میراث مکتوب – رضیالدین عبدالله، محمد بن ابی بکر بن عثمان امامی هروی، از شاعران و دانشمندان سده هفتم هجری و از شاعران معروف عهد ایلخانی و معاصر شیخ مصلحالدین سعدی شیرازی و خواجه مجدالدین همگر فارسی است. در کرمان نشو و نما یافته و در علوم عربیه و روشن سخن، کمال مهارت داشته و صاحب دیوان است. سال ولادتش معلوم نیست. در نام و تاریخ درگذشت وی، تذکرهنویسان و ارباب تاریخ و سیر اختلاف کردهاند و به نظر میرسد بیشتر مطالب درباره او، از «تذکرۀالشعراء دولتشاه» اخذ شده باشند. نام و نسب او مجموعاً در مآخذ مختلفی که از او سخن گفتهاند، به نحوی است که گفته شد. مثلاً در «تاریخ گزیده و حبیبالسیر»، ابوعبدالله محمد بن ابی بکر عثمان است و محمد بن بدر جاجرمی ضمن نقل شعری از فخری اصفهانی، که درباره تاریخ وفات امامی سروده، او را ملکالشهراء رضیّالدین امامی هروی خوانده است.
مجموع اطلاعاتی که از احوال او به دست میآید، محدود و منحصر به مسائل درجه دوم است؛ ولی از فحوای آنها به صراحت دریافته میشود که این شاعر به سبب فضل و دانش وافر و تسلط بر زبان و ادب عربی و فارسی و به علت اطلاع از علوم مختلف معقول و منقول، صاحب شهرتی بسیار بوده است. در تاریخ درگذشت وی، تذکرهنویسان و ارباب تاریخ و سیر اختلاف کردهاند. به روایت هدایت در «مجمعالفصحاء» امامی در 676ق. در اصفهان وفات یافته است.
این قصیده از بهترین شعرهای ذوالرّمه است و از ارزش و اهمیت بسیاری برخوردار است. طوری که صاحب «جمهره» آن را از ملحمات به حساب آورده و در این تقسیمبندی قرار داده است. همچنین این قصیده مورد استقبال ناقدان و راویان معاصرش و دورههای بعدش بوده است. لکن در دوره معاصر هم ـ در پرتو روشهای نقدی جدید ـ نه تنها از اقبالش کاسته نشده، بلکه بر جایگاه صاحبش نیز افزوده است.
فهرست مطالب کتاب به شرح زیر است:
پیشگفتار
مقدمه
شرح حال امامی هروی
مذهب امامی
جایگاه علمی، ادبی
امامی هروی و امامی کرمانی
امامی و سعدی
امام رضا(ع) در شعر امامی
آثار
شرح حال ذوالرمّه
مذهب ذوالرمّه
ذوالرمّه و کتابت
جایگاه ادبی
قصیده بائیّۀ ذوالرّمه
معرفی نسخهها و توضیحات دیگر
شیوه تحقیق و تصحیح
شرح قصیدۀ بائیۀ ذوالرّمه
تصویر نسخههای خطی
نمایهها
آیات
ابیات
کتابنامه