میراث مکتوب – ابوبکر محمدبن زکریای رازی در سال 251ق در ری به دنیا آمد.
از زندگی او اطلاع چندانی در دست نیست. ظاهراً از کودکی به علوم عقلی و ادبی علاقه‌مند بود و در جوانی شعر میگفت، عود مینواخت و به زرگری و صرافی نیز مشغول بود. از طریق زرگری به علم کیمیا روی آورد و به دلیل سروکار داشتن با آتش و مواد شیمیایی، دچار بیماری چشم شد و به طبیب مراجعه کرد. پس از مراجعه به طبیب، علم پزشکی را اصیلتر از کیمیا دانست و به طب و نیز فلسفه روی آورد. او با شهید بلخی، ابوالقاسم بلخی و ابوزید احمدبن سهل بلخی معاصر بوده است. شخصی به نام بلخی و نیز ابوالعباس ایرانشهری را از استادان رازی دانستهاند. او در همۀ عمر به خواندن و نوشتن مشغول بود و در اواخر عمر نابینا شد. بنابر مشهور، او در 311 یا 313ق، در بغداد یا ری درگذشت.
رازی آثار فراوانی در زمینههای پزشکی، فلسفه و کیمیا داشته است. مشهورترین آثار بهجاماندۀ او در پزشکی از این قرار است: الحاوی فی الطب، المنصوری فی الطب، تقاسیم العلل (التقسیم والتشجیر)، برءالساعة، الجدری والحصبة (آبله و سرخک)، طب الملوکی، المدخل الی صناعة الطب، ومن لا یحضره الطبیب.
مقالۀ زیر نگاهی دارد به ترجمه های فارسی الحاوی فی الطب.
متن کامل این مقاله نوشتۀ شمامه محمدی فر که در تازه ترین شمارۀ دوفصلنامۀ میراث علمی اسلام و ایران (دوفصلنامـۀ تاریـخ علوم و فناوری دورۀ اسلامی سال سوم، شمـارۀ دوم، پاییز و زمستان 1393 شمارۀ پیاپی: 6) منتشر شده است اینجا بخوانید.