میراث مکتوب – در این کتاب زوایای مختلف قنات از جغرافیای آن تا تاریخ، از فناوری های حفر تا نظام های مترتب بر حفر و بهره برداری و مدیریت آن، از پیکرۀ قنات از جغرافیای آن تا تاریخ ، از فناوری های حفر تا نظام های مترتب بر حفر و بهره برداری و مدیریت آن، از پیکرۀ قنات تا سازه های مرتبط با آن ، از غذای مقنیان تا محل زندگی آنان ، از سنجش زمان تا اندازه گیری آبدهی قنات ، از نفقه تا حقابه، از آبیاری در مناطق خشک و نیمه خشک تا کشاورزی در این نواحی و …. مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند.
یکی دیگر از ویژگی های این کتاب تمرکز بر قنات های شاخص کشور می باشد. این کتاب جدای از محتوای آن، پیامی را به پژوهشگران منتقل می کند و آن ضرورت توجه به انجام مطالعات میدانی و مستندسازی است. با مروری مختصر بر فصول مختلف این کتاب می توان دریافت که بخش عمده ای از آن بر بررسی های میدانی و مستندسازی است که مستقیماً توسط استاد یا توسط دانشجویان ایشان انجام شده شکل گرفته است.
دومین درسی که این کتاب می دهد، الهام بخشی است و آن اینکه چگونه فناوری شگفتی ساز قنات که توانسته است در طی قرون و اعصار دوام و بقای شمار بسیاری از سکونت گاه ها و آبادی های واقع در پهنه های بیابانی را فراهم آورد و الگوی همزیستی با طبیعت و نشانه ای از پایداری باشد، می تواند به مدد دانش امروزی آمده و در رفع چالش های مبتلا به مدیریت منابع آب نقش ایفا کند.
سومین درس در این کتاب در ضرورت حفظ و نگهداری از قنوات و سازه های وابسته به آن نهفته است.
فهرست مطالب کتاب به شرح زیر است:
فصل اول: باران و جایگاه جمع آوری
فصل دوم: قنات، تعریف، پیکره ، تاریخ
فصل سوم: فنون، حفر، قنات
فصل چهارم: میلۀ قنات
فصل پنجم: کوره قنات
فصل ششم: مظهر قنات
فصل هفتم: قنات های مشهور ایران
فصل هشتم: قنات های تهران
فصل نهم: گروه مقنیان
فصل دهم: بوکن (سکونتگاه مقنیان)
فصل یازدهم: ابزار کار مقنیان
فصل دوازدهم: کول و شیوه های بهره گیری
فصل سیزدهم: پایاب در هاله های کویر
فصل چهاردهم: سازه های چند قنات
فصل پانزدهم: ساعت آفتابی، سنجش با حرکات سایه
فصل شانزدهم: ساعت آفتابی، سنجش های فنجانی
فصل هفدهم: سنجش های حجمی آب
فصل هجدهم: نَفَقه
فصل نوزدم: اندازه گیری های سنتی
فصل بیستم: انواع آبیاری های سنتی
فصل بیست و یکم: سد زیرزمینی قنات و زوان میمۀ اصفهان
فصل بیست و دوم : سخن پایانی
صفی نژاد، جواد، کاریز در ایران و شیوه های سنتی بهره گیری از آن، تهران، پویۀ مهر اشراق، 838 صفحه، قطع: رحلی، شمارگان: 1000 نسخه، 1396.