بازیابی هویت فرهنگی ایران مدیون تلاش گروه های بسیاری از جامعه ایران است و حکومتگران ایرانی سهم مهمی در این زمینه داشته اند. این پژوهش تلاشی است برای نشان دادن خدمات گروهی از فرهیختگان، مورخان ایرانی، برای احیا و اعتلای هویت ایرانی و ایران. این نوشته بر آن است بخشی از میراث گذشتگان را واکاود و با تامل و تعمق در میراث فرهنگی این سرزمین، که قدمتی چند هزار ساله دارد، بتواند به نتایجی منطبق با جامعه ایرانی – اسلامی دست یابد.
تحقیق حاضر تاریخ نگاری مورخان ایرانی را در شش قرن نخست اسلامی بررسی کند بینش و نگرش آنان را در تاثیرپذیری از میراث فرهنگی ایران و دستاوردهای اسلامی ارزیابی کند؛ لذا ایرانی بودن مورخان، از شاخصههای اصلی گزینش آنان است. ایرانی بودن مورخان نه با جستوجو در اصل و نسب و اصالت آنان، که با توجه به زیستگاهشان تعریف شده است. مورخانی که اصلات ایرانی داشتند یا غیر ایرانیانی که در ایران به دنیا آمده و زیسته بودند و بر اثر اقامت طولانی مدت نیاکانشان در این منطقه، در فرهنگ ایرانی مستحیل شده بودند، ایرانی شناخته میشوند. هم چنین مورخانی که ایرانیان و ایران زمین را ارج مینهند و آثارشان به تاریخ نوشته های ایرانیان شبیهتر است، ایرانی دانسته میشوند.
هدف از این تحقیق دست یافتن به میراث فکری و فرهنگی تاریخ نگاری ایرانیان در شش قرن نخست اسلامی است، لذا از تعمیم نظریات تاریخ نگاری و تاریخ پژوهی جدید به دوره مورد بحث پرهیز شده است.
فهرست مطالب کتاب به این قرار است:
مقدمه
فصل اول- پیشینه تاریخ نگاری ایران دوره اسلامی
فصل دوم- مطالعهی اجمالی در ماهیت تاریخ
فصل سوم- منابع خبری
فصل چهارم- تاریخ نگاری در ایران
کتابنامه
«تاریخ نگاری در ایران (از آغاز دوره اسلامی تا حمله مغول)» نگاشته پروین ترکمنی آذر در سال ۹۲ از سوی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در ۱۶۶ صفحه منتشر شده است.