میراث مکتوب- کتاب مجموعه آثار میرزا حسن رشدیه تبریزی به کوشش سید رضا باقریان موحد در انتشارات کتاب طه چاپ شده است.
مجموعهٔ حاضر شامل ۱۴ اثر (۱۲ کتاب درسی، نشریه مکتب و نظامنامه مدرسه رشدیه) است. بسیاری از این کتابها اولین متون درسی مدارس نوین ایران در دوره جدید بوده‌اند و در طول سال‌های متمادی در مدارس رشدیه و نیز مدارس دیگر تدریس شده‌اند.
آموزش‌های رشدیه در این آثار از حد خواندن و نوشتن و الفبا و ادبیات فراتر می‌رود و سعی دارد به دانش‌آموزان و اصحاب تعلیم و تربیت وطن‌دوستی، حکومت قانون، اخلاقیات، و دین‌داری را بیاموزاند. اکثر محتوای این کتابها جملات عمیقی درباره وطن‌دوستی و اخلاق است.
هدف از احیای آثار رشدیه آن است که توجه برنامه‌ریزان نظام آموزش و پرورش و نیز سیاست‌گذاران ایران امروز به فلسفه تعلیم و تربیتی که در آثار رشدیه است برانگیخته شود و زمینه‌ای برای تجزیه و تحلیل این میراث ارزشمند و استفاده از آن فراهم آید.
باقریان موحد در این کتاب پس از روزشمار زندگی رشدیه، دیباچه، مقدمه، کتاب‌شناسی رشدیه و زندگی‌نامۀ او را آورده است. در ادامه نیز فهرستی جالب توجه و قابل تأمل از آسیب‌های تعلیم و تربیت و راهکارهای آن از منظر رشدیه که در آثار او پراکنده است می‌بینیم.
در ادامه کتاب‌های تألیفی رشدیه به ضمیمه تصاویری از آنها آمده است. این کتابها عبارتند از: بدایة التعلیم جلد اول، بدایة التعلیم جلد دوم، بدایة التعلیم جلد سیّم، کفایة التعلیم جلد اول، کفایة التعلیم جلد دویم، نهایة التعلیم، هدایة التعلیم، صرف فارسی، کتاب المشتقات، صد درس، شرعیات / سال اول و دویّم، اصول عقاید یا اتحاد بشر، نظامنامۀ مدرسۀ مبارکۀ رشدیه و نشریه مکتب. در پایان کتاب نیز فهرستی از لغات مشکل درج شده است.
میرزا حسن رشدیه تبریزی (متولد ۱۲۳۰ خورشیدی) بنیان‌گذار دبستان‌های نوین (در مقابل مکتب‌خانه) ایران است. او از تأثیرگذارترین شخصیت‌های فرهنگی و آموزشی تاریخ معاصر ایران است که توانست با ترویج آموزش نوین، تحول بزرگی در نظام آموزشی کشور پدید آورد. هدف او تعلیم و تربیت کودکان ایران بود. گسترش دبستان‌های نوین در دوران او به معنای نفوذ بیگانگان بود و به همین سبب او در مسیر خود دچار سختی‌های زیادی شد.
به گفتۀ باقریان موحد در مقدمه «هدف از گردآوری و بازنشر این کتب به هیچ وجه بزرگ‌نمایی تألیفات رشدیه یا زنده کردن تدریس این کتب نیست؛ هدف، فقط و فقط احیای این آثار به منظور تجزیه و تحلیل پژوهشگران و کارشناسان و برنامه‌ریزان نظام تعلیم و تربیت است؛ اگر به درستی از سابقۀ علمی و میراث مکتوب خود خبر نداشته باشیم که متأسفانه نداریم، نمی‌توانیم برای آینده برنامه‌ریزی دقیق و علمی داشته باشیم؛ به عنوان مثال، امروزه متاسفانه مؤلفان کتب درسی ادبیات فارسی از سابقه حدوداً صد و پنجاه سالۀ تألیف کتب فارسی خبر ندارند و نمی‌دانند که تألیف این گونه کتب چه فراز و نشیب‌هایی را پشت سر گذاشته و چه تجربیاتِ نابی در دل این گنجینه‌های فراموش شده نهفته است؛ کتب درسی رشدیه، می‌بایست به عنوان یک میراث فرهنگی ثبت شوند؛ زیرا مجموعه تجربیات یک نویسندۀ کتب درسی با آزمون و خطاهای ناگزیر است که برای مؤلفان کتب درسی و برنامه‌ریزان نظام تعلیم و تربیت بسیار قابل استفاده است».
کتاب مجموعه آثار میرزا حسن رشدیه تبریزی به کوشش سید رضا باقریان موحد، در 728 صفحه، از سوی انتشارات کتاب طه چاپ و منتشر شده است.
