دکتر اکبر ایرانی در ابتدای این نشست به درگذشت استاد محمدابراهیم باستانی پاریزی اشاره کرد و گفت: از وقایع اتفاقیه در ماه فروردین درگذشت استاد باستانی پاریزی است. نکته ای که دربارۀ استاد باستانی می‌توان اشاره کرد سبک تاریخ‌نگاری ایشان است که ویژۀ این شخصیت بزرگ بود. دکتر باستانی تاریخ را به صورت روایت، حکایت و مَثل بین مردم رواج داد و خواندنی کرد. یکی از افتخاراتی که استاد باستانی به آن بسیار تأکید میکرد این بود که می گفتند «من شاعر هستم» و جمله ای از دکتر شفیعی شنیدم زمانی که به ایشان عرض کردم شما اکنون بزرگترین مصحح کشور هستید ایشان فرمودند: «من به شاعر بودنم افتخار می کنم.»
مدیرعامل مرکز پژوهشی میراث مکتوب در ادامه به در گذشت دکتر ریچارد فرای، ایران شناس و شرق شناس آمریکایی اشاره کرد و و در یادداشتی نظر خود را درباره موضوع دفن ایشان در اصفهان بیان کردند و گفتند: با توجه به اهداف تشکیل جلسات دیدارهای دوستانه گفت: از اهدافی که این دیدارها را تشکیل دادیم نخست تجدید دیدارها و آشنا شدن با اهل علم بود و دیگر اینکه باز شدن فضای مشارکت های مردمی در جهت توسعۀ فرهنگ. از این رو از عزیزانی که توان مالی دارند درخواست کردیم در انتشار کتاب هایی را _ که به دلیل مشکلات مالی قادر به چاپ آن ها نیستیم _ در انتشار آن ها مشارکت کنند که خوشبختانه این بخش با استقبال خوبی مواجه شد و در این شماره از گزارش میراث اسامی شش نفر را که در چاپ کتاب مشارکت کردند به همراه عنوان کتاب ها منتشر خواهیم کرد تا این فرهنگ بیش از پیش ترویج شود.
انتشار کتابهای مرکز پژوهشی میراث مکتوب در ماه فروردین دیگر موضوعی بود که دکتر ایرانی در صحبت های خود به آن اشاره کرد و افزود: کتاب اثبات العقل المجرد با همکاری مؤسسۀ مطالعات اسماعیلیه لندن در ماه گذشته منتشر شد و مثنوی معنوی به تصحیح و ترجمه ترجمۀ زنده یاد استاد حسن لاهوتی از آثاری است که میراث مکتوب در ماه جاری در دست انتشار دارد.
وی همچنین انتصاب مجید غلامی جلیسه را به سمت معاون فرهنگی خانۀ کتاب به او تبریک گفت و تصریح کرد: روز ۱۹ اردیبهشت روز «اسناد ملی و میراث مکتوب» است که در تقویم رسمی کشور به ثبت رسیده است. به همین مناسبت ما هر ساله در نمایشگاه بین المللی کتاب نشستی برگزار می کنیم که امسال این نشست به رونمایی از مثنوی معنوی اختصاص دارد و در آن از زحمات استاد حسن لاهوتی یاد خواهیم کرد.
در ادامه پرفسور یان پیتر هوخندایک – پروفسور در ریاضیات از دانشگاه اوترخت هلند که به همراه یک هیأت علمی ۷ نفره برای شرکت در همایش و سخنرانی در ایران حضور داشتند- از توجه ویژۀ ایرانیان به فرهنگ و میراث فرهنگی ایران اظهار خوشحالی کرد و درباره فعالیت های علمی خود در حوزه نجوم اسلامی توضیحاتی مختصر ارائه کرد. وی همچنین و بسایتی که به تازگی با عنوان البیرونی راه اندازی کرده بود توضیحاتی به زبان انگلیسی را برای حاضران ارائه دادرا معرفی کرد.
استیون وپستر- عضو گروه تاریخ ریاضیات دانشگاه اوترخت، ویکتور بلوخه- دانشجوی دکتری دانشگاه اوترخت، رولاند هیله- استاد ریاضیات، هِنک هیت برینک- استاد ریاضیات دانشگاه اوترخت و متخصص علوم اسلامی، وینسنت کارِلس- ریاضی دان، ویلفرد دِخراف- دانشجوی دکتری و متخصص در اسطرلاب‌های اسلامی اعضاء هیأت علمی همراه پروفسور هوخندایک بودند.
متن‌ها را به زبان فصیح فارسی ترجمه کنیم
سپس دکتر محمود امید سالار با تأکید بر لزوم ترجمۀ بعضی آثار مربوط به تمدن ایرانی که فقط به زبان عربی موجود است، به زبان فارسی فصیح مطالبی بیان کرد و گفت : ما باید سعی کنیم یک صورت استاندارد از متن های مهم تمدن خودمان، یعنی تمدن اسلامی ایران به زبان فصیح فارسی که هرکسی بتواند بخواند فراهم کنیم، یعنی اگر متن به عربیست، آن را ترجمه کنیم و در اختیار جوانان قرار دهیم.
او اضافه کرد که اگر بخواهیم مسئلۀ نظریه پردازی را تعریف کنیم باید بگوییم که نظریه پردازی یک نوع کلی گویی علمی است که بر مبنای متن و سند استوار است. متن های تمدن ما بیشتر عربی است و نظریه پردازان ما جوانانی هستند که عربی نمی دانند. حتی کسانی هم که عربی میدانند، قادر به خواندن و فهم برخی از متون دشوار عربی نیستند. مثلاً من که متون سرراست تاریخی عربی مانند تاریخ طبری و امثال آن را به راحتی میخوانم، وقتی به مطالبی که به زبان عربی دشوارتری نوشته شده، مانند مطالب فلسفی می رسم درمی مانم .
همۀ این متن ها باید به زبانی عرضه شود که قابل استفاده باشد تا گفتمان نظریه پردازی از انحصار غرب خارج گردد زیرا در حالت فعلی غربی ها در نظریه پردازی متکلم وحده شده اند و ما که تولید کنندگان متونی هستیم که تئوری های غربی بر اساس آنها ساخته شده، مصرف کننده نظریات آنها شده ایم. این وضع باید رفع شود تا مثل گذشته ها که اجداد ما رهبران تمدن بزرگ اسلامی بودند و درین تمدن حرفی برای گفتن داشتند همانطور که رهبری سیاسی- نظامی جهان اسلام را در دست گرفته ایم، بتوانیم رهبری علمی و نظری را هم از آن خود کنیم. در نیل به این مقصود باید از کلیه استعداد های موجود استفاده کنیم و متن های خودمان را خودمان در اختیار نظریه پردازان جوانمان قرار دهیم.
وی افزود: ذهنیت عامیانه وحشتناکی نسبت به شعرای بزرگ ما همچون سعدی و مولوی میان مردم تحصیلکرده ما دیده می شود . تفاوتی باید میان افزاد تحصیلکرده و دیگر افراد باید وجود داشته باشد و اگر این تفاوت وجود ندارد به دلیل نبود ترجمه استاندارد است. مراکزی مانند میراث مکتوب متون خوبی عرضه کرده اند ولی باید یک هماهنگی صورت بگیرد که این متون به صورت استاندارد و به صورت قابل قبول و علمی عرضه شود. محققانی که در آمریکا و اروپا در زمینۀ فلسفۀ غرب تحقیق کنید می کنند هیچ نیازی ندارند که لاتین و یونانی یاد بگیرند. در هر کتابخانه ای، کتاب های دقیقی وجود دارد که متن یونانی در یک صفحه است و ترجمۀ انگلیسی آن در یک صفحه دیگر.
ما نیز باید حداقل یک ترجمه استاندارد برای جوانان که زبان عربی یا زبان دیگری نمی دانند داشته باشیم که وضعیت نابسامان و عدم تعادلی که میان ما و غربی ها در زمینۀ عرضه و تولید گفتمان نظری هست، تعدیل شود.
کرده میراث به آبگوشت خودش آبادم
در ادامه احسان الله شکراللهی با اشاره به بیتی از استاد دکتر
محمد ابراهیم باستانی پاریزی «فاش می گویم و از گفته خود دلشادم/ ساکن ساده دل کوی امیرآبادم» شعر زیر را برای حاضران خواند:
فاش می گویم و از گفته خود دلشادم
کرده میراث به آبگوشت خودش آبادم
آخر ماه که نزدیک شود آشوبی است
در دلم، زانکه به آبگوشت شما معتادم
جور اگر جور نباشد که بیایم به قرار
بی قرارانه به ایوب عیوق کشد فریادم
گرچه آبگوشت شما سیر کند معدۀ من
جمع آبگوشت خوران کنده زپی بنیادم
دیدن روی بزرگان ادب توفیقی است
که کند از غم دوران به دمی آزادم
زین جهت محفلتان محفل لیلای دم است
من که خجلت زده ام تیشه به کف فرهادم
پایان بخش دیدار دوستانۀ فروردین نیز شعری طنزآمیز از عبدالرضا موسوی طبری بود که در ادامه می خوانید:
پر میزند دلم همه شب در هوای مرغ
ای جان هرچه مفلس و مسکین فدای مرغ
ترسم ز خون بهای بشر نیز بگذرد
زین سان که دم به دم شود افزون بهای مرغ
زین پیشتر همیشه کسان می گزیدند
عضوی به حکم ذائقه از عضوهای مرغ
حالا که قدر مرغ شناسانده شد خورند
از ابتدای مرغ الی انتهای مرغ
هرجا سخن زسینه و ران است و قیمتش
کو غیرت خروس، کجا شد حیای مرغ
ما مانده ایم مرغ گذاریم لای نان
یا اینکه نان گرفته گذاریم لای مرغ
گزارش از سیده معصومه کلانکی
گزارش تصویری مرتبط
………………………………………………..