میراث مکتوب – خوشنویسی و کتابآرایی در ایران تألیف غلامرضا راهپیما از سوی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی منتشر شد.
کتاب حاضر در شانزده فصل، حکایت پر مغزی است از هنرهای بزرگان این سرزمین پهناور که با تحقیق و پژوهشی بسیار گسترده در گنجینه‌های علمی، آموزشی و آفرینش‌های هنری در تمدن ایران، با تجربیات نویسنده در طول بیش از سه دهه تلاش و کوشش همه جانبه در حوزه خوشنویسی و کتاب‌ارایی فراهم آمده است.
فصل‌های کتاب به این قرار است:
ابزار و مواد خوشنویسی
مرکّب
قلمدان
کاغذ
کاغذهای الوان
کاغذهای ابر و باد (ابری)
کاغذهای آهار مهره
قطع و اندازه کتاب
قطاعی (کاغذبری)
روش به کار بردن ورق طلا
همنشینی نقش و تذهیب در خوشنویسی
قطعه سازی
جلدسازی
اصول و قواعد خط و خوشنویسی
نگهداری، حفاظت و مرمّت اسناد و نسخ خطی
واژگان
کتابنامه
نمایه‌ها
دکتر محمد رجبی، رئیس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی در مقدمه این کتاب نوشته است:
در طول تاریخ بشر تمدن‌های بسیاری ظهور کردند و ایران به عنوان کشوری در چهارراه تمدن‌های بزرگ بشری، همواره در ادوار مختلف تاریخی خاستگاه تمدن‌ها و فرهنگ‌های غنی بشری بوده است. این سرزمین پهناور توانسته است یکی از درخشان‌ترین دستاوردهای تمدنی را به بشریت عرضه کند و در پهنای جغرافیایی گسترده‌ای تأثیرگذار باشد.
از جمله دستاوردهای ارزشمند و درخشان، هنر کتابآرایی و کتاب‌سازی در تمدن ایران است که جلوه‌های بسیار ظریف آن، از هنر خوشنویسی و تذهیب گرفته تا قطعه سازی و جلدسازی و ده‌ها هنر وابسته‌ی دیگر، گواه بر رواج علم و دانش و کمال ذوق هنری مردم این سرزمین دارد.
ظهور اسلام و ورود آن به پهنه‌ی سرزمین ایران، نقطه‌ی عطفی در سیر تکامل و تطور این هنر بشمار می‌رود و کتاب آسمانی قرآن، بستری است برای این هنر شریف که ادامه‌ی روند رشد و تعالی آن را نیز میسّر ساخته است.
از جمله پژوهش‌های ارزشمندی که پیرامون کتاب آرایی ایران و زیرشاخه‌های وابسته‌ی آن در دوران معاصر صورت گرفته است، کتاب حاضر با عنوان «خوشنویسی و کتابآرایی در ایران» اثر هنرمند فرهیخته استاد غلامرضا راهپیما است که حاصل سال‌ها تجربه، ممارست، تلمذ، عشق و اندیشه‌ی اوست.
فصول شانزده گانه این اثر گرانقدر، کشکول جامعی از اسباب و ابزار و ارکان و ابواب مختلف و مراحل خلق یک اثر هنری است. کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی خشنود است که در چاپ و نشر این اثر ارزشمند هنری که هم‌چون اثر فاخر گذشته ایشان – کتاب «از الفبا تا هنر»- در زمره‌ی کتب مرجع و مأخذ هنر خوشنویسی به شمار می‌آید، سهمی از دین خود را به ساحت قدسی هنر و فرهنگ ایران اسلامی ادا می‌نماید.
برای این استاد فرهیخته‌ی گرانقدر که عمری را صرف ترویج و اشاعه هنر خوشنویسی و پژوهش در این راستان نموده است، آرزوی سلامت و توفیق روزافزون می‌نماییم.
سخن دراز کشیدیم و هم‌چنان باقیست که ذکر دوست نیارد به هیچ گونه ملال
خوشنویسی و کتابآرایی در ایران تألیف غلامرضا راهپیما از سوی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی در سال 93 و در 365 صفحه منتشر شده است.
منبع: بساتین