میراث مکتوب – امروزه اهمیت تذکره های ادبی به ویژه آن دسته که برخوردار از اصالت و قدمت و فواید فرادبی باشند، امری آشکار و غیر قابل انکار است.
تذکرۀ نفایس المآثر کهن ترین تذکرۀ ادبی فارسی است که در باب دورۀ تیموریان هند نگاشته شده است. از این رو دربردارندۀ اطلاعات بسیار موثق از شعرای این دوره در ایران و هند و نیز تاریخ هند دورۀ اکبرشاهی است. همچنین شواهد شعری بسیار مغتنم و ارزشمندی در این کتاب به ثبت رسیده که بر ارزش های این اثر افزوده است. کامی قزوینی، نویسندۀ آن، از خاندان برجسته و عالم سادات حسنی قزوین بوده که به سبب برخی مشکلات راهی هند شد و در سلک ادبا و مورخان دربار اکبرشاهی قرار گرفت. این اثر مورد بی توجهی و بی مهری هم روزگارانش واقع گشت تا آنجا که برای بسیاری از تذکره نویسان پس از خود ناشناخته ماند. در این میان معدود کسانی هم بودند که پنهان و آشکار از این اثر سود جستند؛ اما آن گونه که سزاوار بوده، وی و کتابش را ارج ننهادند. در این مقاله ضمن معرفی این اثر وجوه برجستۀ آن به نقد اطلاعات و مآخذش و نیز نویسندگانی که از وی متأثر بودند، خواهیم پرداخت.
متن کامل این مقاله تألیف سعید شفیعیون که در شمارۀ 4 نشریۀ شبه قاره (بهار ـ تابستان 1394) منتشر شده است اینجا بخوانید.