میراث مکتوب – سازمان کنفرانس اسلامی در سال 2013 شهر غزنه را به‌عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام برگزید.
به همین مناسبت، فرهنگستان زبان و ادب فارسی بر آن شد تا در کنار اقدامات گوناگونی که در داخل کشور دوست و همسایۀ ما، افغانستان، به مناسبت این انتخاب صورت می‌پذیرفت، در ایران نیز همایشی بین‌المللی تحت عنوان «غزنه و زبان و ادب فارسی» برگزار کند. در پی این تصمیم، روز دوشنبه، بیست‌ونهم مهرماه 1392، همایش مذکور با حضور دکتر علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، آقای مصدق خلیلی، معاون وزیر فرهنگ و اطلاعات افغانستان، آقای نصیر احمد نور، سفیر افغانستان در ایران، دکتر غلامعلی حدّاد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، سفرای برخی کشورهای همسایه مانند ترکیه و روسیه و نیز استادان زبان و ادب فارسی و شماری از اعضای پیوسته و پژوهشگران فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در تالار هویزۀ باغ‌موزۀ دفاع مقدس برگزار شد.
پس از برگزاری همایش بین‌المللی غزنه و زبان و ادب فارسی، فرهنگستان بر آن شد تا مجموعۀ مقالات ارائه‌شده در این همایش را به چاپ برساند. دفتر حاضر مجموعۀ مقالات و سخنرانی‌های این همایش و شامل نوزده مقاله و چهار سخنرانی است. فهرست مطالب کتاب در دو بخش «سخنرانی» و «مقاله‌ها» ترتیب یافته است. عناوین سخنرانی‌های این مجموعه از این قرار است: گزارش دبیر علمی همایش (محمد دبیرمقدم)؛ خطابۀ وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی (علی جنتی)؛ «غزنه» پایتخت جهان اسلام (محمدجواد ظریف)؛ خطابۀ سفیر محترم جمهوری اسلامی افغانستان (نصیر احمد نور).
در بخش مقاله‌ها نیز این عناوین به چشم می‌خورد: تحقیق در تاریخ تألیف مقامات ژنده‌پیل (خلیل‌الله افضلی)؛ قصیده‌ای عربی از سیّدحسن غرنوی در کتیبۀ مسجد جامع یزد (عباس بگ جانی)؛ تحلیلی گفتمان‌شناختی بر حدیقة الحقیقۀ سنائی (محمد پارسانسب)؛ همسانی‌های متن تاریخ بیهقی با لهجۀ امروز مردم غزنی (قنبرعلی تابش)؛ سنائی یکی از کلیدهای فهم دقیق خاقانی (محمدرضا ترکی)؛ رسالۀ الواح مقابر غزنین، ارزش و اهمیت آن (یدالله جلالی پندری)؛غزنۀ سنائی (غلامعلی حدّاد عادل)؛ جنبه‌های اجتماعی و اخلاقی کاربرد امثال در آثار سنائی غزنوی (حسن ذوالفقاری)؛ زمینه‌های تاریخی و فرهنگی و مبانی فکری سنائی و جلوه‌های آن در مثنوی مولوی (محمدرضا راشد محصّل)؛ سکه‌های سلطان محمود غزنوی (حسن رضائی باغ‌بیدی)؛ بررسی انسجام متن در شعر سعیدی، شاعر معاصر غزنه، با تأکید بر مجموعۀ زاغ سپید (سرو رسا رفیع‌زاده)؛ ادبیات در دربار و دربار در ادبیات (عبدالنبی ستارزاده)؛ جستاری چند دربارۀ چند شاعر غزنوی دورۀ بابری (سعید شفیعیون)؛ نگاهی به شعر امروز غزنی (محمدکاظم کاظمی)؛ آل‌حدّاد یا خاندان حدّادی غزنوی (محمد سرور مولایی)؛ غزنه و گسترش زبان فارسی دری در شبه‌قارۀ هند (فاطمه صادقی نقدعلی علیا، نصرالله امامی)؛ حضور استاد رودکی در شعر و اندیشۀ سخنوران غزنه و عهد غزنوی (نورعلی نورزاد)؛ پژوهش‌هایی در اثار سنائی غزنوی در شبه‌قاره (عارف نوشاهی)؛ ارزیابی نسخه‌ها و چاپ‌های حدیقۀ سنائی (محمدجعفر یاحقی).
کتاب مجموعه مقالات همایش بین‌المللی غزنه و زبان و ادب فارسی زیر نظر دکتر محمد دبیرمقدم، عضو پیوسته و معاون علمی و پژوهشی فرهنگستان، گردآوری شده که انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی آن را در 416 صفحه و با شمارگان 500 نسخه، به بهای 200000 ریال منتشر کرده است.
منبع: فرهنگستان زبان و ادب فارسی