میراث مکتوب- مراسم گرامیداشت زنده‌یاد دکتر احمد مهدوی دامغانی، نویسنده، پژوهشگر، اسلام‌شناس و استاد دانشگاه تهران و دانشگاه هاروارد، روز چهارشنبه 5 مردادماه 1401 با حضور بزرگان علم و ادب و فرهنگ کشور و به همت مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب، مؤسسۀ فرهنگی شهر کتاب، مؤسسۀ اطلاعات و چند نهاد فرهنگی و پژوهشی، در محل مؤسسۀ اطلاعات برگزار شد.
در این مراسم پس از قرائت قرآن و نمایش کلیپی کوتاه از زنده‌یاد سیدمحمود دعائی، آقایان سیدعباس صالحی، مدیر مؤسسۀ اطلاعات، اکبر ایرانی، مدیرعامل مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب، و مهدی محقق، استاد برجسته و مصحح و شارح کتب ادبی و فلسفی و فقهی، سخن گفتند و سپس پیام ویدئویی سیدحسین نصر، استاد فلسفه اسلامی دانشگاه جرج واشنگتن، پخش شد.
در ادامه غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، سیدعلی‌محمد سجادی، استاد ادبیات دانشگاه شهید بهشتی، و سیدعلی موسوی گرمارودی، شاعر و پژوهشگر، مطالب خود را ارائه کردند و پیام ویدئویی کارل ارنست، اسلام‌شناس و استاد دانشگاه کارولینای شمالی، پخش شد.
در ادامه نشست محمدعلی آذرشب، استاد زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران، سخن گفت و پس از پخش کلیپی کوتاه از زنده‌یاد احمد مهدوی دامغانی، رضا مختاری، رئیس مؤسسۀ کتابشناسی شیعه، فریده مهدوی دامغانی، دختر مرحوم مهدوی دامغانی، و علی مهدوی دامغانی، برادرزاده مرحوم مهدوی دامغانی، سخن گفتند. در پایان این مراسم، از کتاب «گلشن معنا» رونمایی شد.
در ابتدای این مراسم، دکتر سیدعباس صالحی مدیرمسئول روزنامه اطلاعات، ضمن عرض تسلیت به خانواده مرحوم استاد احمد مهدوی دامغانی و گرامیداشت یاد مرحوم سید محمود دعایی که یکی از خصایلش گرامیداشت بزرگان بود، اظهار کرد: بین مرحوم دعایی و مهدوی دامغانی رابطه دوستی دیرینی وجود داشت، به‌گونه‌ای که این دوستی، در وفات این دو هم خود را نشان داد و هر دو به فاصله کمی از دنیا رفتند. آخرین اثر استاد مهدوی دامغانی که امروز رونمایی می‌شود، در مؤسسه اطلاعات چاپ شد و مقدمه استاد بر این کتاب، ۲۵ روز قبل از وفات ایشان نوشته شد. یاد هر دو بزرگوار را گرامی می‌داریم که از ستارگان درخشان فضیلت و معرفت وطن عزیز و جهان اسلام بودند.
وی ادامه داد: استاد مهدوی دامغانی، دوگانه‌های زیادی را باهم جمع کرده بود؛ اولین دوگانه، جمع شدن حوزه و دانشگاه در وجود وی بود. او از نسلی بود که با این دو بال، پرواز علمی و معرفتی و وجودی خود را انجام داد. به تساهل و اغراق نمی‌گوییم که او برآمده از حوزه و دانشگاه است، بلکه او واقعا برخاسته از حوزه بود؛ تبار حوزوی داشت و پدرش آیت‌الله محمدکاظم دامغانی از بزرگان علمای خراسان بود. از استادان برجسته وی در مشهد می‌توان به مرحوم ایسی و شیخ مجتبی قزوینی و از استادان بزرگوارش در تهران به میرزا مهدی آشتیانی و دیگران اشاره کرد.
صالحی تصریح کرد: استاد مهدوی دامغانی معاشران گسترده‌ای از حوزه داشت و هیچ‌گاه از حوزه فاصله نگرفت و فضای دانشگاهی هم برای او زیست‌بوم واقعی علمی بود. او در مدرسه ابتدایی جدید آن روزگار و سپس دبیرستان ابن‌یمین تحصیل کرد. در آن روزگار کمتر متداول بود که علما فرزندانشان را به مدارس جدید بفرستند. او سال ۴۲ دکتری خود را در ادبیات فارسی از دانشگاه تهران گرفت و در محیط دانشگاهی هم یک دانشجو و یک استاد واقعی بود. او جامعیت حوزوی و دانشگاهی داشت و در هر دو حوزه شناخته‌شده بود.
مدیرمسئول روزنامه اطلاعات گفت: دوگانه دیگر در وجود استاد، جامعیت اسلامیت و ایرانیت بود و به هر دو حوزه توجه داشت. در بخش اسلامیت، تحقیق، تألیف و تدریس، فراوان داشت و در بخش ایرانیت هم دغدغه‌های فراوانی نسبت به ایران داشت و عشق به ایران در تک‌تک جملاتش مشهود بود. در آخرین مصاحبه‌اش با روزنامه اطلاعات، این تعبیرات را درباره ایران بیان کرد: «وقتی اسم ایران می‌آید، درونم آتش می‌گیرد. من در ایران زندگی کردم؛ از بدو تولد در مشهد، تا همین الان در این آپارتمان در فیلادلفیا که هزاران مایل دورتر از مشهد است. من همیشه در ایرانم.» از این تعبیرات در ادبیات استاد فراوان است. او به هویت ایرانی هم توجه فراوان داشت. مقاله‌ای به نام «نام‌های ایرانی» در «التدوین فی اخبار قزوین» رافعی قزوینی دارد که در آن فهرستی از نام‌های زیبای ایرانی آورده است.
صالحی یادآور شد: دکتر مهدوی به زبان فارسی و گسترش آن توجه داشت و بخشی از فعالیت‌هایش در چهل سال اخیر معطوف به این حوزه بود. حضور در انجمن‌های گسترش زبان فارسی و انتشار مجله «گلستان» از فعالیت‌های او در این زمینه بود. وی گفت: التزام و تعهد استاد به سنت و آیین‌های سنتی در عین جهاندیدگی، دوگانه دیگر اوست. اینکه زبان‌های متعدد بداند و حداقل ۴۰ سال خارج از ایران زندگی کند اما به آیین‌های سنتی التزام داشته باشد، کار راحتی نیست. او به جوانان توصیه می‌کند که دو زیارت جامعه و عاشورا بخوانید و می‌گوید «آن زیارت مبارکه را که در کودکی و از راه گوش از بر کرده بودم، هیچ روز جمعه‌ای ترک نکردم و هر برکت و فیضی که در طول عمر برده و می‌برم، بی هیچ شک و تردید، از آثار این زیارت و نیز زیارت مبارکه عاشورا می‌دانم و تلاوت این دو زیارت مبارکه را به شما نور چشمان عزیز توصیه می‌کنم.»
وزیر پیشین فرهنگ تأکید کرد: توجهی که استاد به امام رضا (ع) داشت نیز برجسته است. او تعلق‌خاطر خود را به آیین‌ها و هنجارهای آیینی با تمام وجود ابراز می کرد؛ در دهه‌های آخر زندگی خود در آمریکا به منبر می‌رفت و روضه می‌خواند و عیب نمی‌دانست که استاد دانشگاه هاروارد، یک منبری باشد. توجه او به ترجمه قصاید و مدایح کلاسیک و بزرگ مربوط به پیامبر و اهل بیت نیز جالب توجه بود. فلسفه توجه به این قصاید از نظر او این بود که جوانان از طریق خواندن و حفظ میراث ادبی اسلامی و شیعی، فرصتی برای سلوک معنوی پیدا کنند. استاد مهدوی دامغانی توانست در عین جهاندیدگی و حضور در جهان‌های مدرن و تدریس در دانشگاههای بزرگ دنیا، آن تمسک دینی و شرعی خود را حفظ کند.
دکتر اکبر ایرانی
در ادامه، دکتر اکبر ایرانی مدیرعامل مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب طی سخنانی گفت: شخصیت علمی، ادبی و شیوه نگارش نثر فارسی او، قدرت حافظه و تسلطش بر ادبیات عرب با استادش بدیع‌الزمان فروزانفر قابل ارزیابی است. تسلط او بر علم رجال و دقت در متن‌خوانی با علامه محمدخان قزوینی قابل سنجش است. اما بزرگ‌ترین خدمت فرهنگی او که وی را از دیگران متمایز می‌کند، ۳۰ سال معلمی در دانشگاه تهران و ۳۰ سال معلمی در دانشگاه هاروارد است. وی به دلیل آشنایی با علوم حوزوی و تسلط بر ادبیات عربی و فارسی، اغلب علوم اسلامی و حتی کلام مسیحی را در هاروارد و دانشگاه پنسیلوانیا تدریس کرد و صدها دانشجوی اسلام‌شناس تربیت نمود که بهترین اقدام او برای معرفی صحیح فرهنگ ایران و تشیع است.
وی ادامه داد: اینک با برگزاری این آیین گرامیداشت در محل مؤسسه خوشنام اطلاعات، یاد مرحوم مغفور حجت‌الاسلام والمسلمین دعایی را گرامی می‌داریم که محبوب استاد مهدوی دامغانی بود. مرحوم دعایی همچون استاد مهدوی دامغانی، مظهر صفات انسانی صلح و دوستی و مدارا و گذشت و نماد آشتی ملی بود. انتشار ضمیمه امروز ویژه مرحوم مهدوی دامغانی نیز جای سپاس دارد. ایرانی تصریح کرد: مؤسسه میراث مکتوب در ۲۵ سال گذشته این توفیق را داشته که تصحیح دیوان ادبی خازن انصاری، مقدمه بر دیوان الوشحیات ابوتمام، مقدمه بر اغلب نسخ خطی صحیفه سجادیه و چندین مقاله بلند و تحقیقی را به کوشش آن استاد گرانمایه منتشر کند.
در ادامه، پیام تسلیت آیت‌الله سیستانی در پی درگذشت استاد مهدوی دامغانی و همچنین متنی که مرحوم مهدوی در ابتدای آخرین کتابش در تقدیم به آیت‌الله سیستانی نوشته بود، توسط حجت‌الاسلام رضا مختاری قرائت شد.
دکتر مهدی محقق
سخنران بعدی جلسه، دکتر مهدی محقق، علامه، ادیب، فقیه، پژوهشگر و نسخه‌پژوه تاریخ پزشکی اسلامی، استاد دانشگاه تهران و چهره ماندگار کشور بود. وی طی سخنانی گفت: من ارتباط خویشاوندی با مرحوم مهدوی داشتم و جد اعلای ما منتهی به یک نفر می‌شود که در شرح حالی که برای پدرم نوشته‌ام، شجره‌نامه‌ای را ذکر کرده‌ام که در آن نام دکتر احمد مهدوی دامغانی نیز هست. علاوه بر این، با مرحوم مهدوی دامغانی دوست و رفیق هم بودیم. او در هر سفرش به تهران به منزل ما می‌آمد و وقتی وارد دانشگاه شد، در اتاق من در مدرسه سپهسالار سکونت گزید و وجودش برای شخص من بسیار مغتنم بود؛ زیرا هر دو به ادبیات فارسی و عربی علاقه مند بودیم.
وی ادامه داد: مرحوم مهدوی دامغانی هر وقت وارد راهروی مدرسه سپهسالار می‌شد، یکی از قصاید عربی را با صدای بلند می‌خواند و ما متوجه می‌شدیم او آمده است. او بر ادبیات عرب تسلط داشت و از این نظر، ما یک هدف واحد داشتیم و در تهران به دنبال کسی می‌گشتیم که بتوانیم نزد او اشعار عربی را بخوانیم و خوشبختانه مرحوم بدیع‌‌الزمانی کردستانی را پیدا کردیم و مقامات حریری را نزدش خواندیم و برخی قصاید عربی را تمرین کردیم. خوشحالم که امروز به یاد آن استاد گرامی هستیم. ما خاطرات مشترک زیادی باهم داشتیم.
پیام ویدئویی دکتر سید حسین نصر
در ادامه پیام ویدئویی دکتر سید حسین نصر، استاد فلسفه اسلامی دانشگاه جرج واشنگتن پخش شد. وی در بخشی از این پیام اظهار کرد: مرحوم دکتر مهدوی دامغانی، عربی‌دان بسیار برجسته و شاگرد مرحوم فروزانفر بود و خیلی هم به او ارادت داشت. او سال‌ها در دانشکده الهیات و ادبیات درس عربی می‌داد و وقتی به آمریکا آمد، با من تماس گرفت و به دیدارش رفتم و این دیدارها تمامی این سال‌ها ادامه یافت. او به ایران و فرهنگ ایرانی و فقه اسلامی خدمت فراوانی کرد.
وی ادامه داد: یک روز یکی از استادان دانشگاه هاروارد با من تماس گرفت و گفت دنبال کسی می‌گردیم که عربی کلاسیک بداند و تدریس کند. من دکتر مهدوی دامغانی را معرفی کردم و او آنجا رفت و حتی به استادان عربی، درس می‌داد. او ده‌ها سال در هاروارد و کمبریج و بوستون، فقه و اصول و تفکر اسلامی تدریس کرد.
نصر گفت: دکتر مهدوی یک کتابخانه غنی جمع‌آوری کرده بود که چند سال پیش، مسؤولان دانشگاه جرج واشنگتن آن را از او خریداری کردند. مرحوم مهدوی یک انسان راستین و بسیار دلسوز بود. همسرش هم فردی فرهیخته و تحصیلکرده بود و منزل آنها مرکز دانش بود و من با دانشجویانم آنجا می‌رفتیم. خیلی از دانشجویانی که خارج از دانشگاه هاروارد تحصیل می‌کردند هم خدمت او می‌رفتند. در خانه او به روی همه باز بود و زندگی او نمونه کاملی از زندگی یک دانشمند اسلامی است.این استاد فلسفه اسلامی تصریح کرد: مرحوم مهدوی دامغانی، شیعه بود و ارادت خاصی به امام هشتم و همچنین خاندان نبوت و شیعه داشت و من در کمتر ایرانی‌ای دیده‌ام که در این سطح علمی، چنین ارادتی به خاندان پیامبر (ص) داشته باشد.
دکتر غلامعلی حدادعادل
در ادامه این مراسم، دکتر غلامعلی حدادعادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی بیان کرد: آشنایی من با مرحوم مهدوی دامغانی، یک آشنایی مستمر ۳۰ ساله است. در اولین سفری که به آمریکا رفتم و در جمع استادانی که از زبان فارسی پاسداری کرده و مجله گلستان را منتشر می‌کردند حاضر شدم، خدمت وی در نیویورک رسیدم و از آن به بعد هر وقت به آن خطه رفتم، ایشان را ملاقات کردم. یک بار هم در سال ۸۸ کشور کویت ازمن دعوت کرده بود تا در یک همایش شعر عرب شرکت کنم و من چون استاد مهدوی دامعانی را سزاوارتر می‌دانستم، به آنها گفتم از ایشان دعوت کنید و آنها هر دوی ما را دعوت کردند. حضور او در آن همایش، از حیث تسلطی که بر ادبیات عرب داشت، برای ایران عزت‌آفرین بود.
وی افزود: در این ۳۰ سال نامه‌های متعددی از ایشان دریافت کردم. او در اعیاد مذهبی و شیعی، به دوستانش تلفن میکرد و گاهی هم نامه می‌داد و هر بار بسیار سخاوتمندانه پیراهن یا کلاه یا هدیه‌ای همراه نامه می‌فرستاد.
حدادعادل تأکید کرد: وجود مرحوم مهدوی دامغانی جهات مختلفی داشت که همگی شایان توجه هستند. یکی از این جهات، محبت وافر وی به اهل بیت (ع) بود که برای هر کسی که اهل این معانی باشد، محسوس بود. به محض اینکه اسم امام هشتم (ع) را می‌شنید، می‌گریست. او علم خود را، هم در زمینه تصحیح متون و هم در تحقیق و تألیف مقالات، در خدمت نشر معارف علوی گذاشت. مثلا وقتی کتاب «نَسمةالسَّحر بذکر من تشیَّع و شعر» را تصحیح کرد، قصدش این بود که پایگاه شعر را بین شیعیان با انتشار و تصحیح یک متن کهن به اثبات برساند. یا مقاله «اثبات دوازه امامی بودن فردوسی» را نوشت تا شبهه اسماعیلی بودن را از فردوسی بزداید.
رئیس بنیاد سعدی افزود: دکتر مهدوی مقاله‌ای درباره شهربانو نوشت و به برخی ابهامات درباره وی، با دقت علمی پاسخ داد. او آرزو داشت که در جوار مضجع شریف امام هشتم دفن شود و این سعادت نصیبش شد. تسلط وی به معارف اسلامی و ادب عرب و فارسی قابل ذکر است. اینکه کسی در هر دو میدان در بالاترین سطح باشد، به ندرت اتفاق می‌افتد.
وی گفت: هر کدام از نامه‌های دکتر مهدوی دامغانی به دوستانش، یک متن درسی است که باید در دوره‌های دکتری رشته‌های ادبیات فارسی و عربی تدریس شود. این نامه‌ها من را به یاد مکتوبات مولانا می‌انداخت.
حدادعادل تصریح کرد: مهربانی و تواضع بیش از حد دکتر مهدوی دامغانی مثال‌زدنی بود. او بزرگ و کوچک را گرامی می‌داشت و برای من هم در رفع مجهولات و مشکلات یک تکیه‌گاه بود. در ۲۰ سال اخیر کارهای مربوط به زبان و ادبیات عرب را در دست داشتم و همه را خدمت وی فرستادم و اصلاحات موردنظر او را اعمال کردم. من ۶۵ نامه از مجموعه مکتوبات مولانا را همراه توضیحات با نام «احوال دل گداخته» منتشر کردم و برای دکتر مهدوی فرستادم. او اشکالات تصحیح قبلی را گرفته بود و مرا نیز راهنمایی کرد. ترجمه قرآن و ترجمه دعای ابوحمزه ثمالی را نیز برای او فرستادم و از راهنمایی‌هایش بهر‌مند شدم. ما در بنیاد دایره‌المعارف اسلامی ۴مقاله از او منتشر کردیم.
دکتر سیدعلی‌محمد سجادی
در این مراسم، دکتر سیدعلی‌محمد سجادی، استاد ادبیات دانشگاه شهید بهشتی و شاگرد سابق دکتر مهدوی دامغانی طی سخنانی بیان کرد: درباره استاد مهدوی دامغانی بسیار گفته‌اند اما هنوز درباره احوال و افکار و آثار او جای سخن است. یک نکته جالب در احوالات او اینکه در ۶۵ سالگی بر کرسی تدریس دانشگاه هاروارد تکیه زد؛ سنی که در اغلب کشورهای دنیا، هنگام بازنشستگی است. این را به چه می‌توان تعبیر کرد؟ جز آن که از بد حادثه به آنجا پناه برده بود؟ اما در همینجا نیز نکته‌ای عبرت‌آموز هست و اینکه عالم و علم را هرگز بازنشستگی نیست.
وی تأکید کرد: کمترین تردیدی ندارم که استاد مهدوی دامغانی به دانشگاه هاروارد، دست‌کم در درس‌هایی که تدریس میکرد، اعتبار بخشید. اگر از من دلیل بجویید، گواه عاشق صادق در آستین دارم که همان نامه استاد به من است که در آن از کیفیت تدریس علوم اسلامی و عربی در دانشگاههای غربی انتقاد کرده است.
این استاد دانشگاه گفت: اگر کسی از ورای ابرها پدید آمد و پرسید آن کیست که در زبان و ادبیات عرب همچون زبان و ادبیات فارسی سخنش فصل‌‌الخطاب است و در زبان فرانسه و احاطه بر نقد و تحلیل فیلم‌های نامبردار سینمایی و رمان‌های جاندار مرجع، در ترجمه صاحب‌‌نظر است، او را در اسلام‌شناسی منزلتی شامخ است و در دوستداری آل‌الله عقیدتی راسخ، استاد دانشگاههای تهران، تربیت مدرس، پنسیلوانیا و هاروارد بوده اما افتخار اصلی او این است که روضه‌خوان است، می‌گرید و می‌گریاند، بر میت نماز می‌گذارد و در یک کلام، اقرار دارد که «من هیچ‌کسم، هیچ‌کسم، هیچ‌کسم و از هیچ‌کسان نیز بسی بازپسم»؟ با وجدان آسوده پاسخ دهید که او دکتر احمد مهدوی دامغانی است که گرچه خود را فقیر فانی می‌خواند، اما تا شرف و انسانیت هست، نام و یاد او در چشمه بقای خداوندی باقی است.
موسوی گرمارودی
در ادامه سیدعلی موسوی گرمارودی، شاعر و پژوهشگر، چند بیت از اشعار خود و قصیده‌ای که مرحوم مهدوی دامغانی در پاسخ به آن شعر گفته بود را قرائت کرد.
دکتر کارل ارنست
دکتر کارل ارنست، اسلام‌شناس و استاد دانشگاه کارولینای شمالی، در یک پیام ویدئویی درباره مرحوم مهدوی دامغانی اظهار کرد: روز غمگینی بود که از درگذشت استاد مطلع شدم. او با مؤسسه مطالعات ایرانی در آمریکا همکاری داشت و در شرایط سخت سیاسی، تلاش میکرد ایران‌شناسی را در آمریکا زنده بدارد. او همیشه مهربان و بخشنده بود و نسخه‌های کمیاب خطی را در تحقیقات علمی به من می‌رساند. او در موضوعات زبان فارسی، عربی، تشیع، تصوف و تاریخ و فلسفه مشارکت عمده داشت و من از تصحیحات او استفاده می‌کردم.
وی افزود: استاد یک شخصیت بین‌المللی بود و دستاوردهایش در جهان باقی خواهد ماند. آمریکا نیز بدهی بزرگی به او دارد زیرا او در سال‌های زیادی که در هاروارد گذراند، به بیش از یک نسل از دانشمندان آمریکایی کمک کرد تا راه خود را در ایران‌شناسی پیدا کنند.
دکتر محمدعلی آذرشب
دکتر محمدعلی آذرشب، استاد زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران، به عنوان سخنران دیگر این مراسم گفت: اولین بار توفیق دیدار استاد را در دمشق داشتم. او به من گفت نذر کرده‌ام هر سال به زیارت حضرت زینب (س) بیایم. من در آن ملاقات دریافتم که استاد به خاندان عصمت و طهارت با دید تمدنی نگاه می‌کند و تشیع را به عنوان مذهب در مقابل مذهب نمی‌داند، بلکه آن را یک جریان تمدن‌ساز در تاریخ اسلام می‌داند.
وی ادامه داد: دکتر مهدوی دامغانی به دنبال دو مقوله تمدن‌ساز در تاریخ اسلام بود: یکی اهل بیت(ع) به عنوان جریان تمدن‌ساز و دیگری وحدت تمدنی جهان اسلام از دیدگاه ادبی. او ادبیات عرب را ادبیات قومی نمی‌دانست، بلکه آن را وسیله‌ای برای تحقق وحدت جهان اسلام درنظر می‌گرفت.
حجت‌الاسلام رضا مختاری
حجت‌الاسلام والمسلمین رضا مختاری نیز در ادامه طی سخنانی گفت: یکی از توفیقات من، آشنایی با مرحوم مهدوی دامغانی از حدود سال ۶۹ بود که به ایشان نامه می‌دادم و ایشان هم جواب من را می‌داد و مطالب علمی، تاریخی، ادبی و نکته‌های ناب را در آنها بیان میکرد که قصد دارم این نامه‌ها را در یکی از شماره‌های مجله کتاب شیعه منتشر کنم.
وی تصریح کرد: او در ایران بی‌مهری‌ها دید ولی هیچ‌گاه کلمه‌ای علیه ایران از دهانش و قلمش صادر نشد. او هر کاری که می‌توانست برای ترویج علم و تشویق طلبه‌هایی مثل من انجام می‌داد.
مختاری در ادامه بخش‌هایی از نامه‌های استاد مهدوی دامغانی و همچنین گزارش ملاقات وی با آیت‌الله سیستانی را قرائت کرد.
پیام ویدئویی دکتر فریده مهدوی دامغانی
در این برنامه، پیام ویدئویی دکتر فریده مهدوی دامغانی، فرزند مرحوم احمد مهدوی دامغانی پخش شد. وی در این پیام بیان کرد: اگر بخواهم پدرم را در چند سخن کوتاه توصیف کنم و بگویم که ایشان، به غیر از هستی بخشیدن به بنده کمترین، چه هدایای ارزشمندی را در طول این نیم قرنی که از عمر بنده سپری شده است به من عنایت کرد، بی‌درنگ سه واژه به ذهنم متبادر می‌شود: مهربانی و محبت، عشق به دین و عشق به کتاب.
وی ادامه داد: صفات نیکوی ایشان نیز به ذهن و جانم راه می‌یابد؛ از جمله تدین، یکتاپرستی، عشق به دین اسلام و پیامبر (ص) و اهل بیت (ع)، عشق به خاک ایران، عشق به اندیشمندان و مردان خدا، جدیت و جهد در راه دین و فرهنگ و علم، عشق به علم و دانش، عشق به شعر و ادبیات و عرفان و شاعران و آثار ناب ادبی، احساس قدردانی نسبت به استادان و آموزگاران، دقت و وسواس در پیشبرد امورات پژوهشی، احساس مسئولیت عمیق در کارها، جدیت و وفاداری و رازداری در دوستی و رفاقت، خوشرویی، سخاوتمندی، هوش بالا، حافظه اعجاب‌آور، تهی بودن از بغض و حسد و کینه، مهمان‌نوازی، وظیفه‌شناسی، میل شدید در یاری رساندن به ناتوانان و نیازمندان، رعایت دقیق وظایف دینی و عشق به خانواده.
فریده مهدوی دامغانی تصریح کرد: پدرم عشق به یکتاپرستی، عشق به کتابخوانی و مهربانی کردن و حرمت نهادن به دیگران را به بنده آموخت. پدرم مرا با آن یار مهربان که همان کتاب باشد، آشنا کرد و من اینک پس از سپری شدن ۵۹ تابستان از عمرم، برای نخستین بار دوست و یار و همدم و همصحبت و سنگ‌صبور عزیزم را از دست دادم و هرگز دوستی مانند او نخواهم داشت تا از دین و معنویات و ادبیات و داستان‌های کهن یا معاصر با او سخن بگویم.
وی گفت: امیدوارم روح عزیز پدرم در بهشت حضور داشته باشد و بنا به آرزوی قلبی و عمیق و دعای دیرینه‌اش، به خدمتگزاری و ابراز عشق به پیامبر (ص) و خاندان پاکش مشغول باشد.
حجت‌الاسلام علی مهدوی دامغانی
آخرین سخنران این مراسم، حجت‌الاسلام علی مهدوی دامغانی، برادرزاده مرحوم مهدوی دامغانی بود. وی اظهار کرد: مرحوم مهدوی دامغانی، جامع علوم مختلفه معقول و منقول و جامع خصال و کمالات عالی بود که هر یک از این علوم، اعم از صرف، نحو، معانی، بیان، عروض، قافیه، منطق، فلسفه، حکمت، حدیث، رجال، فقه و…، به تنهایی اگر در کسی باشد، او فردی برجسته و فرهیخته خواهد بود و هر یک از این صفات کمالیه که در عموی بزرگوارم جمع شده بود، اگر در کسی باشد، او انسانی برجسته و سعادتمند است. او جامع این کمالات و علوم بود اما خود را فقیر فانی می‌نامید.
وی با اشاره به خاطرات خانوادگی گفت: مرحوم مهدوی در سخنانش همیشه ده‌ها شاهد از قرآن، ادعیه، روایات، اشعار عربی و ایرانی بیان میکرد ولی باز هم در پایان می‌گفت «نمی‌دانم، نمی‌دانم، شاید، شاید، چنین باشد …»
در پایان این مراسم، از کتاب «گلشن معنا»، آخرین اثر مرحوم دکتر احمد مهدوی دامغانی رونمایی شد که ترجمه و شرح قصایدی است در مدح اهل بیت(ع).
منبع: روزنامۀ اطلاعات
برای مشاهده تصاویر این مراسم کلیک کنید.