میراث مکتوب – این که آدمی بتواند بر نفس خود مهار بزند و سرکشی های درون خویش را نادیده بگیرد امری دشوار اما اگر محقق شود زیبا و شورانگیز است. 
یکی از سرکشی های تباهکار و بازدارنده در درون آدمی، که اگر دست کم انگاشته شود بر واقعیت جوهری وجود او راه می بندد، مقام زدگی و خود فریفتگی به چیزهایی است که در وجود انسان عارضی و گذرنده و ثانوی است اما حس خود خواهی وی آن را اصلی و جوهری و پاینده تلقی می کند و بدان دل می بندد. موقعیت هایی که برای انسان پیش می آید و پایگاه اجتماعی و وضعیت شغلی او را بظاهر برتر می برد اگر برای او به یک مشخصۀ عاطفی تبدیل شود و نگاهش را به عنوان یک برش شخصیتی به خود متوجه سازد، بیم آن می رود که دست به اقداماتی بزند که خود او در سوی دیگر قضیه از اعمال و اجرای نظایر آن نسبت به خود ناخشنود و گله مند باشد . این که شخص بتواند همیشه خود را وقتی مدعی است در مقام مدعی علیه و و قتی حاکم است در جایگاه محکوم ببیند، تمرین شخصیتی خاصی است که هرکسی به طور مشخص قادر به اعمال و اجرای آن نیست.
چنان که خود مؤلف توجه داشته نوادر و حکایات بسیار است و در آن به نکته ها و پند آموزی های فراوانی اشاره شده که کتاب در «اخلاق سلطنت» وی را از جهتی به مثابۀ یک کتاب اخلاق و به ویژه آورده است، چیزهای نادری که برای دلپذیر کردن تاریخ ضرورت دارد و به قول خود وی این قصه های دراز از نوادری و نکته ای و عبرتی خالی نباشد.
نوشتاری که در بالا آمده است، بخشی از مقالۀ دکتر محمدجعفر یاحقی با عنوان « با بسیار عجایب و نوادر» است که در کتاب این گونه ماندگار یادنامه دکتر استاد اسماعیل رفیعیان (به کوشش محمد طاهری خسروشاهی) به چاپ رسیده است.
متن کامل این مقاله را اینجا بخوانید.
کتاب این گونه ماندگار (یادنامه دکتر استاد اسماعیل رفیعیان) از سوی موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران در سال 1393 منتشر شده است.