میراث مکتوب- این کتاب در ۳۹۰ صفحه با شمارگان ۳۳۰ نسخه و بهای ۳۸۰ هزار تومان در انتشارات مروارید در درسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است.
در مقدمه کتاب به قلم مرحوم محجوب آمده است: چون هدف اصلی این اثر، آشتی‌دادن جوانان و خوانندگان علاقه‌مند فارسی‌زبان با شاهنامه و آشنا ساختن آنان با روش سخن‌سرایی و شیوه نگارش کهن و با شکوه استاد طوس است، این کتاب از مباحث تحقیقی، بحث در مسائل مربوط به دانش‌های ادبی، فصاحت و بلاغت، گفت‌وگو درباره نسخه بدل‌های گوناگون و برتر نهادن یکی از آن‌ها، کنجکاوری درباره اصیل یا الحاقی بودن بیت یا بخشی از داستان‌ها، و دیگر مباحثی که مورد توجه ارباب ادب و کارشناسان فنون ادبی، خالی مانده است. با این‌حال کوشش شده است آثار و اشعار برگزیده از روی جدیدترین و درست‌ترین چاپ‌هایی که تاکنون در دسترس قرار گرفته است نقل شود، و جای‌جای، تا آن‌جا که مطلب بیش از حد تحقیقی و فنی نشود، اگر توضیحی درخور اطلاع جالب توجه خواننده به‌نظر برسد، در ضمن شرح داستان باز گفته آید.
از شرح و توضیح و تفسیر داستان‌های معروف و بسیار مهم شاهنامه پرهیز شده و نظر نویسنده بیشتر معطوف به داستان‌هایی بوده که حدس می‌زده است خوانندگان عادی و غیرمتخصص از آن‌ها اطلاعی ندارد. یکی از دلایل اینگونه انتخاب آن است که اگر خواننده حتی در دوران تحصیل ابتدایی بیتی چند از داستان‌های بزرگی مانند «رستم و سهراب» و «رستم و اسفندیار» را دیده باشد ممکن است پیش خود گمان کند که این داستان را خوانده و از آن اطلاع کافی دارد، و برای پرهیز از تکرار، خواندن آن را فروگذارد. اما به احتمال قوی چون داستان‌هایی مانند «کرم هفتواد» و «دوازده رخ» و داستان «بهرام و آرزو» و «گو و طلحند» آگاهی ندارد، بی‌هیچ پیش‌داوری خواندن آن را آغاز می‌کند.
در شرح و توضیح داستان‌ها کوشش شده است تا سرحد امکان از متن شاهنامه استفاده شود، چه هدف اصلی آشنا کردن خواننده با این کتاب، و آماده ساختن و تشویق او برای روی آوردن به شاهنامه و خواندن متن کتاب است. اما نویسنده برای پرهیز از تفصیل بسیار، و گنجانیدن بیت‌هایی که معنی آن‌ها بر خواننده روشن نیست، خود به شرح بخشی از حوادث پرداخته و قلم نارسای خویش را جایگزین طبع روان و زبان سخن‌گوی استاد طوس کرده است.
در بیت‌هایی که از شاهنامه نقل شده کوشش شده است که ترکیب دشوار و دور از ذهن و واژه مشکل و پیچیدگی مضمون وجود نداشته باشد تا خواننده به آسانی به خواندن آن توفیق یابد و معنی بیت‌ها را دریابد. با این‌حال هرجاکه نویسنده گمان می‌برده که معنی کردن واژه‌ای موجب آسانی کار خواننده است، بی درنگ معنی آن را به‌دست داده، و اگر شرح و توضیح یک یا چند بیت را لازم می‌دیده در ذیل ابیات یا در حاشیه گفتار بدان پرداخته است.
گاه بخشی از داستان شاهنامه به داستان یا تمثیلی از کتاب دیگر همانند است. مثلا شرح فتنه‌انگیزی و سخن‌چینی گرسیوز با نمّامی و سعایت دمنه در پیش شیرو برانگیختن او برای ریختن خون گاو در کلیله‌ودمنه بسیار شبیه است. کی‌کاووس از ابلیس فریب خورده و بر اثر تلقین او آهنگ رفتن به آسمان کرده است. یکی از جباران شامی موسوم به نمرود، که معاصر حضرت ابراهیم خلیل بوده، نیز به قصد نبرد با خدای یگانه راه آسمان پیموده است. در شرح داستان‌های شاهنامه بدین‌گونه همانندی‌ها، تا آن‌جا که مطلب را از سیاق طبیعی خویش به‌در نَبَرد، نیز اشارت رفته است.
چون این گفتارها به مرور و در طی سالیان فراهم آمده، یکی دو توضیح کوتاه در بعضی گفتارها تکرار شده است. چون حذف این تکرارها اساس مطلب را به‌هم می‌ریخت، نویسنده با اتکا به‌حسن نظر خوانندگان، آن‌ها را به همان صورت در متن باقی گذاشت و امیدوارم است این قصور کوچک را بر وی ببخشایند.
چند گفتار در آغاز کتاب آمده که جزو مطالب و داستان‌های شاهنامه نیست. اما نویسنده چنین گمان برده است که آن مقالات نیز با شاهنامه، یا زندگانی گوینده بزرگوار آن پیوندی تمام دارد و از همین روی، برای اتمام فایده، یا دادن اطلاعاتی مربوط به شاهنامه و زبان آن، چنین گفتارهایی را در صدر کتاب جای داده است. از اینگونه است گفتاری درباره زبان‌های ایرانی و انواع و شاخه‌های آن، مهرگان جشن ایزدمهر، درفش کاویان، آفرین فردوسی و مدایح بی‌صله و درخش رخشنده.
در نوشته پشت جلد کتاب می‌خوانیم: دکتر محمدجعفر محجوب (۱۳۰۳-۱۳۷۴) استاد و پژوهشگر پرمایه و خوش‌سخن زبان و ادبیات فارسی در کتاب حاضر، که حاصل سال‌ها تحقیق و مطالعه او در شاهنامه فردوسی است، علاوه‌بر آگاهی‌ها و تحلیل‌هایی از زندگی و شخصیت فردوسی روایت‌هایی بسیار خواندنی از سی داستان تأثیرگذار شاهنامه، که کمتر درباره آن‌ها بحث شده، به دست داده است.
از جمله این داستان‌های می‌توان به کاووس و ارمغان هاماوران، بیژن و منیژه، گشتاسپ و کتایون، یازده رخ، هفت‌خان اسفندیار، دیو سیاه ودیو سفید، قصه اسکندر و دارا، شاپور ذوالاکتاف و شماری دیگر اشاره کرد. کتابی «سی قصه از شاهنامه»(آفرین فردوسی» کتابی است که هم مخاطبان عام و هم دوستداران شاهنامه از خواندن آن بسیار لذت و بهره خواهند بُرد.
منبع: ایسنا