میراث مکتوب – کتاب «بازماندههایی از فرهنگ دوران جاهلی در تمدّن اسلامی»، یکی از امّهات کتب کلاسیک جهان و از معتبرترین منابع تحقیقی ـ تطبیقی مورد استفاده و استناد همۀ دینپژوهانی است که در زمینۀ مردمنگاری دین و مذاهب، فرهنگشناسی عُرفی مردم، و فرهنگِ عامّهشناسی در جوامع اسلامی و ایران تحقیق میکنند.
محتوای این اثر، مجموعه درسگفتارهایی است که وسترمارک از اثر دو جلدی خود به نام «آئین و باور در مراکش» (1926) برگزیده و در دانشگاه لندن بیان کرده و بعد آن را به صورت اثر کنونی در بهار سال 1933 چاپ و منتشر کرده است.
این کتاب نتیجۀ پژوهشهای میدانی و کتابخانهای طولانیمدت نویسنده در فرهنگ رفتاری و عقاید و باورها و مناسک دینی ـ سنتّی گروهی بزرگ از مسلمانان جهان، و بهویژه مسلمانان بَربَر سرزمین افریقایی مغرب است که در زندگی روزمرۀ خود بهکار میبردهاند. نویسنده با مهارت تمام و نگرش دوگانۀ جامعهشناسانه و انسانشناسانه، همسانیها و آمیختگیهای فرهنگ عرفی مردم مسلمان را در برخی عرصههای رفتاری و اعتقادی و مناسکی با پارهای از عناصر بازمانده از فرهنگ شِرکآمیز اقوام و قبایل روزگاران پیشین دورۀ جاهلی در فرهنگ و زندگی روزانۀ آنها بهدست داده است.
مطالب این کتاب در 6 فصل و هر فصل با مباحث گوناگون تنطیم و تدوین شده است «چشم بد» یا «چشمزخم»، «دعا و نفرین و سوگند»، «قداست (برکت): فراگیربودن آن»، «قداست: مظاهر و تغییر پذیری آن» و « قوم بَربَر و بازماندههایی از فرهنگ رومی در آئین این قوم».
وسترمارک، ادوارد، بازمانده هایی ازفرهنگ دوران جاهلی درتمدن اسلامی، ترجمه وتعلیقات: علی بلوکباشی، تهران، فرهنگ جاوید، 480 صفحه، بها: 450000 ریال، 1396.