میراث مکتوب- غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در آیین پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی که سه‌شنبه ۲۵ اردیبهشت ماه در کتابخانه ملی برگزار شد عنوان کرد: شورای عالی انقلاب فرهنگی ۲۵ اردیبهشت را روز بزرگداشت فردوسی نامید و ما این روز را روز جشن ملی زبان فارسی می دانیم و همزمانی آن با نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران تاییدی بر اهمیت این روز است.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی مطرح کرد: زبان فارسی رکنی مهمی از هویت ملی ما ایرانیان است. تا ایران بوده، زبان فارسی بوده و تا زمانی که زبان ما فارسی باشد، ایران نیز خواهد بود. سرنوشت ایران و ایرانی بودن با زبان فارسی گره خورده است. زبان فارسی شناسنامه ملی ما مردم ایران است. در جهان، ایران را با ادبیات فاخر و گران‌سنگ فارسی می‌شناسند. این زبان به برکت سخن و معانی مندرج در آن آفاق را در نوردیده و پیام مردم ایران را به سراسر جهان در طول تاریخ رسانده و می‌رساند.
وی با اشاره به وظایف فرهنگستان زبان فارسی گفت: ۳۴ سال از عمر فرهنگستان سوم می‌گذرد؛ وظیفه ما پاسداری از آن کاخ بلندی است که فردوسی بنا نهاده است. ما خود را میراث‌دار ان بنای با شکوهی می‌دانیم که آن دهقان نژاده فارسی با ۳۰ سال رنج آن را بیفکند و به ما سپرد. کاخی از باد و باران گزند نمی‌یابد. ما در فرهنگستان وظایف گوناگونی در نگهبانی از زبان فارسی داریم و یکی از مهم‌ترین وظایف ما واژه‌گزینی است. در واژه گزینی با بیش از ۱۱۰ گروه تخصصی استادان دانشگاه همکاری داریم. همه ساله واژه‌های مصوب فرهنگستان به صورت کتاب در نمایشگاه کتاب تهران عرضه می‌شود. تاکونون ۳۵ هزار واژه مختلف برای رشته‌های گوناگون منتشر کرده ایم. ما موفق شدیم واژه گزینی را به صورت علم دربیاوریم و با موسسات جهانی واژه‌گزینی همکاری نزدیک داریم.
او ادامه داد: ایران در آسیا یکی از کشورهای فعال برای واژه گزینی بومی است. در فرهنگستان آخرین پیشرفت‌های تخصصی فرهنگ‌نویسی را داریم که تا کنون ۳ جلد آن منتشر شده است و امیدواریم سال آینده جلد ۴ به نمایشگاه کتاب تهران برسد. ما دانشنامه شبه قاره را هند را نیز تألیف کردیم. در نظر داریم دانشنامه زبان و ادب فارسی را در آسیای صغیر منتشر کنیم. فرهنگستان شامل
غنی‌ترین کتابخانه تخصصی زبان وادبیات فارسی در کشور است.
حدادعادل درباره تهدیدها و دشواری‌هایی که بر سر راه زبان فارسی است گفت: یکی از تهدیدها که اختصاصی به کشور ما هم ندارد، جهانی شدن است. چنین پدیده‌ای با وسایل ارتباطی جدید همه فرهنگ‌ها را تحت تأثیر قرار داده و زبان فارسی از این تأثیر منفی در امان نمانده است. البته بر این مشکل جهانی، کم‌کاری و ترک فعل مسئولان هم افزوده است و امروز شاهد وفور کلمات خارجی با خط بیگانه در جاهایی هستیم که مطابق قانون ممنوع است. اجرای ناقص ممنوعیت استفاده از واژه‌های بیگانه، یک مشکل مهم در زبان فارسی و کشور ایجاد کرده آنچنان که در تابلوها، سر درمغازه‌ها و موسسات، نام کالاها، کلمات بیگانه با خط بیگانه و گاه بدون خط فارسی در کشور ایران و سرزمین فردوسی می‌بینید. ما خود را مسئول و موظف به مقابله با این کج‌راهی و مطالبه از دستگاه‌های دیگر می‌دانیم. البته همه مسئولیت‌ها به عهده فرهنگستان نیست، وظیفه ما در قانون معین شده که وظیفه‌ای علمی است و وظایف اجرایی به عهده دستگاه دیگر است.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی همچنین در این مراسم اظهار کرد: زبان فارسی به برکت طبیعت، تاریخ و پشتوانه علمی خود و تحولاتی که در در جامعه رخ داده و اهتمامی که نشانی جمهوری اسلامی را دارد، روز به روز تواناتر می‌شود. رهبر معظم انقلاب اسلامی دائم بر پاسداری از زبان فارسی تأکید می‌کند و دغدغه زبان فارسی دارد. ما شاهد جلوه جلال و رونق یافتن و فصیح‌تر شدن زبان فارسی هستیم. امروزه زبان فارسی توانایی ترجمه انواع متون در رشته‌های علوم انسانی و فنی و علوم پایه را پیدا کرده است. کسانی که سرنوشت این زبان را رصد کرده‌اند، تصدیق می‌کنند کتاب‌های بیگانه که به زبان فارسی برمی‌گردند چه اندازه فصیح‌تر و بلیغ‌تر از ترجمه گذشته است. زبان فارسی در کلیت خود رو به رشد و ترقی است.
در ادامه گائوراو شرست، سفیر کبیر جمهوری هند در ایران نیز با اشاره به روابط فرهنگی دیرباز هند و ایران اظهار کرد: روابط ما فراتر از مرز و قوم و جغرافیا بوده است. با وجود تحولات اساسی و مذهبی، ارتباط فرهنگی مردم گسسته نشده و در هر دوره تاریخی پیوند فرهنگی‌مان به نوعی شکوفا شده است. زبان فارسی را بزرگترین دلیلی دوام ارتباط ایران و هند است و زبان فارسی در هند مانند زبان سانسکریت برای فهم تاریخ و فرهنگ هند، گریزناپذیر است. زبان فارسی هم بیگانه محسوب نمی‌شود و برای پاسداشت آن تلاش داریم.
سفیر جمهوری هند در ایران افزود: بخش مهمی از تاریخ سیاسی و هنری و اجتماعی هند به زیان فارسی نوشته شده است. درست است که زبان فارسی، زبان مادری ما نیست اما میراث نیاکان ماست و از زبان‌های کلاسیک هند برشمرده می‌شود و در راستای پاسداشت زبان فارسی تلاش می‌شود، ثمره اتفاق را اکنون می‌توان دید که ولایت‌هایی هند، آموزش زبان فارسی به دانش‌آموزان در مدارس رو به افزایش است. به دلیل جهانی‌سازی و تحت استعمار زیانی و فشارهای زیاد استعمار زبانی، در دو هفته، یک زبان می‌میرد اما فرهنگستان با بخش واژه‌گزینی‌اش در مقابل این آسیب ایستادن تا زبان فارسی پاکسازی شود.
گائوراو شرست خاطرنشان کرد: اگر از من بپرسند، در طول تاریخ بزرگترین دستاورد ایرانی چه بوده است؟ بدون تردیدی خواهم گفت پاسداشت زبان فارسی. ایرانیان توانستند از زبان فارسی پاسداری کنند و به همین دلیل فرهنگ ایران محفوظ مانده است. ما به این خوی نیک ایرانیان می‌بالیم و می‌توانیم آن را الگوی خود قرار دهیم. ایرانیان به صورت عام و فرهنگستان را به صورت خاص وارثان فردوسی می‌دانیم. فردوسی نماد ایستادگی در مقابل استعمار فرهنگی و زبانی است و یاد او را گرامی می‌داریم. شاهنامه فردوسی میراث ما هندی‌ها هم است زیرا اسطوره‌های شاهنامه با اسطوره‌های هند شباهت دارد و نام‌های شاهنامه در میان هندی‌ها دیده می‌شود، نام‌هایی چون دارا، رستم و جمشید.
همزماین آیین، ان با روز پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم فردوسی، ۲۵ اردیبهشت در تالار همایش‌های بین‌المللی کتابخانه ملی با حضور محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، رودرا گائوراو شرست، سفیر کبیر جمهوری هند در تهران, برخی از اعضای پیوسته و وابسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی چون محمدعلی موحد، حسن انوری، علی اشرف صادقی، موسی اسوار، محمد جعفر یاحقی، هوشنگ مرادی کرمانی، احمد مسجد جامعی، آبتین کلگار برگزار شد.
منبع: ایبنا