میراث مکتوب – کلیات کمال اسماعیل گنجینه ای کم‌نظیر است از لغات و اصطلاحات ادبی و ضرب‌المثل ها و کنایه ها و آینۀ تمام‌نمایی است از آداب و رسوم و بایست‌ها و نابایست‌های نیمۀ دوم قرن ششم و اوایل قرن هفتم که آن نیز به نوبت خود برآمده از تجارب تاریخی، فرهنگی و تربیتی قوم ایرانی و اقوام مرتبط با او در قرون متمادی است
.
کمال‌الدین ابوالفضل اسماعیل بن ابومحمد عبدالله بن عبدالرزاق اصفهانی، از شاعران بزرگ قرن ششم و هفتم هجری است. پدر او جمال‌الدین اصفهانی شاعر معروف قرن ششم است که ظاهراً شغل بازاری داشته، پس از آن به مدرسه آمده و شاعری پیشه کرده است. براساس سخن دولتشاه دو فرزند او پسر بوده است: «به نام‌های معین‌الدین عبدالکریم و کمال‌الدین اسماعیل؛ که معین‌الدین بس دانشمند و فاضل و کمال‌الدین نیز اهل فضل و دانشمند بوده است». او در اشعار خود بارها اشاره کرده که زادگاهش اصفهان است.
کمال‌الدین به مانند پدر خویش، اراداتی تام به پیامبر خاتم (ص) دارد و ترکیب‌بندی در نعت ایشان سروده است. کمال پس از مرگ پدر جوان است و کم‌آوازه؛ از این‌رو از رکن‌الدین صاعد می‌خواهد تا با گستردن چتر حمایت بر سرش، او را بنوازد تا بتواند نام پدر را زنده نگاه دارد.
دولتشاه دربارۀ لقب کمال‌الدین آورده است: «اما اکابر و شعراء کمال‌الدین اسماعیل را خلاق‌المعانی می‌گویند، چه در سخن او معانی دقیقه مضمر است که بعد از چند نوبت که مطالعه رود، ظاهرا می شود.»
مقابله و ذکر موارد اختلاف بین دست‌نویس‌ها، از ویژگی های این کتاب است که با بهره گیری از چهار دست‌نویس قرن هفتم، سه دست نویس قرن هشتم، یک دست‌نویس قرن نهم و دو دست‌نویس قرن یازدهم انجام گرفت تا با واکاوی و مقایسۀ دست نویس‌های کهن و متأخر، الحاقات اشعار کمال‌الدین مشخص شود. متن مصحَح نیز با تصحیح مرحوم بحرالعلومی تطبیق داده شد و تفاوت میان آن‌ها را در شرح نسخه‌بدل ها ذکر گردیده است.
برای تشخیص شکل صحیح واژگان و ابیات، ضمن مطالعات سبک‌شناختی و زبان‌شناسانه، زبانِ زمان شاعر در نظر گرفته شد تا تصرفات کاتبان در جهت تبدیل صورت مهجور واژگان به صورت مأنوس برطرف شود؛ از سوی دیگر کوشیده شده است تا در ضبط واژگان، تفاوت میان زبان و رسم‌الخط در نظر گرفته شود.
فهرست مطالب کتاب به شرح زیر است: :
مقدمۀ کلیات
کلیات کمال
نسخه‌‌بدل‌ها
تعلیقات
نمایه‌ها
کشف‌الابیات
کتابنامه
كمال‌الدین اسماعیل اصفهانی، كلیات خلاق‌المعانی (۲جلدی)، تصحیح: سید مهدی طباطبایی، تهران، خاموش، قطع: وزیری، 1776 صفحه، 1450000 ریال، 1396.