میراث مکتوب- همزمان با روز بزرگداشت محتشم کاشانی مرثیه سرای اشعار مذهبی و در آستانه فرارسیدن ایام محرم در یکصد و هفتاد و دومین برنامه سه‌شنبه‌های علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی دیوان اشعار ۴۰۰ ساله محتشم کاشانی رونمایی شد.
کمال‌الدین علی بن میراحمد محتشم کاشانی از شاعران زبان و ادب فارسی قرن دهم هجری و هم عصر حکومت صفویه است.
وی در سرودن انواع شعر مهارت داشته و معروفترین اثر وی ترکیب‌بندی است که در شرح واقعه کربلا سروده است.
در مخزن نسخ خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی قریب به ۸ هزار و ۲۰۰نسخه خطی با موضوع ادبیات موجود است که از این تعداد ۴۲ نسخه خطی آن به آثار محتشم کاشانی تعلق دارد.
دیوان، رباعیات، دوازده بند، جنگ اشعار، بیاض، جلالیه و مثنوی از جمله آثار این شاعر توانمند است که در این مرکز نگهداری می‌شود.
قدیم‌ترین اثر محتشم کاشانی در این کتابخانه دیوانی است که قصاید، غزلیات، رباعیات، ترکیب بند، قطعات، مثنویات و معمّیات را در بردارد.
این دیوان توسط هدایت‌الله بن شکرالله ایموری در سال ۱۰۷۵ هجری قمری به خط نستعلیق ۱۶ سطری و تعداد اوراق ۶۸ برگ کتابت شده به لحاظ کتابت دومین نسخه خطی ایران به شمار می‌رود و صفحه آغازین این نسخه به کتیبه مستطیلی بیاض و سرلوح منقش و الوان مزین است
بزرگترین مرثیه سرای ایران
دکتر زهرا اختیاری دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی طی سخنانی در این جلسه که در محل تالار کنفرانس کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی برگزار شد، این شاعر را معاصر با شاعرانی همچون وحشی بافقی، ضمیری اصفهانی، حیرتی تونی عنوان کرد که با وی مشاعره و دوستی داشته است.
اختیاری، دوران جوانی محتشم کاشانی را معاصر با حکومت شاه طهماسب صفوی بیان کرد که به دلیل غزل‌ها و قصیده‌های زیبایی که می‌سرود بسیار مورد توجه شاه قرار می‌گرفت.
وی محتشم را از مهمترین شاعران مرثیه‌سرای شیعه معرفی کرد که زبانی صریح، ساده و به دور از هرگونه تکلف و تصنع در سرودن اشعار داشته است.
اختیاری، معروفترین مرثیه محتشم کاشانی را برای واقعه کربلا در ادبیات فارسی عنوان کرد که مورد تقلید بسیاری از بزرگان شعر و ادب فارسی قرار گرفته است.
منبع: کتابخانه آستان قدس رضوی