میراث مکتوب – با توجه به اهمیت مسألۀ مخطوطات قرآنی به عنوان اسناد و مدارک عینی در مطالعات تاریخ قرآن؛ ثابت شدن تاریخ و قدمت قرآن‌های کهن در قرون نخست پس از هجرت می‌تواند شاهد و مدرکی قوی در دست قرآن پژوهان قرار داده و نظریه‌پردازی در حوزۀ تاریخ قرآن را تحت تأثیر خود قرار دهد.
در سالهای اخیر، انجام آزمایش کربن 14 بر روی نسخه‌های خطی کهن قرآن و اعلام نتایج این آزمایش در رسانه‌ها تحولی نو در پژوهش‌های مربوط به نسخه‌های خطی قرآن ایجاد کرده است.
در مقاله پیش رو، نویسنده می کوشد به شرح اصول کار و روش تعیین قدمت یک شی باستانی با استفاده از کربن 14 و بیان محدودیت ها و نقاط ضعف و قوت این روش و همچنین تحلیل نتایج انجام گرفته بر روی مخطوطات بحر المیت و مخطوطات کهن قرآنی همچون نسخه های صنعاء، بیرمنگام و غیره بپردازد و نشان دهد تاریخ گذاری به روش رادیو کربن، شیوه‌ای قدرتمند در تعیین عمر اشیاءِ باستانی و به ویژه نسخه‌های خطی کهن است؛ آنچنانکه می توان به وسیلۀ آن، نسبت به اصیل و کهن بودن یک شیء و تا حدودی انتساب آن به قرن معینی اطمینان حاصل کرد؛ اما تکیۀ بدون قید وشرط و غیر محتاطانه به این نتایج نیز صحیح نیست چراکه وجود خطا و حاشیه‌ای از عدم قطعیت در نتایجِ این روش موجب می‌شود که نتایج بدست آمده نتوانند در خصوص سال دقیق کتابت نسخه که در مطالعات تاریخ قرآن در سدۀ نخست هجری حائز اهمیت است، یاری رسان باشد.
این مقاله را دکتر آلاء وحيدنيا، استاديار مطالعات قرآنی از پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در فصلنامۀ علمی پژوهشی مطالعات قرآني و فرهنگ اسلامي منتشر نموده است.
تاریخ انتشار این مقاله مربوط به پائیز 1397 و شمارۀ سوم فصلنامه مذکور میباشد.
لینک دسترسی کامل به مقاله: تاریخ گذاری مخطوطات قرآنی در پرتو روش های نوین علمی (آزمایش کربن 14)
