میراث مکتوب – هفتاد سال بود که کشورگشایی و پیروزهای سریع و چشمگیر خصلت ذاتی شاهنشاهی پارسی به نظر می رسید. آنها سراسر شرق نزدیک را درنوردیده بودند، حکومت های کهن را در هم شکسته و شهرهای پرآوازه را فتح کرده بودند تا شاهنشاهی پهناوری را تشکیل دهند که از هند تا سواحل دریای اژه را دربرمی گرفت و این همه در مدتی تقریباً معادل یک نسل به وقوع پیوسته بود.
اینک در سال 480 ق.م خشایارشا که قدرتمندترین مرد روی زمین به شمار می رفت لشکر عظیمی را به سوی یونان هدایت کرد تا بعضی دولت شهرهای یاغی (به زبان امروزی تروریست) یونانی را سرکوب کند.
چگونگی شاهنشاهی پارسیان در مدت نسبتاً کوتاهی به چنین قدرتی رسیده بود و چرامی خواست با دولت شهرهای دورافتاده ای یونانی بجنگد و چرا نتیجۀ جنگ ها مطلوب پارسیان نبود.
کتاب برجستۀ تام هالند این نخستین رویارویی بزرگ میان شرق و غرب را بهترین وجهی شرح داده و دقت نظر محققانه را با مهارت داستان نویسی و طنز هوشمندانه ای درهم آمیخته تا کتابی خواندنی فراهم آورد.
هالند، تام، آتش پارسی: نخستین امپراتوری جهانی و نبرد برای تسخیر غرب، ترجمه: مانی صالحی علامه، تهران، اختران، ، 474 صفحه، قطع: وزیری ، بها: 480000 ریال، 1396.