میراث مکتوب- دستورالجمهور ميان سالهاى 700 تا 730 به قلم احمد بن حسين بن شيخ خرقانى در مقامات بايزيد بسطامى (161 ـ 234) به نام يكى از احفاد بايزيد كه نامش شرفالدين محمّد بود، به رشته تحرير درآمده است. شرفالدين محمّد كه از او با عنوان شيخالاسلام اعظم ياد شده، مورد احترام خاص اولجايتوخان (703 ـ 716) بود و در عهد خود صاحب «سجاده بايزيدى» به شمار مىرفت.
نويسنده انگيزه خود را در نگارش اين اثر پراكنده بودن سخنان بايزيد مىداند و به منظور بهرهمندى خواص و عوام آن را به زبان پارسى نوشته است. اين كتاب در سه مقدمه و هفت باب و يك خاتمه بخشبندى شده است و در مقدمهها و ابواب كتاب پيرامون ولادت، خاندان، فرزندان و احفاد، استادان و كرامات و حالات شيخ بايزيد سخن به ميان آمده است.
اين اثر از آنجا كه در برگيرنده برخى نكات و فوايد ارزشمند است بسيار حائز اهميت است. از جمله اين نكات و فوايد مىتوان به موارد زير اشاره كرد :
1. اطلاعات تاريخى از جمله درباره ديدار طغرل سلجوقى با فقيه محمد بويزيدان و ارادت اولجايتو به خاندان بايزيد و … .
2. ضبط اقوال و كلمات بايزيد و خرقانى و برخى از معاصران ابويزيد.
3. اطلاعاتى درباره جغرافياى تاريخى ناحيه بسطام.
4. ضبط شمارى از عبارات و كلمات گويشى منطقه قومش از سده چهارم تا زمان مؤلف.
5. وجود جنبههاى اجتماعى ناقدانه و نشانههايى از وضع اجتماعى زمانه.
کتابشناسی:
دستورالجمهور فی مناقب سلطان العارفین ابو یزید طیفور(فارسی)
احمدبن الحسینبن الشیخ الخرقانی (سدۀ 8)
به کوشش محمدتقی دانشپژوه و ایرج افشار
تهران: 1388(چ1) و 1395 (چ2) ـ 538 ص/ قطع وزیری
شابک: 9-74-8700-964-978
چاپ اول: با همکاری انجمن ایران شناسی فرانسه در ایران
میراث مکتوب: 186