میراث مکتوب- کتاب «فهرست نسخههای خطی و کتابهای چاپ سنگی و قدیم دانشگاه الفارابی قزاقستان» به اهتمام عاطفه زندی و زبیده شادکام، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی و سیدعلی موجانی تألیف شد و از سوی مرکز مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امورخارجه و با همکاری مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی و دانشگاه الفارابی قزاقستان منتشر و اواخر سال گذشته در این دانشگاه رونمایی شد.
«کاظم موسوی بجنوردی»، رئیس مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی در نشستی با حضور مؤلفان کتاب در تهران گفت: قزاقستان ازجمله کشورهای ایران فرهنگی و حوزۀ نوروز محسوب میشود و پیوندهای فرهنگی گستردهای با آن داریم و لازم است تا مشترکات فرهنگی دو ملت مورد توجه قرار گیرد.
همچنین «شادکام زبیده»، استاد دانشکدۀ شرقشناسی و مدیر مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب و معنوی دانشگاه ملی فارابی قزاقستان و از مؤلفان این کتاب گفت: دانشگاه الفارابی نخستین دانشگاهی بود که نسخههای خطی فارسی در این کشور را فهرستنگاری کرد و امیدوارم بتوانیم در راستای کوششهای فرهنگی مشترک، این کار را ادامه دهیم.
«عاطفه زندی»، پژوهشگر مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی و از مؤلفان کتاب، در بخشی از پیشگفتار خود بر این اثر آورده است: «این فهرست مشتمل بر ۴٣٨ عنوان از ٢۶۶ کتاب مستقل است که از میان آن، ۴٠ عنوان مربوط به نسخههای خطی، و مابقی کتابهای چاپ سنگی و قدیم است. این کتابها به زبان عربی و فارسی و شماری نیز ترکی است، و بهلحاظ موضوعی عمدتاً علوم اسلامی (فقه، حدیث، تفسیر) و صرف و نحو عربی، و سپس منطق، فلسفه، تصوف، بلاغت، نجوم و هيئت، اوراد و ادعیه، ادبیات، طب، و تاریخ را در بر میگیرد.
کتابهای چاپ سنگی و قدیم در این فهرست، اغلب متعلق است به مطبعۀ کریمیه، امپراطوریه، برادران کریموف، میریه، چیرکوف، خزانه، خاریتونوف در کازان؛ مطبعۀ کاکان، و عامره در بخارا؛ مطبعۀ ایلین، غلامی، پور صوف و لاختین در تاشکند؛ مطبعۀ درسعادت، عثمانیه، محمدی بیک در استانبول؛ مطبعۀ منشی نول کشور، و یوسفی در لکهنو؛ مطبعۀ مجتبایی در دهلی؛ مطبعۀ محمدی، و کریمی در بمبئی؛ و میمنیه در مصر، که بین سالهای ١٢٧۵ – ١٣٢٧ق/ ١٨۵٨- ١٩٠٩م به چاپ رسیدهاند، و این فهرست بهلحاظ شناخت بیشتر کتابهای چاپ سنگی و قدیم در کازان و بمبئی و دهلی بهعنوان نخستین مراکز چاپ کتابهای اسلامی حائز اهمیت است.»
این کتاب در ٣٨۴ صفحه، با شمارگان ۵٠٠ نسخه و بهبهای ٢٩٠هزار تومان توسط انتشارات وزارت امور خارجه نشر یافته است.
منبع: مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی