میراث مکتوب – نخستین برخورد من با ابزارهای نجومی، در دوران کودکیام بود و نزدیک بود آسیبی جدی به من برساند. پدرم رصدخانه‌ای با یک تلسکوپ بازتابی نُه اینچی در باغش داشت و آینه هایی با درجه‌های مختلفی از سایش و صیقل در بین سیب‌های انبار باغ موجود بود. یادم هست که گاه‌گاه، در شبهایی با آسمان صاف و بیابر در رصدخانه با پدرم همراه می شدم. همچنین فراموش نمی کنم که یک روز که میخواستم تلسکوپ را به یکی از همکلاسیهایم نشان دهم، به محض اینکه به سقف متحرک نزدیک شدیم، لبۀ آن به تلسکوپ گیر کرد و همه چیز را به زمین انداخت. پدرم در واکنش به این اتفاق، به آسانی گفت باید اجزای تلسکوپ را برای تنظیم دوبارۀ آن باز کند. من تا همین امروز از این برخورد به عنوان بخششی منحصر به فرد و واکنشی شریف و پدرانه یاد میکنم.
در پیشگفتار کتاب نجوم ریاضی دورۀ اسلامی (مجموعۀ واریوروم، ۱۹۸۶)، ماجرای سِیرم از چنین صحنه‌ای در انگلستان به دانشگاه ییل و نخستین برخوردم با تاریخ علوم دورۀ اسلامی را بازگو کرده‌ام. در دانشگاه یِیل، دو نفر علاقۀ مرا به ابزارهای علمی برانگیختند: دِرِک جِی. دو سولا پرایس، مقامی صاحب نفوذ، و شارون گیبس، دانشجوی کارشناسی که مشغول نوشتن پایان‌نامه‌اش دربارۀ ساعت‌‌های آفتابی یونانی و رومی بود (که اکنون چاپ شده است). اما در خلال سال تحصیلی ۱۹۶۹- ۱۹۷۰ در دانشگاه امریکایی بیروت بود که برای نخستین بار با ابزارهای نجومی دورۀ اسلامی روبه رو شدم.
پرفسور فرانس بروین از گروه فیزیک دانشگاه امریکایی بیروت دانش منحصر به فرد خود دربارۀ فنون رصدی باستانی و دورۀ اسلامی را به همراه تجربهاش در رصدهای با تلسکوپ و بدون تلسکوپ در اختیارم گذاشت. ما با هم ترجمه ام از محاسبات رصدی ابن یونس را خواندیم و اوقاتی را در «رصدخانۀ باستانی» شخصی‌اش در کوههای بالای بیروت گذراندیم. در دانشگاه امریکایی بیروت در بهار سال ۱۹۷۰، پرفسور اُوِن گینگریچ از رصدخانۀ اخترفیزیک هاروارد- اسمیتسونین کمبریج در ماساچوست، یک دورۀ آموزشی دربارۀ اسطرلاب برگزار کرد: من و جرج صلیبا تنها دانشجویان او بودیم، و تِد کندی نیز مستمع آزاد برجستۀ این کلاس بود. این کلاس محصولی لذیذ به بار آورد که در قالب مقالۀ ششم این مجموعۀ واریوروم تجدید چاپ شده است.
در پیشگفتار کتاب نجوم ریاضی دورۀ اسلامی (مجموعۀ واریوروم، ۱۹۸۶)، ماجرای سِیرم از چنین صحنه‌ای در انگلستان به دانشگاه ییل و نخستین برخوردم با تاریخ علوم دورۀ اسلامی را بازگو کرده‌ام. در دانشگاه یِیل، دو نفر علاقۀ مرا به ابزارهای علمی برانگیختند: دِرِک جِی. دو سولا پرایس، مقامی صاحب نفوذ، و شارون گیبس، دانشجوی کارشناسی که مشغول نوشتن پایان‌نامه‌اش دربارۀ ساعت‌‌های آفتابی یونانی و رومی بود (که اکنون چاپ شده است). اما در خلال سال تحصیلی ۱۹۶۹- ۱۹۷۰ در دانشگاه امریکایی بیروت بود که برای نخستین بار با ابزارهای نجومی دورۀ اسلامی روبه رو شدم.
پرفسور فرانس بروین از گروه فیزیک دانشگاه امریکایی بیروت دانش منحصر به فرد خود دربارۀ فنون رصدی باستانی و دورۀ اسلامی را به همراه تجربهاش در رصدهای با تلسکوپ و بدون تلسکوپ در اختیارم گذاشت. ما با هم ترجمه ام از محاسبات رصدی ابن یونس را خواندیم و اوقاتی را در «رصدخانۀ باستانی» شخصی‌اش در کوههای بالای بیروت گذراندیم. در دانشگاه امریکایی بیروت در بهار سال ۱۹۷۰، پرفسور اُوِن گینگریچ از رصدخانۀ اخترفیزیک هاروارد- اسمیتسونین کمبریج در ماساچوست، یک دورۀ آموزشی دربارۀ اسطرلاب برگزار کرد: من و جرج صلیبا تنها دانشجویان او بودیم، و تِد کندی نیز مستمع آزاد برجستۀ این کلاس بود. این کلاس محصولی لذیذ به بار آورد که در قالب مقالۀ ششم این مجموعۀ واریوروم تجدید چاپ شده است.
ادامه مقاله «داستان دلسپردنم به تاریخ نجوم دورۀ اسلامی» نوشته دیوید آ. کینگ به ترجمه پویان رضوانی که در شماره سوم مجله میراث علمی اسلام و ایران به چاپ رسیده است بر روی فایل زیر بخوانید.
