میراث مکتوب- «الردّ الجمیل؛ لإلهیّة عیسی بِصریحِ الإنجیل» (پاسخی درخور به مسئلۀ الوهیت عیسی (ع) با استناد به انجیل) نوشتۀ ابوحامد محمد غزالی (450-505ق.) با تصحیح و ترجمۀ محمدرضا عدلی از سوی مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب چاپ و منتشر شد.
الردّ الجمیل رسالهای کلامی است که میکوشد اعتقادِ مسیحیان به الوهیّت عیسی (ع) را با استناد به متون مسیحی رد کند و توصیفی اسلامی از دین مسیحیت ارائه دهد.
در این کتاب ابتدا مقدمۀ محمدرضا عدلی، پس از آن ترجمۀ فارسی اثر، سپس متن مصحح عربی الردّ الجمیل و در ادامه دو مقاله دربارۀ این کتاب آمده است؛ مقالات «الردّ الجمیل: محتوا و نویسندۀ آن / نوشتۀ ماها الکایزی ـ فریموث» و «جایگاه الردّ الجمیل در میان ردّیههای مسلمانان بر مسیحیت / نوشتۀ مارک بومانت».
عدلی در مقدمۀ خود مباحثی را ذیل عناوین الوهیّت عیسی، نسخههای خطی الردّ الجمیل و هویت مؤلف آن، و خلاصۀ الردّ الجمیل آورده است.
استدلالهای اصلی غزالی در الردّ الجمیل از این قرارند:
1) استناد مسیحیان به معجزات عیسی (ع) برای اثبات الوهیّت او پذیرفتنی نیست، زیرا که نظیر این معجزات به انبیاء دیگر نیز نسبت داده شده است.
2) در فقراتی از اناجیل بر این موضوع که عیسی (ع) فرستادۀ خداست، تصریح شده، بنابراین اتّکای مسیحیان به ظاهر عبارات اناجیل برای اثبات الوهیّت عیسی (ع) خطاست، زیرا که این عبارات مجازیاند و فهم درست آنها منوط به تأویل است.
3) رأی سه فرقۀ مهم مسیحی (یعقوبیان، ملکیان و نسطوریان) دربارۀ مفهوم اتّحاد نادرست است. اساساً اتّحادی که عیسی (ع) از آن سخن میگوید، برخلاف رأی مسیحیان، به معنی «تجسّد» نیست بلکه این اتّحاد نیز مجازی است و عیسی (ع) آن را به خود منحصر نکرده است. لذا نظیر آنچه که در حدیث «قرب نوافل» آمده به معنی تقرّب است.
4) سه لقب عیسی در متون مسیحی («خدا»، «پروردگار» و «پسر خدا») دالّ بر منزلت الوهی او نیستند، بلکه نظیر این القاب را به انبیاء و افراد صالح دیگر نیز نسبت دادهاند.
5) مراد از «کلمه»، در آغاز انجیل یوحنا، پسر ازلی خدا نیست، بلکه «کلام» یا «پیام» خداوند است. همچنین این سخن عیسی (ع) که گفت: «ابراهیم (ع) مرا دید و مسرور شد …» (یوحنا 8: 56-58) نیز به حقیقت عیسی (ع) اشاره دارد، نه وجودِ ازلی او.
6) برداشت مسیحیان از لفظ «کلمه» که در قرآن (4: 171) آمده خطاست.
در پایان کتاب نیز نمایههایی از آیات و احادیث، اشخاص، جایها، کتابها، اصطلاحات و …، و نیز عبارات کتاب مقدس، و همچنین منابع آمده است.
«الردّ الجمیل؛ لإلهیّة عیسی بِصریحِ الإنجیل» (پاسخی درخور به مسئلۀ الوهیت عیسی (ع) با استناد به انجیل) نوشتۀ ابوحامد محمد غزالی با تصحیح و ترجمۀ محمدرضا عدلی، در 289 صفحه و با قیمت 350 هزار تومان، از سوی مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب چاپ و منتشر شده است.
برای مطالعۀ صفحاتی از کتاب «الردّ الجمیل» کلیک کنید.
علاقهمندان برای خرید این کتاب میتوانند از طریق شماره تلفن ۰۲۱۶۶۴۹۰۶۱۲ داخلی ۱۰۵ با دفتر فروش مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب تماس حاصل کرده و یا به وبگاه فروش mirasmaktoob.net مراجعه کنند.