کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس، کتاب «ایران شناسی و پارسی گویان بالکان» اثر محمود نصر اصفهانی از سوی نشر مانانگار در سال 1403 به چاپ دوم رسیده و هم اکنون با شماره بازیابی 1403 9الف6ن/64DSR در کتابخانه ایرانشناسی مجلس شورای اسلامی، در دسترس علاقمندان و پژوهشگران است.
میراث متنوع و غنی فرهنگ ایرانی و زبان فارسی به برکت وجود نسخه های خطی، توانسته است به دوران ما برسد. صفحات ارزشمند این کتاب ها حماسه های غنی ملی، آثار شاعرانه، نثرهای ادبی، معادلات ریاضی، جداول حرکت ستاره های نورانی، مطالب پزشکی، مکاتب فلسفی، خلوص عارفانه، حقایق تاریخی و حکایتها و داستان های تخیلی را در خویش محفوظ داشته اند. کتاب های خطی فارسی راه طویلی را پیموده اند. از میهن خود ایران و آسیای مرکزی حرکت کرده تا اینکه سرانجام به ذخایر کتابخانه های مشهور بالکان رسیده اند.
وجود شاهکارهای مثنوی مولوی، دیوان حافظ، خیام، گلستان و بوستان سعدی، شاهنامه فردوسی و …، و ترجمه شاهکارهای ادب فارسی به زبان های منطقه بالکان؛ آثار شاعران، نویسندگان، محققین، مفسرین و استنساخ نسخ خطی فارسی و تدریس کتابهای فارسی و دیوان شاعران در مدارس، تفکرات فلسفی فارسی-ایرانی را گسترش داده اند و مردم منطقه بالکان را با دانش ایرانی و بزرگان آن در گذشته آشنا کردهاند. وجود واژه ها و اصطلاحات پرشمار اصیل فارسی در مکالمات روزمره شاهدی بر این مدعاست. در نتیجه زبان فارسی، اسلام و تصوف در بالکان سرنوشتی مشترک پیدا کرده اند.
کتاب «ایران شناسی و پارسی گویان بالکان» اثر محمود نصراصفهانی با هدف معرفی ایران شناسان و پارسی گویان قرن چهاردهم تا بیستم میلادی در بالکان و پیشینه مراکز شرق شناسی و ایران شناسی و در نتیجه تحقیق در منابع معتبر شبه جزیره بالکان نگاشته شده است که اندیشه های ایران شناسان و پارسی گویان بالکان را شناسایی، طبقه بندی و بررسی کرده تا جنبه هایی از اندیشه آنان که مورد نیاز امروز است، با تبیین راهکارهای آن، ارائه دهد.
تحقیق حاضر بر اساس مشاهدات و تجارب دوره مسئولیت نمایندگی فرهنگی نگارنده در یوگسلاوی سابق و در مدت سالهای گذشته با روش اسنادی و از طریق مطالعه و بررسی متنهای اصلی و آثار مشهور شاعران و پارسی گویان برجسته بالکان در منابع معتبر زبان های بالکان و طبقهبندی موضوعی و ساختاری و شکلی آن آثار و سفرهای مختلف به کشورهای بالکان صورت گرفته است.
این پژوهش در چهار بخش و بیست و شش فصل تنظیم شده است.
بخش اول کتاب شامل شش فصل است که به معرفی، پیشینه ایران شناسی در بالکان، ایران شناسی در بالکان، ایران شناسی آکادمیک در اروپا و بالکان و ایران شناسی صربستان، بوسنی هرزگوین، آلبانی و بلغارستان و … پرداخته است.
بخش دوم در چهار فصل، به طور گسترده پیشینه مراکز ایران شناسی، مراکز شرق شناسی و ایران شناسی در بلغارستان، صربستان و دانشگاه سارایوو بوسنی را مورد بررسی و تحلیل قرار داده است.
بخش سوم کتاب در سیزده فصل، ایران شناسان و پارسی گویان قرن های پانزدهم تا بیستم میلادی را معرفی کرده است.
در بخش چهارم دو فصل به تفصیل، کتاب شناسی ایران شناسی در بالکان و فهرست نسخه های خطی فارسی در یوگسلاوی سابق، صربستان و یونان را مورد بررسی و تحلیل قرار داده اند. در آخر نیز ارائه نتیجه گیری و پیشنهادها و نقطه نظرات نگارنده و نتایج بررسی ها و تحلیل ها به اختصار آمده است.
چاپ اول کتاب «ایران شناسی و پارسی گویان بالکان» در سال 1375 توسط مرکز فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در بلگراد یوگسلاوی منتشر گردید و ویرایش دوم این کتاب در سال 1388 با اضافات و تجدیدنظر کلی، تکمیل، تصحیح و در بخش های مختلف به مطالب کتاب افزوده شد. این کتاب همراه کتابنامه انتهائی در 524 صفحه، از سوی نشر مانانگار در سال 1403 به چاپ دوم رسیده است.
معرفی از: سعیده ایمانی (کارشناس کتابخانه ایرانشناسی مجلس)
منبع: کتابخانه ملی