میراث مکتوب – به مناسبت یکمین سالگرد درگذشت کتابشناس نامدار شادروان استاد احمد منزوی مراسمی در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی امروز یکشنبه 21 آذر ماه برگزار شد.
این مراسم با حضور خانواده احمد منزوی، سیدکاظم موسوی بجنوردی – رییس مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی -، سیدصادق سجادی – معاون پژوهشی این مرکز -، علی بهرامیان – مدیر بخش اسناد مرکز – و همچنین دکتر ابراهیم ذاکر – از بستگان احمد منزوی – برگزار شد.
موسوی بجنوردی – رییس مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی – در ابتدای مراسم، درباره احمد منزوی گفت: بزرگداشت چنین مردی که مرحوم افشار به او لقب «ابن ندیم» زمانه‌اش داده بود، ادامه یافتن راه ایشان است. با وجود تمام مشکلاتی که وجود دارد، امکاناتی را فراهم کرده‌ایم که پس از او، بتوانیم کار فهرست‌واره را ادامه دهیم که با مدیریت بهرامیان، این کار تا امروز به بهترین شکل ادامه داشته است.
او ادامه داد: نام احمد منزوی که بنیان‌گذار فهرست‌واره است، در تمام کتاب‌هایی که پس از فوت ایشان تالیف می‌شود، نگاشته خواهد شد. این موضوع، مهم‌ترین یادگار زندگی او خواهد بود. احمد منزوی کتابشناس توانا و برجسته در این حوزه است که از سال ۱۳۶۹ به موسسه دایره‌المعارف بزرگ اسلامی پیوست و حالا در میان ما نیست. امیدوارم با ائمه اطهار (ع) محشور شود. خادمان فرهنگ و افراد برای همیشه در یاد و خاطره مردم باقی خواهند ماند.
در بخش دیگری از این مراسم، صادق سجادی – معاون پژوهشی مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی – اظهار کرد: اهمیت ابن ندیم به‌عنوان یک دانشمند این است که امروزه گنجینه مهمی از کار او داریم. اگر او نبود و آثار را فهرست نمی‌کرد، بسیاری از آثار مهم آن دوران از بین می‌رفت. قسمت مهمی از اطلاعات ما درباره تاریخ فرهنگی، مرهون وجود ابن ندیم و امثال او است.
وی تصریح کرد: احمد منزوی مانند ابن ندیم، چنین وظیفه‌ای را شناخته بود و توانست آثاری را که میان مقالات و رسانه‌های مختلف ناشناخته مانده بودند، ثبت کند. فهرست‌واره از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
او ادامه داد: در یک قرن اخیر و پس از فروپاشی شوروی، کشورهای کوچکی به‌وجود آمدند که از پیشینه سیاسی و فرهنگی برخوردار نبودند، اما اکنون به جد در حال ایجاد سابقه فرهنگی و سیاسی هستند و اگر ما به این نکته توجه نکنیم، خیانت است. ثبت آثار زمانه اهمیت زیادی دارد. در غیر این صورت در گذر زمان، آثار مهم و ارزشمند از بین خواهند رفت. امیدوارم این کار همچنان تداوم یابد و قطعا نیز چنین خواهد بود.
در ادامه نیز محمدابراهیم ذاکر، از بستگان احمد منزوی، با اشاره به ویژگی‌های احمد منزوی و سوابق فرهنگی خاندان او، گفت: خانواده احمد منزوی انتظار داشت تا در مراسم رونمایی از کتابش که حدود یک‌ماه پیش برگزار شد، حضور یابند، یا این‌که حداقل روی جلد کتاب، نام او نگاشته شود؛ اما در هر صورت تشکر می‌کنم که حضور یافتید و این مراسم را برپا کردید.
استاد احمد منزوی متولد سال ۱۳۰۴ در شهر سامرا و فهرست‌نویس و محقق در حوزه علوم اسلامی بود. او پسر دوم حاج شیخ آقا بزرگ تهرانی، دانشمند و عالم شیعی و مؤلف کتاب الذریعة الی تصانیف الشیعه بود. استاد منزوی برای نگارش فهرست نسخه‌های خطی مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی در دو جلد، برنده جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی در سال ۱۳۸۵ شد.
وی ۱۶ سال در پاکستان زندگی کرد و حاصل کارش در پاکستان، نگارش و چاپ چهار مجلد فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه گنج‌بخش بود که فقط نسخه‌های فارسی را دربر می‌گرفت. منزوی در سال ۱۳۶۹ پس از بازگشت به ایران، مدتی سرپرست بخش کتاب‌شناسی و فهرست‌نگاری مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی بود. او ۲۱ آذرماه ۱۳۹۴ درگذشت.
منبع: مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی
گزارش تصویری این مراسم را اینجا مشاهده کنید.