکان دسترسی به مکتب این اساتید را آسان نموده است.
محتوای اثر: محتوای پنج گنج موجود در خمسه نظامی شامل: مخرن الاسرار، لیلی و مجنون، خسرو و شیرین، هفت پیکر و اسکندرنامه است.
قطع و ابعاد اثر: وزیری بزرگ؛ ۲۸×۵/۱۷ سانتی متر
نوع جلد اثر: چرمی ضربی
نوع و شرح روکش و اندرون جلد کتاب: اندورن دارای شمسه ترنجی سوخته معرق است که با استادی تمام به اجرا در آمده است.
نام مجلّد و مصوّر و مذهّب جلد کتاب: ملا قوام الدین مجلد تبریزی
تاریخ آرایش جلد کتاب: قرن دهم هجری
ویژگی‌های خاص جلد اثر: نموداری از بهترین کار ضربی و همراه سازی آن با سوخت معرق است.