کتاب «فارسیان در برابر مغولان» تالیف دکتر عبدالرسول خیراندیش، عضو هیأت علمی دانشگاه شیراز، به بررسی زوایایی از حملة مغولان به فارس و واکنش فارسیان در برابر این تهاجم پرداخته و کوشیده است تا زوایایی از تحولات عصر مغول و گوشهای از تاریخ فارس را روشن کند. این کتاب در هشت فصل تنظیم شده که عناوین این فصول عبارتند از:
ـ فارس در آستانه هجوم مغولان به ایران
ـ اتابک سعد اول؛ تلاش برای دور نگه داشتن فارس از جدال خوارزمشاهیان و مغولان
ـ اتابک ابوبکر سعد؛ تلاش نافرجام برای ایستادگی در برابر مغولان
ـ از سعد دوم تا سلجوقشاه؛ تلاشهای نظامی در برابر قشونکشی مغولان به فارس
ـ ابش خاتون؛ ناکامی در برابر تصرف دیوانی فارس توسط مغولان
ـ حکومت مالیاتی خاندان طیبی؛ تلاش برای دور نگهداشتن فارس از مداخله مغولان
ـ اینجویان؛ تلاش برای رهایی فارس از مداخله و سیطره مغولان
ـ مظفریان؛ تهاجم و تسلط فارسیان بر مغول
مولف در دیباچه کتاب در بیان انگیزه خود از نوشتن این اثر آورده است: «برای نگارنده دو انگیزه توأمان سبب پرداختن به این پژوهش شده است: یکی عمل به وظیفه حرفهای و دیگری علائق سرزمینی، با این حال تلاش برای ارائه پاسخی علمی به این پرسش که فارسیان در برابر مغولان چه واکنشی داشتهاند و سرانجام آن چه بوده، بیشتر یک فعالیت پژوهشی بوده است؛ زیرا پیش از این و به صورتی مکرر پاسخی ساده و سطحی بدان داده شده بود».
همچنین در بخشی از مقدمه این کتاب میخوانیم: «اگرچه این پژوهش به دور از اندیشه دفاع از فارسیان در برابر “قول به اطاعت بدون مقاومت آنان از مغولان” نیست، اما پیش از آن درصدد است سادهانگارانه بودن چنین قولی را با نشان دادن پیچیدگی شرایطی که رخدادهای عصر مغول بر بستر آن پدیدار میشد، یادآور شود؛ به همین نحو نیز نباید منظور از فارسیان در عنوان این کتاب را با تلقی عجولانهای از دارندگان یک نژاد (پارس) یا زبان (فارسی) همراه دانست. آنچه که در اینجا با عنوان فارسیان مورد خطاب قرار گرفته است، در قدم اول ساکنان سرزمین فارس (پارس) و در قدم دوم مدافعان آن را مدنظر دارد».
کتاب «فارسیان در برابر مغولان» به قلم دکتر عبدالرسول خیراندیش در ۲۴۳ صفحه، شمارگان یکهزار نسخه و به بهای ۲۵ هزار تومان به کوشش انتشارات آبادبوم روانه بازار نشر شده است.