میراث مکتوب – نجوم و ابزار نجومی در دوران بعد از اسلام به دلیل وجود ضرورت‌ها و نیازهای مختلف در زندگی مسلمانان نظیر آگاهی از زمان طلوع و غروب خورشید جهت اقامه نماز و نیز مسائل جغرافیایی و به ویژه دریانوردی و پدیده طالع‌بینی، سعد و نحس بودن روزها، شب‌ها و ساعات مختلف، به یکی از مهم‌ترین پدیده‌های علمی تبدیل شد.
در این میان هنرمندان فلزکار ایرانی آن روزگار که خود جزئی از
در این میان هنرمندان فلزکار ایرانی آن روزگار که خود جزئی از
جامعه بودند از اهمیت و جایگاه نجوم و مسائل نجومی غافل نماندند و سعی کردند تا مفاهیم و مضامین نجومی را به عنوان تزئینات، در کنار تولید آثار نجومی همچون انواع اسطرلاب ها(تخت، کروی) و ساعت آفتابی، بر روی آثار فلزی بازتاب دهند. این پژوهش ضمن بررسی نجوم و ابزارهای نجومی، هنر فلزکاری سلجوقی و مکتب فلزکاری خراسان و به ویژه هرات، موضوع تزئین و انواع آن را درآثار فلزی دوره سلجوقی پی گرفته و با بررسی مفاهیم نجومی همچون صور فلکی، منطقه البروج و برج های دوازده گانه بر روی آبریز برنجی دوره سلجوقی ساخت هرات، کوشیده جایگاه نجوم و موضوعات وابسته به آن را بر سطح آثار فلزی این دوره معرفی و اثبات نماید. سئوال مطرح این است که آیا نجوم و مفاهیم نجومی به-عنوان نقش و تزئین، بر سطح آثار فلزی دوره سلجوقی به کار رفته است؟ شیوه مطالعه این مقاله نوع توصیفی – تحلیلی بوده و به صورت کتابخانه ای و میدانی(جست وجو در موزه) نگاشته شده است.
متن کامل مقاله «تحلیل و بررسی مفاهیم نجومی به عنوان شکل و صورتزئینی آثار فلزی دوره سلجوقی مطالعه موردی: آبریز برنجی»
نوشته محمد افروغ و دکتر علیرضا نوروزی طلب را که در سال هفتم، شماره ۲۱ فصلنامه نگره به چاپ رسیده است را در فایل پایین مشاهده کنید.