میراث مکتوب – برای دستیابی به معانی ابیات غزلیات سعدی، با زبان او باید آشنا گردیم.
زبانی که سعدی در غزل اختیار کرده بر سنت و ساختۀ گذشتگان و آفریدۀ هنرمندانۀ خود او استوار است. روابط ساختاری این زبان، همچون زبان هر شاعر اصیل، فراتر از روابط دستوری زبان معیار است و برای تشخیص آنها باید ویژگی های آن را یافت تا بتوان معنای مراد شاعر را بافت های گوناگون تمیز داد. همچنین باید بستر فرهنگی خاصی را که واژه ها و تعبیرات در آن پرورده شده اند شناخت تا بتوان هالۀ معنائی آنها را، که حامل مایه های عاطفی و تجربه های قومی و فردی اند، به فراست دریافت و از برخی لغزش ها در تفسیر ایمن ماند.
با توشه ای از این دست، می کوشیم شرح برخی از ابیات غرلیات سعدی را که چاپی حاوی معنی و شرح ابیات و اوزان اشعار که وی به دست داده به محک نقد بسنجیم.
متن کامل این مقاله نوشتۀ فرح نیازکار که در شمارۀ جدید نامۀ فرهنگستان (دورۀ چهاردهم، شمارۀ اوّل، پیاپی 53، پاییز 1393) منتشر شده است اینجا بخوانید.