میراث مکتوب – روابط فرهنگی ایران و ایتالیا پیشینۀ مهمی دارد و در دوران معاصر نیز این روابط فرهنگی به قوت در جریان بوده است. به عنوان مثال برخی از بناها و میراث مهم فرهنگی و تاریخی ایران مانند مسجد جامع اصفهان، چهل ستون و… توسط ائوجینو گالدیری معمار و مرمتگر معاصر ایتالیایی مرمت شده است.
اکبر قولی، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا در ارتباط با ارتباطات فرهنگی ایران و ایتالیا به خبرگزاری مهر گفته است که دو فرهنگ و تمدن غنی وبزرگ ایران و ایتالیا، ریشههای تاریخی مشترکی دارند و ضرورت شناخت این ریشههای مشترک، موجب شده که غالب ایتالیاییها شناخت مطلوبی از گذشتۀ تاریخی ایران داشته باشند.
به گفتۀ رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا، ترجمۀ متون فارسی از قرن شانزدهم میلادی و آموزش زبان و ادبیات فارسی از قرن نوزدهم در ایتالیا گسترش یافت و هم اکنون هفت کرسی زبان و ادبیات فارسی در دانشگاههای شهرهای رُم، ونیز، ناپل، بولونیا، ویتربو، تورین و پالرمو فعال است و رایزنی فرهنگی ایران نیز تاکنون چهل و سه دورۀ آموزشی زبان و ادبیات فارسی را برگزار کرده است.
اکبر قولی همچنین افزود: به تازگی اتاق ایران در دانشگاه تورین تجهیز و راهاندازی شده است و دورههای دانشافزایی اساتید و دانشجویان زبان و ادبیات فارسی هر ساله با مساعدت بنیاد سعدی برگزار میشود. قولی ادامه داد که طرح برگزاری چهار دورۀ همایش سالیانه زبان و ادبیات معاصر فارسی رایزنی فرهنگی در دانشگاه بلونیا و انتشار مقالات آن نیز، نمونهای از اقدامات در این حوزه است. همچنین، ترجمه و نشر آثار زبان و ادبیات فارسی از اولویتهای رایزنی فرهنگی است که در حوزۀ ادبیات معاصر، توسط بنگاههای انتشاراتی نظیر «سی و سه پُل» و «بریوسکی» بصورت مستقل در جریان است.
رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران دربارۀ تعداد و اهمیت نسخ خطی فارسی در ایتالیا نیز اظهار داشت: در جریان مناسبات تاریخی همه جانبۀ دو کشور و به ویژه با نضج این مناسبات از دورۀ آق قویونلوها و صفویه، گنجینۀ گرانبهایی از نسخ خطی فارسی توسط سفرا و سیاحان ایتالیایی گردآوری شده که امروزه در کتابخانههای این کشور نگهداری میشود. خوشبختانه کتابشناسی این آثار نیز تهیه شده و رایزنی فرهنگی هم در پایشهای محیطی خود، تحقیقات مبسوطی در این خصوص به عمل آورده است.
اکبر قولی در ارتباط با نسخ خطی فارسی در ایتالیا همچنین افزود: مطابق معتبرترین کتابشناسی نسخ خطی فارسی در ایتالیا، در حدود ۳۰ کتابخانه ۱۵ شهر ایتالیا، قریب به ۴۵۰ نسخۀ خطی فارسی حفظ و نگهداری میشود که قدیمیترین نسخۀ خطی شاهنامه با تاریخ کتابت ۶۱۴ ه.ق یکی از این نسخ است و در کتابخانۀ ملی شهر فلورانس نگهداری میشود.