میراث مکتوب – مریم میخائیلوونا روژانسکایا عضو هیئت علمی مؤسسۀ تاریخ علم و فناوری فرهنگستان علوم روسیه در 28 نوامبر 2014 (7 آذر 1393) درگذشت. زندگینامۀ او را که در پی می‌آید همکارانش سرگی دمیدوف، ایرینا لوتر و ولادیمیر کرسانوف نوشته‌اند.
مریم روژانسکایا در 28 ژوئیۀ 1928 در شیگری (شهر کوچکی نزدیک کورسک، جنوب مسکو) به دنیا آمد. به‌زودی مادرش به همراه دختر دو ماهه به مسکو رفتند و مریم تا پایان عمر در این شهر زیست. او تنها در 1941م [آغاز جنگ جهانی دوم] مسکو را ترک کرد و در پناهگاهی در منطقۀ مرکزی ولگا زندگی سختی را گذراند.
روژانسکایا در 1945م دورۀ دبیرستان را تمام کرد و در بخش تاریخ دانشگاه دولتی مسکو ثبت نام کرد. او پیش از پایان دبیرستان به تاریخ علاقمند شده بود. در این زمان او با پروفسور اس. پ. تولستف یکی از برجسته‌ترین باستان‌شناسان و قوم‌نگاران روسی دانشگاه مسکو آشنا شد که پژوهشگر خبره‌ای در زمینۀ خوارزم باستان بود (دخترش با مریم دوست بود). روژانسکایا زیر نظر تولستف نخستین قدم‌هایش را در تاریخ برداشت. او مسائل مشترک باستانشناسی و قوم‌نگاری در تاریخ آسیای مرکزی را مطالعه کرد و پیش از این هم در زمان تحصیلش زبان عربی آموخته بود.
متن کامل این مقاله ترجمۀ مریم زمانی که در تازه ترین شمارۀ دوفصلنامۀ میراث علمی اسلام و ایران (دوفصلنامـۀ تاریـخ علوم و فناوری دورۀ اسلامی سال سوم، شمـارۀ دوم، پاییز و زمستان 1393 شمارۀ پیاپی: 6) منتشر شده است اینجا بخوانید.