میراث مکتوب – از قرن پنجم هجری منظومه‌اي شيعي برجای مانده است که علی نامه عنوان دارد. 
این منظومه را شاعری گمنام، متخلّص به «ربيع» به سبک شاهنامة فردوسي و در همان بحر، در ذکر رشادت ها و دلاوری امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب (ع) در جنگ‌های میان آن حضرت و مخالفان با حکومت او، سروده است. از زمانی که علی نامه به چاپ رسید، برخی از فضلا در مقالات و سخنرانی‌های خود گفته‌اند «ربیع»، علی نامه را در تعریض به فردوسی و انتقاد از شاهنامه او سروده زیرا شیعیان با ذکر داستانِ های ملی ایران چنانکه در شاهنامه آمده است مخالف بوده اند. به نظر نويسنده مقاله، اين ادعاها بدون توجّه به زمینه‌های تاریخی، ادبی، و اجتماعی حماسه سرايی عنوان شدهاند و ادنی دلیل قانع کننده‌ای در دست نیست که نشان دهد «ربیع» منظومه علي‌نامه را در معارضتِ با شاهنامه فردوسي سروده باشد. به زعم نویسنده، ادّعای تعارضِ علی نامه با شاهنامه از هیچ پشتوانة علمي و متنی برخوردار نيست و اين مطالب، بيشتر در جراید غیرتخصّصی عنوان شده و می‌شود.
کلیدواژه‌ها: علي بن ابي‌طالب (ع)، علي نامه، ربيع، شاهنامه، فردوسي، شيعه، نسخ خطي، ادبيات فارسي، نقد.
این مقاله در دومین شماره بساتین، دوفصلنامه علمی – تخصصی مطالعات نسخه های خطی، اسناد و متون کهن، سال اول، شماره دوم، پاییز ـ زمستان 1393 منتشر شده است.
جهت دریافت مقاله اینجا را کلیک کنید.