میراث مکتوب – منشا اثر حاضر علاقه به نمادهاست. اما نماد چیست؟ هرچه به وجود آید، آنچه هست یا بوده، از آن زمان که «در آغاز کلمه بود» و شاید هم پیش از آنکه کلمه در این عبارت خالص ظاهر شود انسان تلاش کرده است کلمه را درک کند. بدین ترتیب «در آغاز» زبان در مقام وسیلهای حیاتی برای ارتباط و گفتوگوی انسانها جنبه نمادین داشت. ابتدا انسان نشانههایی بصری برای تفسیر کلمه ایجاد کرد و طرحها و اسباب و پشتههایی خلق کرد که تا امروز باقیمانده حال آن که استخوانهای خود او پوسیده و از میان رفته است.
اگر کلیدهایی برای فهم نمادهای متعارف استفاده شده طی قرون اعصار وجود نداشته باشد لاجرم ارتباط میان انسانها و حتی میان افراد همعصر از بین میرود. اما این کلیدها وجود دارند و با توجه به اینکه در انبوهی از آثار دینی و عالمانه و خرافی و رمانتیک وسیعاً پراکندهاند و برخیشان را باید در اعماق پیدا کرد برای رسیدن به آنها باید پژوهندهای سختکوش بود.
در بخش هایی از مقدمۀ مؤلف آمده است: «تهیه فرهنگنامهای از نمادها در نگاه اول چهبسا غیرممکن به نظر برسد؛ در حقیقت اثر حاضر تصادفاً به وجود آمد زیرا من این تحقیق و تفحص را برای درک برخی از نمایشنامهها و حماسهها و اشعار و نقشهای روی ظروف و آثاری دیگر و نیز برای استفاده درنوشتههای خلاقانهام آغاز کردم. اما هرچه بیشتر کاویدم بیشتر برایم روشن شد که چیزی مشترک در نمادها و موقعیتهای نمادین افسانهها و اسطورهها همه مردمان مختلف را به هم پیوند میدهد.
به نظر من نمادپردازی صرفاً میراثی جهانی و همگانی نیست بلکه همچنین زبانی جهانی و همگانی و وسیلهای برای ارتباط وسیعتر است اگر فرهنگنامۀ حاضر مردم را در درک این نکته یاری دهد که پس زمینهای مشترک یا مرتبط با یکدیگر دارند. در این صورت میتوان گفت دستاوری داشته است.»
گرترود جابز، فرهنگ سمبلها، اساطير و فولكلور، ترجمه و تنظيم: محمدرضا بقاپور ، تهران، اختران، 1168 صفحه، قطع: وزيري، جلد: سخت، بها: 980000 ریال، 1395.