میراث مکتوب – شعر غنایی در لغت به معنای آواز خوانی، سرود و نغمه است و در اصطلاح به شعری گفته میشود که بیانگر عواطف و احساسات شخصی شاعر باشد. اینگونه اشعار بیشتر به صورت کوتاه بیان میشوند.
این کتاب در شش بخش سامان یافته که در بخش اول آن اشکال شعر غنایی از قبیل نمایشها، ساختارهای خطابی و پیوندهای شعر غنایی با سیاست و مباحث فلسفی مربوط به ادوار تاریخی گوناگون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
بخش دوم به بررسی تعریفها و طبقهبندیهای مربوط به شعر غنایی از خاستگاههای باستانی آن تا اواخر سدۀ بیستم پرداخته است. این بخش چگونگی کارکردهای بلاغی شعر غنایی و ارتباط آنها را با یکدیگر نشان خواهد داد. در این بخش پیش از آنکه به طبقهبندی انواع ادبیات غنایی محدود شود، بر تعریف اصطلاح غنایی به عنوان یک گونۀ خطابی پرشور و تا اندازۀ زیادی خودآگاه تأکید شده است. در این بخش نشان داده شده که اثر غنایی، جنبۀ چندفاعلی دارد، برای آنکه ملزم شده است در خطاب با کسی باشد و در آن گویندهای / صدایی که بازنموده شده است، همواره با کسی دیگر در گفتگوست.
بخش سوم به مطالعۀ دورهای میپردازد که در آن طبقهبندیهای مربوط به شعر غنایی، تغییرپذیر و ناپایدار است. این بخش نخست دربارۀ شعر درباری که بسیاری از خصوصیات اصلی مربوط به شعر غنایی را دربر دارد، به بحث خواهد پرداخت. همچنین به بررسی تکگویی نمایشی، یعنی گونهای از شعر غنایی که در آن جنبۀ نمایشی کاملاً نمایان است نیز پرداخته شده و در ادامه نشان داده شده که شعر غنایی متافیزیکی «دان» و دیگران، به نوبۀ خود چگونه سبب تحول و توسعۀ قالب غزل از اواخر سدههای هفدهم و هجدهم گردید؛ غزلهایی که غالباً به وضوح حال و هوایی سیاسی یا محلی دارند.
بخش چهارم نشان خواهد داد که در عمل، نه شعر غنایی رمانتیک و نه شعر غنایی پسارمانتیک، هیچ یک نتوانستند اهمیت بلاغی اشکال غنایی اوایل روزگار معاصر را انکار نمایند. شعر غنایی جدید در درون آدمی، انزوا نگزیده است، از اشعار دارای تکگویی نمایشی گرفته تا اشعار اعترافگونه، به گسترش شیوههایی خطابی که «خود» شاعر را به تصویر میکشند، ادامه میدهند.
بخش پنجم با تأکید و تمرکز بر روی «من» غنایی و گفتگوی آن با دیگران ادامه میدهد؛ این بخش به کاوش در باب شعر غنایی عاشقانه و اشعاری میپردازد که بیانگر احساسات و هیجانات عاطفی شدیدی هستند که جنبۀ عاشقانه یا عارفانه دارند و تمایلات دینمحور یا دنیاگرا را هدایت میکنند.
بخش پایانی به بررسی شعر غنایی در نمایش میپردازد. در این بخش نشان داده شده که شعر غنایی پیوند نزدیک خود با موسیقی و نمایش را نگاه داشته است. همچنین در این بخش به جستجوی بقایای پیوند میان موسیقی و شعر از قرون وسطی تا روزگار حاضر پرداخته شده است.
فهرست مطالب کتاب به شرح زیر است:
1. درآمد
2. خاستگاهها و تعریف
3. شعر غنایی و هنر اقناع
4. «من در تنهایی خود سرگردان بودم»؛ شعر غنایی در دورههای رمانتیک و پسارمانتیک
5. «عشق از دست دادن و آن سوی آن»؛ شعر غنایی خواست و آرزو
6. شعر غنایی، موسیقی و نمایش
واژهنامه توصیفی
بروستر، اسکات، شعر غنایی، تهران، سبزان، 272 صفحه، شمارگان:1000 نسخه، قطع: رقعی، بها: 200000 ریال.
منبع: کتابخانه تخصصی ادبیات