كتاب حاضر تصحیحی است از رسالۀ عرفانی «ابحاث عشره» تاًلیف حاج محمدخان بن حاج عبدالله قراگزلو- ادیب و عارف اواخر قرن دوازدهم و اوایل قرن سیزدهم- كه مؤلف آن را در پاسخ به یكی از علما در خصوص «مشروعیت ذكر خفی» در ده بحث نگاشته و در خاتمه رساله نیز (بحث دهم) شرح نهضت معصوم علیشاهیه و تجدید طریقۀ نعمت اللهیه را بیان كرده است. رساله، همچنین حاوی حكایاتی است از شیوۀ رفتار علمای ظاهر با سالكان طریق باطن كه از تجارب و مشاهدات شخصی مؤلف است.
از یادداشتی که بر این نسخه آمده است چنین بر می آید که مجذوب علیشاه به سال 1234 ه.ق سفری به رشت کرده که ظاهراً در رابطه با قضیۀ محمد میرزا بوده است.
مجذوب علیشاه همچنین رسالۀ اعتقادیه یا العقاید المجذوبیه را در تبریز به سال 1237 ه.ق نوشته همچنان که رسالۀ مختصر عرفانی که در ضمن ابحات عشره آمده و نیز مرآت الحق را که در مباحث مربوط به ذکر منبع و مأخذ ابحات عشره است در 1237 ه.ق یعنی یکی دو سال پیش از رحلت به قلم آورده است.
رسالۀ حاضر را نیز حاج محمدخان، عم مجذوب علیشاه در همان اوقات و زیر نظر مجذوب علیشاه نوشته است. این رساله بسیار شیرین، متین و حاوی بعضی حکایات نمونه از طرز رفتار علمای ظاهر با سالکان طریق باطن است که از تجارب و مشاهدات شخصی مؤلف می باشد.
از این رساله تنها یک نسخۀ خطی در کتابخانۀ غرب همدان موجود است که پیش تر، عناوین و موضوعات آن در جلد اول دایرة المعارف تشیع و عرفان ایران معرفی گردیده است.
گفتنی است، تصحیح كتاب از روی تنها نسخه خطی آن به کوشش علیرضا ذکاوتی قراگزلو انجام شده كه در كتابخانۀ غرب همدان موجود است.
حاج محمدخان قراگزلو، رسالۀ عرفانی ابحاث عشره، تصحیح و مقدمه: علیرضا ذکاوتی قراگزلو، تهران، حقیقت، چاپ دوم، 176صفحه، شمارگان: 3000 نسخه، بها: 16000 ریال، 1394.