میراث مکتوب- دیوان منصور شیرازی با مقدمه، تصحیح و تعلیقات تهمینه عطایی کچویی (عضو هیئت علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی) و محمود ندیمی هرندی (عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور) از سوی انتشارات مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب منتشر و راهی نمایشگاه کتاب شد.
این اثر که ۳۸۰اُمین عنوان از مجموعه منشورات این مؤسسه است، در چهل و هفت صفحه مقدمه و ۱۸۰ صفحه متن و تعلیقات و نمایه‌ها، در قطع وزیری با شمارگان ۲۰۰ نسخه، تازه‌ترین اثر این مؤسسه است که بخت انتشار را یافته است.
منصور شیرازی از سرایندگان و ادیبان قرن هشتم هجری و از معاصران حافظ بود. در جوانی به هند کوچ کرد. او در شعر از پیروان انوری، خاقانی و کمال اسماعیل بود. هر چند نسخه‌ای از دیوان اشعار منصور در دست نیست، اما در این اثر پژوهشگران با کنکاش در جُنگ‌ها، تذکره‌ها، فرهنگ‌های لغت و نسخ خطی پراکنده، اشعار او را گردآوری کرده‌اند. کهن‌ترین منبع شعر او فرهنگ شرف‌نامۀ منیری (تألیف در ۸۷۸ هجری) اثر ابراهیم قوام فاروقی است. غالب اشعار منصور، مدح و وصف و غزل است. در این تحقیق حدود ششصد بیت از اشعار او شناسایی و ثبت شده است.
گویا تنها ممدوح منصور ابوالمجاهد غیاث‌الدین محمدشاه دومین پادشاه از سلسلۀ تُغلُقیه در دهلی بود. تقی‌الدین بلیانی در تذکرۀ عرفات‌العاشقین (چاپ میراث مکتوب) تصریح کرده که دیوانی از منصور را در اختیار داشته است.
منصور شیرازی برای خلق معانی تازه از شگرد مُغلَق‌گویی و قوافی مشکل بهره جسته و از میان صنایع و آرایه‌های ادبی، در بکارگیری انواع تناسبات لفظی و معنوی خصوصاً مراعات النظیر و ایهام در اشعارش دریغ نکرده است. البته گرایش به مغلق‌گویی در نظم و نثر فارسی بیشتر پس از حملۀ مغول شایع شد، نمونه‌اش تاریخ وصاف و قصاید فرید اَحوَل است. به همین دلیل در شعر منصور الفاظ مهجور، غریب و کم‌کاربرد فراوان است و گویا خود فرهنگی از این الفاظ گرد آورده بود.
در مقدمه، محققان فهرستی از این کلمات و واژه‌های غریب را آورده و شرح کرده و سپس از هشت منبع و فرهنگی که اشعار منصور را در آنها یافته‌اند، نام می‌برند.
۶۰ صفحه تعلیقات مفصل و ده نمایه برای این کتاب حاصل کوشش عطایی و هرندی است. نمایۀ مفردات و ترکیبات، نشان‌دهندۀ میزان کاربرد شاعر از کلمات غریب است.
این اثر در حال حاضر در سی و چهارمین نماشگاه کتاب در غرفۀ میراث مکتوب عرضه می‌شود. پس از اتمام نمایشگاه، علاقه‌مندان می‌توانند برای تهیۀ این اثر با شماره تلفن ۶۶۴۹۰۶۱۲ داخلی ۱۰۵ با فروشگاه مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب تماس گرفته و کتاب مورد نظر را سفارش دهند.
مریم مرادخانی