میراث مکتوب- دورۀ احیای مشروطیت در ایران و عثمانی در سالهای پیش از جنگ جهانی اول و سپس سالیان جنگ، دوران پراهمیت و سرنوشتسازی در تاریخ هر دو کشور است. در این مقطع، فعالیت نخبگان ایرانی بسیار چشمگیر است که از آن میان میتوان به تجددخواهانی از این سرزمین که در استانبول، پایتخت آخرین خلافت اسلامی، اقامت داشتند اشاره کرد.
اقداماتی که سید محمد توفیق، یکی از برجستهترین این فعالان، آنها را دنبال مینمود، منجر به پدیدآمدن چند روزنامه و مجله فارسیزبان، مانند روزنامۀ شمس، روزنامۀ خاور و مجلۀ خاور در این شهر شد. او که خود مترجمی چندزبانه بود، کتابخانۀ شخصی نفیسی داشت و از خبرگان کتابشناسی شناخته میشد. خوشبختانه فهرستی از کتابخانۀ شخصی او، به صورت سربی در استانبول به طبع رسیده که حائز اهمیت و شایسته توجه بسیار است.
این کتاب در شش فصل نگاشته شده است:
فصل اول ـ شناختنامه
فصل دوم ـ روزنامهنگاری توفیق
فصل سوم ـ دو کتابخانۀ توفیق
فصل چهارم و پنجم و ششم و هفتم پیوست است که در آن به بخشی از مطالب سال نخست روزنامۀ کمتر دیده شدۀ خاور و اهمیتی که در بررسی تاریخ سیاسی ایران و همچنین فعالیتهای ایرانیان استانبول دارد، اشاره شده است.
کتاب «توفیق؛ روزنامهنگار و مجموعهدار ایرانی در استانبول» (به انضمام فهرست کتابخانۀ خصوصی او) به کوشش جواد بشری از سوی انتشارات وراقان منتشر شده است.