عضو هیئت داوران جایزۀ ایرج افشار از استاد افشار به عنوان «حلقۀ واسطۀ کتابداران سنتی و مدرن در ایران» نام برد و گفت: خدمات افشار باعث شد که کتابداری در ایران به صورت یک علم و رشتۀ تحصیلی مطرح شود. گذار از سنت به مدرنیته همیشه با مشکلاتی همراه است و در مسیر پیوند میراث پیشینیان با علوم امروز، بزرگان کوشش های بسیاری کردند و از بلندی اقبال رشتۀ کتابداری این بود که افشار حلقۀ واسطۀ کتابداری سنتی و مدرن باشد.
وی ادامه داد: در دورۀ صفویه یک نوع تساوی میان شرق و غرب برقرار بود و تُجاری از اروپا به ایران می آمدند. در این دوران سطح تمدن هنوز به طور محسوس تفاوت نکرده بود و ما احساس خطر نمی کردیم. ولی از قرن نوزدهم وضعیت تغییر کرد و زمانی که غرب قدرتمند با پشتوانه تکنولوژی خود به کشور آمد سبب آشنایی ما با دنیای جدید شد. به تعبیر دیگر زمانی که ما در خواب خوش گذشته زندگی می کردیم صدای غرش توپ های روس ما را از این خواب بیدار کرد.
دکتر فانی با اشاره به اینکه بسیاری نسبت به ظهور مدرنیته در کشور عکس العمل نشان دادند، گفت: تاریخ ۲۰۰ سالۀ ایران سرنوشت دلسوختگانی است که کوشیدند خود را از بار سنت گذشته آزاد کنند و راه تازه ای را بجویند. یکی از این افراد ایرج افشار بود که مشعل دار ورود دنیای مدرن کتابداری به ایران شد. افشار به خوبی می دانست شیوۀ قدیمی و سنتی راه به جایی نمی برد و باید ساز و کارهای جدید را وارد این رشته کرد.
عضو مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی به اقدامات استاد ایرج افشار در علم کتابداری نوین اشاره کرد و افزود: تأسیس دانشکدۀ کتابداری (در سال ۱۳۴۷) یکی از مهم ترین وقایعی بود که در تاریخ علم کتابداری در کشور ما رخ داد و در دهۀ ۵۰ کتابداری ایران جای خود را در میان سایر علوم باز کرد چنانچه کسی جرأت ندارد به علمی بودن کتابداری ایرادی وارد کند و این بزرگترین خدمتی بود که افشار به جامعۀ کتابداران کرد. افشار چهره ای بود با جنبه های متفاوت و اگر همۀ شیفتگان فرهنگ ایران خود را مدیون افشار می دانند، کتابداران باید خود را وامدار ایرج افشار بدانند.
ایرج افشار؛ کتابداری اجتماعی
سپس دکتر نوش‌آفرین انصاری، دبیر شورای کتاب کودک، ایرج افشار را فردی جامع الفنون خواند و گفت: آنچه سبب شد تا ایرج افشار از یک کتابدار سنتی به کتابدار مدرن تبدیل شود قدم نهادن به کتابخانۀ های توسعه یافته بود. در آن زمان بود که ذهن افشار با نظم مبتنی بر پشتوانۀ اطلاعاتی پیوند خورد و در طول زندگی ایشان به اشکال مختلف ادامه پیدا کرد.
وی افزود: استاد ایرج افشار با تسلطی که بر علوم مختلف داشت، کتابداری اجتماعی شد و این بی نهایت اهمیت دارد. زمانی که یک کتابشناس به جامعه و دانشگاه توجه می کند به ابزارهایی مسلط می شود که دستیابی به اطلاعات را سریع تر می کند.
در پایان این مراسم متن لوح جایزه، خوانده شد و جایزه نخستین دوره به مبلغ ۴ میلیون تومان به عاطفه شریف، فارغ‌‌التحصیل رشتهٔ دکتری کتابداری از دانشگاه فردوسی مشهد، برای رسالۀ «شناسایی و تحلیل ابعاد ساختاری و مفهومی فهرست سرعنوان‌های موضوعی فارسی در مقایسه با فهرست سر عنوان‌های موضوعی کنگره» اهدا شد.
به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل مرکز پژوهشی میراث مکتوب، یادآور می شود در مراسم اهدای نخستین دورۀ جایزۀ گنجینۀ پژوهشی ایرج افشار که عصر روز گذشته ۱۶ مهر برگزار شد چهره‌هایی مانند آیت‌الله کاظم موسوی بجنوردی، فتح‌الله مجتبایی، محمدرضا شفیعی کدکنی، داریوش شایگان، روح‌الله مرادی، هوشنگ دولت‌آبادی، شهرام ناظری، انوشیروان روحانی، ایرج پارسی‌نژاد، سیدمحمود دعایی، اکبر ایرانی، سیدعلی آل داود، مجدالدین کیوانی، محمد روشن، علی دهباشی، آرش و بهرام افشار (فرزندان ایرج افشار) و جمعی از پژوهشگران حوزه کتابداری حضور داشتند.
………………………………………………….
اخبار مرتبط