میراث مکتوب- اولین ترجمه کامل کتاب شاهنامه فردوسی به زبان اسپانیایی با ترجمه سرکار خانم دکتر بئاتریس سالاس ایرانی شناس و ادیب لاتینی تبار طی هفته گذشته (از 17 لغایت 21 ژوئن (27 لغایت 31 خرداد ماه) سال جاری ) در مکزیک رونمایی شد. به منظور رونمایی از این کتاب چهار مراسم رونمایی در دانشگاه آیبرو مکزیک(به صورت برخط)، کتابخانه ملی مکزیک (دانشگاه ملی مستقل مکزیک (اونم)) ، موزه فرهنگ های ملل مکزیکوسیتی و وزارت فرهنگ شهر مکزیکوسیتی برنامه ریزی شده بود. جناب آقای قزیلی سفیر محترم جمهوری اسلامی ایران به عنوان مهمان ویژه در آئین رونمایی در کتابخانه ملی مکزیک، روز جمعه مورخ 27 خردادماه 1401 و موزه فرهنگ های ملل مکزیکوسیتی در روز شنبه مورخ 28 خردادماه 1401 حضور داشتند. در مراسم رونمایی از کتاب فردوسی علاوه بر میزبان مراسم خانم دکتر بئاتریس سالاس، آقای افشین شحنه تبار مدیر انتشارات شمع و مه و آقای دکتر پاتریک رینگربرگ ایرانی شناس سوئیسی به معرفی شاهنامه فردوسی پرداختند.
مهمترین مطالب مطرح شده از سوی مترجم و منتشر کننده اثر به شرح زیر است:
سرکار خانم دکتر بئاتریس سالاس:
بیش از 32 سال است که در ایران زندگی می کنم. فرهنگ و ادبیات غنی فارسی برایم بسیار آموزنده بوده است.
اولین برخورد من با شاهنامه زمانی بود که به یکی از شهرهای جنوب خراسان سفر کردم و در آنجا کودکی را دیدم که با شور و اشتیاق به شاهنامه خوانی می پرداخت.
شاهنامه اثر شاعر نامدار ایرانی فردوسی است یک اثر فوق العاده وسرشار از خلاقیت و از آن می توان به عنوان یک جواهر در ادبیات ایران نام برد. این اثر به زبان های اروپایی ترجمه شده بود اما به زبان اسپانیایی به عنوان دومین زبان پرمخاطب جهان تا کنون ترجمه کاملی انجام نشده بود.
از آنجا که با فرهنگ ایران آشنا بودم در جریان نشست هایی که در وزارت خارجه ایران انجام شد پیشنهادی از سوی یونسکو در جهت ترجمه این اثر دریافت کردم و در ادامه سفارتخانه (ونزوئلا) از من درخواست کردند که این اثر را ترجمه کنم و این موارد انگیزه ای شد برای ترجمه اثر شد.
ترجمه شاهنامه کاری سخت بود اما خواندن شاهنامه به رشد انسان کمک می کند گاهی ساعت‌ها روی ترجمه کار می کردم. فردوسی در شاهنامه خیلی چیزها را به مردم آموزش می دهد. معتقدم شاهنامه برای ملت خاصی نیست و برای مردم جهان است احساساتی همچون غم و شادی و عرق به سرزمین و خاک وطن همگی مشترک بین مردم دنیا است که فردوسی در شاهنامه به خوبی به تصویر کشیده است.
شاهنامه از مهمترین آثار تاریخی و ادبی در فرهنگ، هنر و ادبیات ایران زمین است و با گذشت هزاران سال هنوز جایگاه خود را در بین مردم ایران حفظ گرده است. در خانه هر ایرانی فرهیخته ای شما یک قران، یک حافظ و یک شاهنامه حتما مشاهده می کنید.
جایگاه و اهمیت این اثر تنها به ایران ختم نمی شود و تاثیرات این اثر را می‌توان در خلق آثار حماسی و تاریخی در برخی از ادبیات و سینمای جهان مشاهده کرد. شاهنامه هیچ وقت گذشت زمان بر آن تاثیر نگذاشته است و همچنان زنده و از آموزه ها درس های اخلاقی، سیاسی آن می توان در جهان کنونی نیز بهره برد.
غنای فرهنگی و تمدنی ایران بر فرهنگ جهانی و غرب تاثیر بسیاری گذاشته است. در حالی که بسیار تصور می کنند که اعراب تاثیر زیادی بر فرهنگ غرب گذاشته اند اما باید عنوان کنم که ایرانی های خالق فرهنگ و تمدن بوده اند و اعراب انتقال دهنده این فرهنگ بوده اند.
ترجمه شاهنامه به اسپانیایی این امکان را برای محققین ادبی اسپانیایی زبان ایجاد می کند که در خصوص غنای و ظرافت های فرهنگی و ادبی پارسی تحقیق و مطالعه داشته باشند.
متاسفانه در رسانه های غربی تصویر تحریف شده و نادرست از ایران و ایرانیان به تصویر کشیده شده است. ایران و ایرانیان کاملا متفاوت از آنچه در رسانه های غربی به تصویر کشیده شده است، هستند. اما ملت ایران ملتی مهمان نواز ، صلح دوست و برخودار از فرهنگ غنی هستند. خوشبختانه در 40 سال اخیر ایران سعی کرده با منطقه آمریکای لاتین ارتباط نزدیکی بر قرار کند و علاوه بر اینکه چندین مرکز آموزش زبان اسپانیایی وجود دارد چندین دانشگاه و مرکز مطالعاتی در حوزه آمریکای لاتین و زبان اسپانیایی مشغول فعالیت هستند.
آقای افشین شحنه تبار:
ترجمه اسپانیایی شاهنامه به مدت 10ساله به طول انجامیده است.
شاهنامه به زبان‌های مختلف اروپایی همچون فرانسوی، انگلیسی، المانی و روسی در قرون 17-19 ترجمه شده است و خوشحال هستیم که با تلاش سرکار خانم دکتر بئاتریس موفق شدیم این اثر را به صورت کامل به زبان اسپانیایی برای اسپانیایی زبان های جهان ترجمه شده است.
بسیار خرسندم که رونمایی از این اثر را در کشورهای اسپانیایی زبان از مکزیک آغاز می کنیم.
در شاهنامه داستان های خلاقانه و حماسی بسیاری وجود دارد و بسیاری از آثاری که در حال حاضر در جهان از جمله هری پاتر، ارباب حلقه‌ها، آیرون من و … که به صورت سریال، فیلم و کتاب تولید می‌شود، برداشت‌های مستقیم یا غیرمستقیم از شاهنامه داشته‌اند.
این اثر در هفت جلد و در حدود 4000 صفحه ترجمه شده و به چاپ رسیده است و در آینده ای نزدیک برای فروش در آمازون در دسترس علاقمندان قرار خواهد گرفت.
از حضور و حمایت جناب آقای قزیلی سفیر محترم ایران به منظور برگزاری این نشست ها کمال تشکر را دارم.
در ادامه این نشست ها آقای دکتر پاتریک رینگربرگ از ایرانی شناسان دانشگاه لوزان سوئیس که به دعوت آقای شحنه تبار در مکزیک حضور یافته بود در ارائه ای با نمایش تصاویری از نگاره های زیبای شاهنامه شاه‌طهماسب به طور مختصر و کلی داستان های حماسی شاهنامه را معرفی کرد.
منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی معاونت گسترش زبان فارسی و ایرانشناسی وزارت علوم