چهلمین نشست از مجموعه‌برنامه‌های «صد کتاب ماندگار قرن» روز یکشنبه ۴ آبان‌ماه ۱۴۰۴ از ساعت ۱۰ تا ۱۲ در مرکز همایش‌های بین‌المللی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار می‌شود و به بررسی کتاب «فهرست کتاب‌های چاپی فارسی» اثر زنده‌یاد خانبابا مشار، کتاب‌شناس و پژوهشگر برجسته ایرانی، اختصاص دارد.
در این نشست مجید جلیسه، پژوهشگر منابع چاپی کهن، و ابوالفضل حافظیان بابلی، کتاب‌شناس، فهرست‌نگار و پژوهشگر مخطوطات اسلامی، به تحلیل و بررسی این اثر می‌پردازند. دبیری علمی نشست را علی صادق‌زاده وایقان، پژوهشگر حوزه منابع کتاب‌شناسی، برعهده دارد.
خانبابا مشار (۱۲۷۹–۱۳۵۹) از پیشگامان کتاب‌شناسی نوین در ایران بود که با تألیف دو اثر ماندگار خود، «فهرست کتاب‌های چاپی فارسی» و «مؤلفین کتب چاپی فارسی و عربی»، بنیان مستحکم کتاب‌شناسی معاصر ایران را پی‌ریزی کرد. وی پس از بازنشستگی از وزارت دارایی، تمام وقت خود را وقف پژوهش در تاریخ کتاب و نشر فارسی نمود و نتیجه بیش از سه دهه کوشش او، اثری جامع و نظام‌مند است که به‌عنوان نخستین فهرست نسبتاً کامل از کتاب‌های چاپی فارسی شناخته می‌شود.
کتاب «فهرست کتاب‌های چاپی فارسی» دربرگیرنده هزاران عنوان کتاب از آغاز دوره چاپ تا میانه قرن چهاردهم خورشیدی است و از حیث نظم الفبایی، دقت در ثبت اطلاعات کتاب‌شناختی و گستره پوشش منابع، اثری مرجع و ماندگار در تاریخ نشر ایران به شمار می‌آید. این کتاب علاوه بر ارزش فهرست‌نگارانه، سندی تاریخی از تحولات فرهنگی و جریان‌های فکری ایران در دوره مدرن است و همواره از منابع پایه در پژوهش‌های تاریخی، ادبی و فرهنگی محسوب می‌شود.
خانبابا مشار در شهریورماه ۱۳۵۹ درگذشت و نام او در کنار دیگر پیشگامان فرهنگ و دانش ایران، برای همیشه در حافظه فرهنگی کشور ماندگار خواهد ماند.
مجموعه نشست‌های «صد کتاب ماندگار قرن» با هدف مرور و تحلیل آثار شاخص تألیفی معاصر فارسی از سوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار می‌شود و تاکنون نزدیک به سی و نه اثر برجسته در این چارچوب بررسی شده است.
منبع: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران