آیین میراث حکیم با حضور حجت‌الاسلام سید جلال حسینی، رئیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالرضا اصغری، مدیر توسعه وقف و مشارکت‌های اجتماعی بنیاد بهره‌وری موقوفات آستان قدس رضوی و جمعی از کارکنان کتابخانه آیت الله حکیم(ره) و مسئولان و شهروندان تهرانی، شنبه، چهارم اسفندماه 1403، در سالن همایش‌های آستانه مباركه امام‌زاده حضرت صالح بن موسی الکاظم(ع)، اجرا شد.
مدیر توسعه وقف و مشارکت‌های اجتماعی بنیاد بهره‌وری موقوفات آستان قدس رضوی در این مراسم با اشاره به برگزاری برنامه‌های مختلف در این آستان مقدس با هدف تکریم واقفان و حفظ تعامل با آنان و خانواده‌هایشان، اظهار کرد: در دیدارهایی که در گذشته با آیت‌الله حکیم داشتم، وی با عشق و علاقه خاصی از وقف و موقوفه صحبت می‌کرد.
حجت‌الاسلام اصغری افزود: این بزرگمرد همواره خدا را شاکر بود که کتابخانه حکیم، یکی از کتابخانه‌های وابسته به آستان قدس رضوی محسوب می‌شود که به حرم مطهر امام رضا(ع) متصل شده است.
وی درباره چگونگی وقف این کتابخانه نیز بیان کرد: این موقوفه توسط آیت الله حکیم(ره) و مرضیه حکیم، همسر ایشان، در سال 1379 به‌طور رسمی وقف بر آستان قدس رضوی شده چنان‌که آیت الله حکیم(ره) کتابخانه شخصی خود مشتمل بر 15 هزار جلد کتاب چاپی، 120 جلد کتاب چاپ سنگی و 150 جلد کتاب خطی را به همراه سپرده‌های بانکی و حق تألیف و نشر کتاب‌های خود وقف کرده و همسر ایشان نیز عرصه و اعیان کتابخانه را وقف کرده است.
این مقام مسئول با تأکید بر اهمیت وجود نهاد وقف در جامعه اسلامی و توجه خاص اهل بیت(ع) به آن، درباره تاریخچه وقف در آستان قدس رضوی، گفت: از شهادت امام رضا(ع) به بعد شاهد انجام وقف در این آستان مقدس همچون وقف آثار قرآنی بر کتابخانه بودیم. دراین‌میان، در حوزه اموال غیرمنقول و بر طبق اسناد وقفنامه‌ای موجود، تاریخچه وقف به سال 931 هجری قمری برمی‌گردد.
وی با ذکر نام برخی از واقفان آستان قدس رضوی همچون مرحوم عتیقی، ادامه داد: وقف، فرصتی برای ماندگاری انسان‌ها است. از سویی دیگر، وقف زایش، ایثار و مبارزه با بُخل است.
توسعه عرصه‌های وقف رضوی در جامعه
همچنین حجت‌الاسلام اصغری تصریح کرد: ما در ادامه فعالیت خود در آستان قدس رضوی با هدف نهضت وقف رضوی و با شعار «همه می‌توانند واقف رضوی باشند»، در تلاش هستیم تا بستر وقف رضوی را برای همگان فراهم کنیم.
وی افزود: دراین‌راستا، عرصه‌ها و قلمروهای وقف را توسعه داده‌ایم تا علاوه بر وقف دارایی یعنی اموال غیرمنقول همچون زمین، آپارتمان، مزرعه و…، مردم بتوانند در عرصه‌های دیگر نیز سهیم شده و به‌عنوان واقف، نامشان ماندگار شود.
مدیر توسعه وقف و مشارکت‌های اجتماعی بنیاد بهره‌وری موقوفات آستان قدس رضوی از حوزه سهام، به‌عنوان یکی از حوزه‌های وقف رضوی نام برد و گفت: مجوز راه‌اندازی «اولین صندوق وقف سهام در بورس» از شورای فقهی گرفته شده است. در حال حاضر نیز اساسنامه و امیدنامه آن نهایی شده است که به‌زودی از آن، رونمایی خواهد شد.
وی وقف «پول» را قلمروی سوم در این حوزه دانست و ادامه داد: وقف پول در قالب دو مدل «وقف وکالتی» و «وقف مشارکتی»، در آستان قدس رضوی تعریف شده است. به‌طور مثال، در وقف مشارکتی پروژه‌های بزرگ همچون نمازخانه‌های بین‌راهی، تعریف شده و هزینه اجرای آن با مشارکت واقفان، تأمین می‌شود.
وی افزود: همچنین از واقفان خواسته شده تا نیات وقف خود را مطلق یا کلی درنظر بگیرند تا بتوانیم در طول تاریخ، نیات آنان را به‌طور دقیق اجرا کنیم. بی‌تردید، مایه افتخار آستان قدس رضوی است که ضمن حفاظت، حراست، تثبیت مالکیت، عمران و درآمدزایی از موقوفات واقفان در طول تاریخ، نیات آنان را نیز به‌طور دقیق، اجرا می‌کند.
نقش وقف در دنیا
در ادامه این مراسم، حجت‌الاسلام عبدالامیر پشتکوهی، امام جماعت مسجد امیرالمؤمنین(ع) در منطقه نیاوران تهران، گفت: هنر مرحوم آیت الله سیدمحمد تقی حکیم(ره) در قلمش بود تا جایی که بیش از 18 عنوان کتاب منتشر کرده است.
وی افزود: کتاب «هشتاد سال زندگی با مردم»، یکی از عناوین کتاب‌های این بزرگمرد به شمار می‌آید که روایتگر زندگی‌نامه وی است. در این کتاب به راه‌اندازی کتابخانه حکیم نیز اشاره شده است.
همچنین این سخنران با اشاره به خطبه‌ای از نهج‌البلاغه، بیان کرد: واقف، فردی است که دنیا در نظرش بسیار حقیر است چنان‌که آیت‌الله حکیم(ره) و همسرش علاوه بر منزل بزرگ خودشان در منطقه نیاوران، خانه مجاور آن را نیز خریداری و هر دو را تجمیع و وقف کردند.
وی با تأکید بر زندگی بسیار ساده آیت الله حکیم(ره)، گفت: این مرحوم به ما نشان داد که دنیا بسیار فانی و کم‌ارزش است و با انجام وقف، این دنیای فانی، ارزش پیدا می‌کند.
همچنین در این مراسم، حجت‌الاسلام سيد حميدرضا امين‌زاده، رئيس كتابخانه آيت الله حكيم(ره)، گفت: یکی از سیاست‌های مهم کتابخانه‌های آستان قدس رضوی در کشور به‌ویژه در چند سال اخیر، توجه به انجام فعالیت‌های فرهنگی در کنار ارائه خدمات کتاب و کتاب‌خوانی است.
وی افزود: دراین‌راستا، از پیشنهادات و طرح‌های حاضران استقبال کرده تا بتوانیم فعالیت‌های فرهنگی این کتابخانه را هرچه بیشتر گسترش دهیم.
گفتنی است، آیین میراث حکیم با همکاری سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی و مدیریت توسعه وقف و مشارکت‌های اجتماعی بنیاد بهره‌وری موقوفات آستان قدس رضوی، در تهران برگزار شد.
منبع: کتابخانه آستان قدس رضوی