میراث مکتوب- به همت مشترک رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در دهلی، دپارتمان زبان فارسی دانشگاه دهلی نو و نمایندگی جامعه المصطفی در دهلی نو، سمیناری با عنوان “سهم زبان فارسی در معرفی و انتقال فرهنگ هندی به جهان ایرانی و فارسی” برگزار شد.
در این سمینار که انیتواتا، رئیس دانشکده هنر دانشگاه دهلی، چاندرا شکر، رئیس دپارتمان زبان فارسی و مدیر بین الملل دانشگاه دهلی، محمدعلی ربانی، رایزن فرهنگی کشورمان، حجت الاسلام شاکری، رئیس دفتر نمایندگی جامعه المصطفی در هند و جمعی از اساتید و محققان و دانشجویان زبان فارسی حضور داشتند، سهم زبان فارسی در روابط ایران و هند مورد بررسی قرار گرفت.
در مراسم افتتاحیه این سمینار، انیتواتا رئیس دانشکده هنر دانشگاه دهلی طی سخنانی اظهار داشت: هنر و زبان پیوستگی تنگاتنگی دارند و این ویژه در زبان‌هایی چون فارسی بیش از دیگر زبان‌هاست.
وی افزود: وجه موزون و موسیقیایی زبان فارسی و اهمیت شعر و شاعری در فرهنگ ایرانی موجب شده است تا علاوه بر هنر خوشنویسی و موسیقی، زبان فارسی در عرصه‌های دیگری چون معماری و بناها و آثار تمدنی سهم و نقش مهمی داشته باشد.
انیتواتا در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به سهم زبان فارسی در معرفی و انتقال موسیقی و برخی هنرهای هندی به جامعه ایران خاطر نشان کرد: اولین منابع در معرفی هنر موسیقی به ایرانیان از طریق ترجمه فارسی برخی منابع موسیقی هند رخ داد و علاوه بر آن داستان‌ها و منابعی چون کلیله و دمنه که یک اثر ادبی و هنری جهانی است از طریق ایران و زبان فارسی به زبان‌های عربی و سایر زبان‌ها ترجمه و منتشر شد.
چاندرا شکر رئیس دپارتمان زبان فارسی دانشگاه دهلی با اشاره به اهمیت رابطه با ایران برای هند اظهار داشت: مسیر تعاملات هند با بخشی از دنیا از جمله آسیای مرکزی از ایران بود و زبان فارسی نیز واسطه اصلی این تعاملات بشمار می آمد.
وی افزود: زبان فارسی و ترجمه منابع به این زبان توانست علاوه بر تسهیل ارتباطات تنگاتنگ ایرانی‌ها و هندی‌ها در طول تاریخ گذشته، مجموعه‌ای از علوم و دانش از جمله علم حساب و ریاضی، طب، هندسه و نجوم را نیز بین دو ملت منتقل کند.
رئیس دپارتمان زبان فارسی دانشگاه و رایزن فرهنگی سابق هند در ازبکستان در ادامه سخنانش عنوان کرد: بسیاری از منابع مربوط به صوفیه از جمله ۲۶۰۰ اثر که در قالب ملفوظات عرفانی تدوین یافته است در هند و به زبان فارسی تهیه و به دیگر مناطق جهان اسلام منتشر شده است.
شارکری نماینده جامعه المصطفی در هند نیز در این برنامه در خصوص ظرفیت‌های همکاری جامعه المصطفی با دانشگاه‌های هند در حوزه زبان فارسی و تجربه های این مرکز در آموزش زبان فارسی به طلاب خارجی سخنانی ارائه کرد.
ربانی، رایزن فرهنگی دیگر سخنران مراسم افتتاحیه نیز در سخنانش ضمن تشریح بازتاب و تصویر هند در شعر و ادب فارسی اظهار داشت: سرزمین و مردم هند همواره مورد توجه شاعران ایرانی بوده و هند یکی از واژه‌های پر بسامد در ادبیات فارسی بشمار می رود.
وی ادامه داد: نسبت تنگاتنگ زبان فارسی و هند و ارتباط دیرینه و پیوستگی‌های فرهنگی تاریخی هند با زبان فارسی برخی ادیبان و شاعران و محققان برجسته را واداشته است تا در خصوص یکسانی فارسی و هندی سخن بگویند و هندی و فارسی را یکی بدانند.
وی با اشاره به تاثیرپذیری ادبیات فارسی از سنت اسطوره پروری و حماسه سرایی در منابع دینی و ادبی هند خاطرنشان کرد: همانندسازی حیوانات برای رفتارهای انسانی که در قالب داستان و تمثیل در ادبیات فارسی بویژه در آثار عطار و نظامی گنجوی رواج یافته است نیز تحت تأثیر فرهنگ هندی بویژه از طریق ترجمه کلیله و دمنه وارد ادبیات فارسی شده است.
رایزن فرهنگی در بخش دیگری از سخنانش تاثیر هند در جهانی‌سازی شعر و ادب فارسی و همچنین بالندگی، توسعه و گسترش ادبیات صوفیانه بویژه از طریق ملفوظات و ایجاد پل مشترک بین تصوف اسلامی و هندوئیسم را یکی دیگر از بازتاب‌های فرهنگ هندی دانست که از طریق زبان فارسی بویژه ترجمه مجمع البحرین دارالشکوه وارد فرهنگ و ادب فارسی شد.
وی ابراز امیدواری کرد تا با بهره‌گیری از این تجربه و ظرفیت زبان فارسی بتوان امروزه نیز مسیر همدلی و همکاری دو ملت بزرگ ایران و هند را هموارتر کرد.
در این سمینار دو روزه، اساتیدی از مناطق دهلی پتنا، کشمیر، راجستان و دیگر ایالت‌ها جهت ارائه مقاله دعوت شده‌اند.