میراث مکتوب – به نظر می‌رسد تاج الماثر اثر حسن نظامی نیشابوری (زنده در ۶۱۴ ق) نقش قابل ملاحظه‌ای در رواج و توسعهٔ زبان فارسی در شبه قاره هند داشته است. پرداختن به تاریخ سه تن از حاکمان دهلی در سال ۵۸۷ تا ۶۱۴ ق بهانه ای است برای مولف تا کتابی مصنوع و آراسته به صنایع مختلف لفظی و معنوی بنویسد و نثر خود را به اشعار فراوان فارسی و عربی بیاراند. اگرچه حسن نظامی به نام گویندگان این ابیات اشاره نکرده است، اما تعداد ابیات منقول او در این اثر قابل توجه است و این ویژگی به ارزش و اهمیت آن می‌افزاید.
این کتاب به استقصای نگارنده حدود ۳۲۷۰ بیت فارسی دارد که مولف به اقتضای موضوع سخن خود آنها را در کتاب گنجانده است. به بیان دیگر تاریخ و نقل آن زمینه ای است تا مولف مجموعه از از اشعار شعرای پیش از خود را بنا بر سلیقۀ شخصی دسته بندی کند و ضمن توصیف و تشریح هر واقعه‌ای ابیات مختلفی را به آن زمینه یا ماجرا مربوط می‌شوند از شعرای فارسی و عربی زبان بیاورد.
با این اوصاف از منظری دیگر می‌توان به تاج الماثر به عنوان جُنگی نگریست که مجموعه‌ای از اشعار فارسی و عربی را در کنار یکدیگر گرد آورده و مولف مجموعه طبق مضمون مشترک آن ابیات، به بهانۀ نقل و روایت تاریخ مضمون‌پردازی کرده است.
این کتاب به استقصای نگارنده حدود ۳۲۷۰ بیت فارسی دارد که مولف به اقتضای موضوع سخن خود آنها را در کتاب گنجانده است. به بیان دیگر تاریخ و نقل آن زمینه ای است تا مولف مجموعه از از اشعار شعرای پیش از خود را بنا بر سلیقۀ شخصی دسته بندی کند و ضمن توصیف و تشریح هر واقعه‌ای ابیات مختلفی را به آن زمینه یا ماجرا مربوط می‌شوند از شعرای فارسی و عربی زبان بیاورد.
با این اوصاف از منظری دیگر می‌توان به تاج الماثر به عنوان جُنگی نگریست که مجموعه‌ای از اشعار فارسی و عربی را در کنار یکدیگر گرد آورده و مولف مجموعه طبق مضمون مشترک آن ابیات، به بهانۀ نقل و روایت تاریخ مضمون‌پردازی کرده است.
آنچه مطالعه کردید بخشی از مقاله «ابیات ویس و رامین در تاج الماثر» به قلم دکتر علیرضا امامی است که در شماره اول نشریه شبه قاره ویژه نامه نامه فرهنگستان به چاپ رسیده است.
برای مطالعه ادامه مقاله بر روی گزینه دریافت فایل کلیک کنید.