میراث مکتوب- قدمعلی سَرّامی استاد دانشگاه و پژوهشگر، در سومین جلسه از سلسله جلسههای «سعدی خوانی»، که توسط دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری در سالن سلمان هراتی حوزه هنری برگزار شد، گفت: سعدی بیش از چند هزار بار از شاهنامه فردوسی متأثر شده است.
وی افزود: با اینکه کلیات سعدی حدود ۱۰۰۰ صفحه است اما سعدی درجایهای مختلف از شاهنامه فردوسی تأثیر گرفته و در اخلاق کاملاً تحت تأثیر شاهنامه فردوسی است. این شاعر و نویسنده در این باره ادامه داد: یکی از نشانههای این تأثیر سعدی از فردوسی، حرمت گذاشتن سعدی به زبان فارسی و ایران است. سعدی در قصائد مدحیه هم از فردوسی تأثیر پذیرفته و با فردیت نیز پیرو ایشان است. علاوه بر این، سعدی به طور نورمیتولوژیکال (دانشی با عنوان نورمیتولوژی عصبی که ارتباط دگردیسی و تکوین اسطورها با مغز و اعصاب انسان نیز از جمله مباحث طرح شده در آن است) از فردوسی متأثر بوده است.
این استاد دانشگاه با اشاره به یگانگی معرفت دینی در شاعران بزرگ کلاسیک ما ازجمله سعدی و حافظ گفت: سعدی منویاتش را چند ده حس ارائه کرده است. همچنین در رأس همه هنرهای زیبا، یک پیام بزرگ وجود دارد و بدون لحاظ کردن معنی مندرجشان، خود آن سامانه در شکل و ریختار هنری آن پیام بزرگ را برای انسانهای همه اعصار دارند.
سرامی، زیر ساخت هنر را مبتنی بر هارمونی عنوان کرد و گفت: در همه هنرها یک سری جز هارمونی پیدا میکنند و یک کل میشوند. یعنی یک سری کلمهها هارمونی پیدا میکنند و شعر و قصه میشوند و یک سری تصاویر سه بعدی هارمونی پیدا میکنند و مجسمه میشوند. بنابراین، من با نیما یوشیج که معتقد است شعر بر سطر استوار است مخالفم. واحد ساختمانی شعر برخلاف تصور نیما نمیتواند سطر باشد. متعالیترین اجزای بدن ما در بالاتنه ماست اما این بالاتنه روی پایینتنه استوار است. ظاهر داریم اما باطن هم داریم.
وی در بخش دیگری از این جلسه با اشاره به امیدواری سعدی با خواندن این بیت: بضاعت نیاوردم الا امید / خدایا ز عفوم مکن ناامید، به سازشگری سعدی پرداخت و گفت: سعدی چنان سازشگر است که تخلّصِ خودش سعدی را از اتابک زمان خودش «ابوبکر بن سعد بن زنگی» گرفته و به آن هم مفتخر است.
سرامی در پایان سخنانش به مباحث دیگری چون اعترافگرایی و نسبیگرایی سعدی در اندیشه و تعامل واژگانی زبان فارسی با دیگر زبانهای دنیا، در پرداخت به شعر سعدی در نعت پیامبر اسلام (ص) در بوستان گفت: اینکه سعدی توانسته اینقدر صمیمانه پیامبر اسلام (ص) را در بوستان توصیف کرده این است که این شعر را تابع دلش گفته است.