میراث مکتوب – آبان ماه سالروز تولد و مرگ احمد بهمنیار است (۹ آبان ۱۲۶۲ ـ ۱۲ آبان ۱۳۳۴). بهمنیار از نسل اولِ استادان دانشگاه تهران بود که از بدو تأسیس این دانشگاه در سمت استادی پذیرفته شد. شاگردانی که تربیت کرد نسل اسطورهای تکرارناشدنیِ استادان ادبیات فارسی بودند: معین، صفا، خانلری، حسین خطیبی، زهرا خانلری از آن جمله بودند.
بهمنیار چندان زیاد ننوشت، ولی آنچه نوشت دقیق بود و مستند. نخستین کسی بود که، به روشی علمی و مستدل، مسئله رسم الخط و املای فارسی را بررسی کرد که این تحقیق ارزنده او در جلد «مقدمه» لغتنامۀ دهخدا آمده است. کتابهای الابنیه عن حقایق الادویه، کهن‌ترین متن بازیافته به فارسی درباره پزشکی و داروسازی، و توسل الی الترسل را، که از جمله آثار فارسی در انشاست، تصحیح کرد؛ ضرب المثلهای فراوانی گرد آورد که بعدها با عنوان داستان نامۀ بهمنیاری منتشر شد.
اما آنچه در نظر من بهمنیار را در میان همنسلان خود ممتاز میکند نثر درخشان اوست. آخر، به نظرم، در میان آن نسل، نثرنویس بزرگی نبالید و بهار و همایی و فروزانفر و عبدالعظیم خان قریب آن مقدار که ادیبان بزرگی بودند، نثر ویژه و آموزنده ای نداشتند. و بهمنیار از این حیث بی همال بود. نثر او روشن و دقیق و بود؛ از آن نثرهایی که خواننده در آن «تکیه» را درست تشخیص میدهد و مبتداسازی در آن دقیق و حساب شده است و جمله های مرکب به طرزی ساخته شده اند که درک را به تأخیر نیندازند. بهمنیار نثر خود را به شاگرد خود، پرویز ناتل خانلری، منتقل کرد و او نیز این نثر را به شاگرد خود، ابوالحسن نجفی؛ نثری که شالوده نثر علمیِ سالمِ امروز فارسی می تواند بود، نثری اصیل و «پدر ـ مادردار» که به نظر من ریشه در «کیمیای سعادت» محمد غزالی دارد.
کاش نویسندگان و مترجمان جوان امروز، پیش از اینکه دست به قلم ببرند، شاهکارهای فارسی امروز را میخواندند. از نثر بهمنیار بسیار می‌توان آموخت. یادش گرامی باد.
هومن عباسپور
………………………………………………….
نظر کاربر: هروی کرمانشاهی
دوشنبه ۲۰ آبان ۱۳۹۲ – ۲۲:۲۸
بهمنیارها همگی اهل فضل بوده‌اند! از ابوالحسین بهمنیار تا احد بهمنیار و علینقی بهنمیار.