میراث مکتوب- موزۀ کتاب و میراث مستند ایران به مناسبت فرا رسیدن چهاردهم مردادماه و یکصد و سیزدهمین سالگرد صدور فرمان مشروطیت، نمایشگاهی با عنوان «مشروطه» برگزار کرده است.
در این نمایشگاه 26 برگ از نسخۀ خطی «تاریخ مشروطیت»، اثر حاج شیخ محمدمهدی شریف کاشانی به نمایش درآمده است.
انقلاب مشروطیت، مجموعۀ کوششها و رویدادهایی است که به امضاء کردن فرمان مشروطه به دست مظفرالدین شاه قاجار، در 14 مردادماه 1285 خورشیدی انجامید و تا دوره محمدعلی شاه برای تبدیل حکومت استبدادی به حکومت مشروطه ادامه یافت و منجر به تشکیل مجلس شورای ملی و تصویب نخستین قانون اساسی کشور ایران شد.
نویسنده از چهرههای نامدار مشروطهخواهی و یکی از کوشندگان و گزارشگران جنبش مشروطه بود که در 1329 هجری قمری دیده به جهان گشود. نیای مادری وی را ملااحمد بن ملامهدی نراقی کاشانی دانستهاند.
خود در دیباچه این کتاب میگوید: «این پیر دلشکسته … در آغاز دل به شریعت سپرد و به رسم نیاکان خود به سلک روحانیت درآمد … اما اندک زمانی بعد به انقلاب روحی دچار و گوشۀ انزوا گزید و لباس اهل طریقت به تن کرد. چنان به سیر و سلوک پرداخت که مرآتالعرفا نامیده شد … و درآمدن در حلقۀ یاران انجمن معارف به سرپرستی مدرسۀ مظفریه مدرسهای که از سوی انجمن برای اعتلای دانش در ایران آن عصر برپا شده بود نائل آمد.»
وی پس از پیروزی مشروطه، به ریاست اداره تحقیق کل اوقاف منصوب شد و سرانجام در نخستین سالهای سدۀ نوین خورشیدی، در سال 1301 خورشیدی در تهران درگذشت.
این نسخۀ خطی، دارای 359 برگ بوده و شامل یک مقدمه، چهار تذکره، پنج فصل و یک خاتمه است. این کتاب را میتوان منبعی مهم در بازشناسی چهرۀ رجال و سران قاجاری در دورۀ مشروطیت و پس از آن دانست.
در این اثر 618 عکس منحصر به فرد از چهرهها و وقایع مشروطه بوده که به کوشش غلامرضا عکاس تهیه شده است.
از دیگر ویژگیهای این اثر، گزارش متن بسیاری از اعلامیهها، تلگرافها، نامهها و شبنامههای آن دوره است که در منابع دیگر منعکس نشده است.
از این گزارش، تنها یک نسخه خطی موجود است که در سال 1331 خورشیدی وارد کتابخانه ملی ملک شده است و در سالهای پیش به کوشش خانم منصوره اتحادیه (نظام مافی) به چاپ رسیده است.
این نمایشگاه محیطی که در چارچوب همکاری مشترک میان موزه کتاب و میراث مستند ایران و موزه ملی ملک برپا شده؛ تا 18 مردادماه، همه روزه در ورودی موزۀ سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران دایر خواهد بود.