میراث مکتوب – زین العابدین علی عبدی بیگ معروف به نویدی شیرازی، در نهم ماه رجب 921 هجری قمری (19 اوت 1515 میلادی) در شهر تبریز متولد شد. جد مادری او خواجه نصیرالدین محمد بن خواجه عمادالدین علی شیرازی در زمان شاه اسمعیل اول، وزیر «حظیرۀ متبرکۀ مقدس صفویه» بود. او در سال 920 ه.ق به هنگام جنگ چالدران ، جهت محافظت از زن و فرزند خود که در تبریز اقامت داشتند، از اردبیل به این شهر آمد ولی به وسیلۀ عثمانیان که تبریز را اشغال کرده بودند دستگیر شد. آنان او را به همراه خود بردند و از سرنوشتش خبری به دست نیامد.
موضوعات ارائه گردیده در اشعار جنات عدن را می توان به شکل ذیل دسته بندی نمود:
باغ سازی و باغ های مشهور
محوطه ها و فضاهای شهری دارالسلطنۀ قزوین همچون جعفرآباد، میدان اسب، خیابان
عمارت های مهم سلطنتی مانند دولتخانه، دیوانخانه و ایوان شاهی، ارشی خانه، خانۀ شروانی، عمارت جهان نما، عمارت ورودی دولتخانه
سبک معماری و کیفیت ساخت ابنیه سلطنتی و طرح اندازی باغات
اندام ها و جزئیات ابنیه مانند ایوان ها، ستون ها، رواق ، دیوار، تاق و گنبد، شیروانی، تزئینات
نگارگری و دیوارنگاره ها شامل صحنه های عاشقانه و بزم و رزم، شکار و مجالسی از اشعار نظامی گنجوی
نقش مایه ها و تکنیک های نگارگری و عناصر گوناگون تصویر مانند بند رومی، فرنگی، فصالی، اسلیمی، ختایی، ابری، زرافشان
اقسام گیاهان، درختان،گل ها و میوه ها مانند بید و بید مجنون، سرو، چنار، سفیدار، اقسام گیاهان، درختان
طیور و حیوانات همچون شاهین تذرو، دراج، شیر، گوزن، روباه
شخصیت های تاریخی چون شاه تهماسب بهرام میرزا، مهین بانو
حرفه ها و مشاغل مانند زرکار، صورتگر، کوه پرداز، معمار، منبت کار
ابزار مانند پرگار، تیشه، زیرمشق (تخته زیر مشق)
اصطلاحات دیوانی همچون : دیوانخانه، دولتخانه، دارالسلطنه، قورچی باشی، یوزباشی
بازی ها و ورزش ها مانند چوگان بازی ، قپق اندازی، سواری، فلاخن اندازی
این کتاب با تصحیح و پژوهش و دكتر احسان اشراقی و مهرزاد پرهیزگاری منتشر شده است.
عبدی بیگ شیرازی، جنات عدن، تصحیح و پژوهش: دكتر احسان اشراقی، مهرزاد پرهیزگاری، تهران، سخن، قطع: وزیری، 256 صفحه، جلد سخت، 350000 ریال، 1395.