میراث مکتوب – در این اثر بیش از 8500 واژه ترکی ارائه و به فارسی توضیح داده شده است.
دکتر محمدرضا کریمی در مقدمه کتاب «فرهنگ لغات ترکی (مقالید الترکیه)» چنین بیان کرده است: «در بین نوابغ، امیرعلیشیر نوائی 30 سال تمام اداره امور کشور بزرگی چون ایران را بر عهده داشته و در کنار خدمات فراموش ناشدنی خود در آبادانی و عمران کشور، که هنوز بعد از گذشت پنج و نیم قرن هنوز آثار عمرانی وی در گوشه و کنار کشور پهناورمان مشاهده می‌شود و 400 بنای تاریخی از مسجد و مدرسه، خانقاه و کاروانسرا در جای جای میهن اسلامی ما هنوز پابرجاست و 30 جلد کتاب و آثار ارزشمندی هم به سه زبان نوشته است. اگر چه عمده آثار وی به زبان ترکی است، ولی در ادبیات تطبیقی نظرات و اندیشه‌های والائی داشته که امروز هم ارزش علمی خود را حفظ کرده است..
جای تأسف است که شاهان و امیران بزرگی چون سلطان حسین بایقرا، امیرعلیشیر نوائی، جهانشاه حقیقی، سلطان یعقوب آغ قویونلو، شاه اسماعیل صفوی دیوان‌های شعر نوشته‌اند اما به دلیل قطع ارتباط ما آذربایجانیان با ادب و فرهنگ خویش در دوره ستم‌شاهی، امروزه در خوانش و درک دقیق آثار این بزرگان با دشواری‌ها و مشکلاتی روبرو هستیم. اما جای بسی خوشحالی است که در طول سده‌های گذشته، بزرگانی هم بوده‌اند که اهمیت آثار این شاعران را درک کرده و فرهنگ‌هایی در زمینه شرح و بسط دیوان آنها به رشته تحریر درآورده‌اند.
از جمله این فرهنگ‌ها می‌توان «مقالید‌الترکیه» را نام برد که میرزا فتحعلی‌خان قاجار از منسوبان درجه یک خاندان قاجار با تخلص «سپانلو» نوشته است.
این شاهزاده بافرهنگ، این کتاب را در میان سال‌های 1274 الی 1280 به رشته تحریر در آورده و در متن کتاب خود صدها بیت از اشعار نوائی را مثال آورده است و یکی از بهترین کتاب‌ها در باب درک و فهم بهتر اشعار نوائی بشمار می‌آید.
در این فرهنگ لغت، بیش از 8500 واژه‌ی تورکی آورده و به فارسی توضیح داده شده و نمونه‌های شعری بسیار زیبایی نیز ارائه گشته است.
به هر خواننده‌ای که بخواهد دیوان نوائی، سلطان بایقرا و جهانشاه حقیقی را بخوبی درک کند و بر زیبائی‌های اشعار این بزرگان آگاه گردد مطالعه‌ی «مقالید‌الترکیه» توصیه می‌گردد.»
فتحعلی ابن کلبعلی ابن مرشد قلی خان قاجار از ایل سپانلو، نویسنده کتاب «مقالید الترکیه» در سال 1210 هجری قمری در شهر قزوین در خانواده اشرافی چشم به جهان گشوده است. در قسمت شرح حال مؤلف می‌خوانیم: «منابعی که بجهت تحریر این کتاب بدان دسترسی داشته بقول خودش بیشترین آثار نظم و نثر نوایی بوده است. در کنار آثار، نوایی از اشعار شاعران ترک جغتایی از جمله مولانا لطفی، میرحیدرف سلطان حسین بایقرا، بابر شاه از جمله از فرهنگ لغت سنگلاخ میرزا مهدی استرآبادی و سایرین استفاده کرده و همچنین ایراداتی به نحوه نگارش سنگلاخ میرزا مهدی وارد نموده است.
کتاب فرهنگ لغات ترکی (مقالید الترکیه) اثر میرزا فتحعلی‌خان قاجار (سپانلو) با شمارگان 2000 نسخه، در 378 صفحه، به بهای 250 هزار ریال از سوی انتشارات بخشایش راهی بازار نشر شده است.
منبع: خبرگزاری ایبنا